Sincar’da PKK/YBŞ köşeye sıkıştı

Irak’ın kuzeybatısında yer alan ve Musul’a bağlı Sincar’da (Şengal) PKK ile Irak hükümet kuvvetleri ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasında ki gerginlik sürüyor. Sincar’ın durumu üzerine 9 Ekim'de Bağdat ile Erbil arasında varılan anlaşma Türkiye tarafından da olumlu karşılandı. Anlaşmanın ertesinde Sincar’ın kontrolünden çıkacağını gören PKK ve onun kurduğu örgütler kargaşa yaratmaya başladılar. IKBY ve özelliklede KDP ile PKK arasındaki uyuşmazlık Sincar’da daha da açığa çıktı.

Sincar’da yaşayan Ezidilerin ve Kürtlerin bir kısmı KDP’ye olan kızgınlıklarından ve PKK'nin baskıları neticesinde Irak merkezi hükümetine tavır alarak adeta “özerklik” ilan ettiler. PKK 2014 yılında Sincar’da Şengal Direniş Birlikleri (YBŞ) ile beraber Şengal Kadın Birlikleri'ni (YJŞ) kurdu. Ezidilerin dini inançlarında kullanarak Sincar’a yerleşen PKK adeta ikinci Bekaa ya da ikinci Kandil’i inşa ettiler. Son zamanlarda Zine Werte’ye de yerleşme yönünde çalışmaları devam ediyor.

PKK’nın etkilediği ve örgütlediği Ezidiler, Suriye’nin kuzeyinde ABD emperyalizmine dayanarak kurmaya çalıştıkları “Rojava özerkliği”ne benzer şekilde “Şengal Demokratik Özerk Meclisi”ni kurdular. Her ne kadar PYD/YPG kadar destek almasalar da boşluktan faydalanarak bu güne kadar geldiler.

ŞENGAL ANLAŞMASI

9 Ekim 2020 tarihinde Bağdat ile Erbil arasında imzalanan Anlaşmaya göre, Sincar’da idari ve güvenlik alanlarında yeniden yapılandırmaya gidilmesi kararlaştırılmıştı. Güvenliğin sağlanması ise Sincar polis güçleri, Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı ve Ulusal İstihbarat Servisi tarafından IKBY güçleriyle koordinasyon şeklinde yürütülecek. Anlaşmanın Türkiye açısından can alıcı kararı ise; yasal olmayan tüm silahlı yapıların Sincar dışına çıkarılmasıydı.

Sincar için ivedilikle alınması gereken tedbirler açısından anlaşma olumluydu ve meyvelerini vermeyede başladı. Türkiye’nin işi sıkı tutması ve Irak’ın kuzeyinde PKK’ya göz açtırmaması alınan kararlarda belirleyici rol oynadı. Eğer Türkiye operasyonlarını düzenli olarak sürdürmemiş olsaydı, Sincar için o hayati kararlar alınamazdı. ABD’nin PKK’nın oyunu bir kez daha bozguna uğradı.

Şengal Anlaşması IKBY ve dolayısıyla KDP’nin elini PKK’ya karşı güçlendirdi. KDP şimdilik PKK’nın Sincar’dan çıkarılması ve daha kuzeye doğru yönlendirilmesi taktiğini uyguluyor. Irak Merkezi Hükümeti ise PKK’nın tümden topraklarını terk etmesini istiyor.

SİNCAR’DA OLAYLAR

26 Aralık tarihinde PKK’ya bağlı Şengal Savunma Birlikleri (YBŞ) mensupları sivil kıyafetlerle Sincar’da Irak askerlerine saldırdılar. Çıkan çatışma sonunda 23 PKK/YBŞ’li gözaltına alındı. Bununla da yetinmeyen Irak ordusu 2 YBŞ kampına da el koydu. Irak güvenlik güçlerinin Sincar’da “sivil kıyafetlerle Irak ordusu karşıtı gösteri düzenleyenler başta olmak üzere, kentte yasalara aykırı hareket eden kişilere karşı operasyon başlattı.”

PKK’nın Sincar’dan sorumlu elemanı Irak güçleriyle görüşerek 23 kişinin bırakılmasını istedi. Buna Irak güçlerinin yanıtı: “YBŞ’liler Şengal’i terk edene kadar gözaltına alınanlar serbest bırakılmayacak” yönünde oldu. Daha önce PKK/YBŞ’ye ses çıkarmayan bölgenin ileri gelenleri, aşiretler, dini kanaat önderleri de tavır almaya başladılar. Ezidileri, birlikte yaşadıkları insanlarla karşı karşıya getiren ve izole olmalarına neden olan PKK/YBŞ’ye öfke dinmiyor.

Alınan bir habere göre Sincar’da yaşanan son olayların ardından PKK ile YBŞ’liler arasında gerginlik yaşandığı ve yer yer çatışmaların çıktığı söyleniyor. Bunda Irak merkezi yönetimi ile IKBY’nin ısrarlı tavrı belirleyici olmuştur. Zayıflayan PKK’yı desteklemenin faturasının ağır olacağını görenler saf değiştirme eğilimine giriyor.

SİNCAR’IN KURTULUŞU

Sincar, farklı etnik ve dini toplulukları barındırıyor. Arap, Kürt, Türkmen, Ezidiler gibi coğrafyanın zenginliğini oluşturanlar yıllardır barış içinde yaşıyordu. ABD’nin Irak’ı bölme planını uygulamaya sokmasıyla beraber bu etnik ve dini toplulukların arasına kama sokuldu. Tıpkı Yugoslavya’da olduğu gibi! ABD girdiği ülkelerde etnik ve dini toplulukları birbirine karşıda kışkırtıyor ve hatta düşman hale getiriyor. Ezidi Kürtler ile Sünni Kürtler arasında da ayrımcılık bitmiş değil. Bölgeyi iyi gözlemleyenler bilir; "Sünni Kürtler, Ezidileri iblisin takipçileri, İslam'dan sapmış bir tarikatın mensupları olarak gördükleri için onlara karşı her şeyi mubah sayıyorlar. Erbil'de sadece Ezidilerin gidip alışveriş yaptığı bir pazar var; onlardan başka kimse adım atmıyor. Çünkü Ezidilerin ürünlerini haram sayıyorlar." Bu ikilikten en çok pay çıkaranlar ABD ile İsrail olmuştur. İş sadece bununla kalsa iyiydi! Kürtleri iç hesaplaşmalarla da bıktırdılar. Örgüt ve partiler arası savaş yılgınlığı zirveye çıkardı. Hala neredeyse tüm Kürtçü parti ve örgütler arasındaki husumet sürüyor ve biteceği de yok.

Sincar eskiden olduğu gibi Musul’a bağlı ve Irak’ın bir kenti olarak bölücülük illetinden kurtulabilir. ABD/İsrail’in piyonlarını pençesinden başka türlü kurtulma imkânı gözükmemektedir. Ulusal devletlerin yıkıma uğratılması halinde yerini sonu gelmez etnik ve dini boğazlaşmalar alır. PKK tipi piyonlar Kürtleri birleştireceğim diye yola çıktılar ama en sonunda Kürtleri de bölüp birbirine düşürürler.

Bölge halkları barış içinde bir arada yaşamaya mecbur. Emperyalizme direndikleri oranda birliklerini koruyabilirler. Aksi halde ABD/İsrail’in piyonları tarafından birbirlerini yer bitirirler. Yenilen ABD ve yenilen piyon örgütler bir bir tarihe karışacak ve birlik kazanacak.