Sivrisineklerle bir yaz... Sivrisinekler neden bazılarına daha fazla gider? Sivrisineği ne çeker? Dünyanın en ölümcül hayvanı o

Yaz geldi, geçiyor handiyse. İnanlar ikiye ayrılır: Yazdan keyif alanlar, almayanlar. Almayanlardanım. Ah vız vız sivrisinekler. Yaz akşamları, İkindi vakti başlayan saldırı. Hayat zehir. Sinekkov sür. Balkona vantilatör tak. Uzun kollu, paçalı giysi. Hayat böyle sürmemeli. Hep düşünürüm. Sivriler niye hep beni ısırırlar. Dişi sivrisinek diyeceğim de sadece sivrisineklerdir ısıran. Tam bir akşam ziyafeti hedef kişilerin kanından. Emme iğneye benzeri hortumlar. Deri delinir. Daha sonra karşı konulamaz kaşıntı, Şişen, kızaran bir sokma yeri. Hatta ileri alerjik reaksiyon. Dayanabilene aşk olsun.

YILDA 725 BİN KİŞİNİN ÖLÜMÜNE NEDEN OLUYOR

Size, insanlar için dünyanın en ölümcül hayvanı hangisidir diye sorsam; Muhtemelen listenin en başındaki yaratık, en çok korktuğumuz yaratıktır. En çok korku ve strese yol açan canlılara bakarsak; İlk sıraları belki yılanlar, örümcekler, yarasalar ve kurtlar… diye sayabiliriz. Ancak en büyük katil ise sivrisineklerdir. Hiçbir türün her yıl sivrisinekler kadar çok insan ölümünden sorumlu olmadığı belirtilmektedir. Mesela; Tüm dünyada “İnsan insanın kurdu!” olarak; insanlar her yıl yaklaşık 475.000 kişiyi öldürüyor. Yılanlar yaklaşık 50.000 kişiyi öldürürken, köpekler (çoğunlukla kuduz bulaşmasından) 25.000 kişiyi daha öldürüyor. En çok korkulan hayvanlardan bazıları (köpekbalıkları, kurtlar) 10'dan az kişiyi öldürüyor. Sivrisineklerin taşıdıkları ve ısırdıkları insanlara bulaştırdıkları hastalıklar ise yılda 725 bin kişinin ölümüne neden oluyor.

SİVRİSİNEK ÇEKİCİLİĞİNE SEBEP NE?

Bir de sivrisinek savar kişiler var. Rahat rahat hiç ısırılmadan bile tatillerini yapabilirler. Sivrisineklerin yüzden fazla cins ve 3500 fazla türü vardır. Kısacası Sivrisinek bir tür değil, bir gruptur. Anopheles, Culex, Aedes, Mansonia, Culiseta … Türlerdeki bu çeşitlilik, yaşam alanlarında, davranışlarda ve risklerde de çok fazla çeşitlilik anlamına gelir. Mesela, sıtma insanlara yalnızca Anopheles cinsindeki sivrisinekler tarafından bulaşırken, sarı ve dang humması Aedes cinsindeki sivrisinekler tarafından bulaşır. Ilıman bölgelerde çok sayıda tür bir arada bulunabilir.

SİVRİLER NEDEN BENİ SEVİYOR?

Çok sayıda tür var. Sivrisinekler sadece sıtma mı yapar? Elbette hayır. Sarı Humma, Deng Humması. Katil hastalıklar. Vücudumda sivrisinekleri çeken ne var? Şeker desem şeker hastası değilim? Cevap zor. Sivrisinekleri çeken ve iten vücudumuzdan salınan kimyasallar önemli. En başta; vücudumuzla ilişkili Karbondioksit (CO2), ısı ve nem sivrisinekleri insanda çeken. Laktik asid salınımı sinek çeker.

VÜCUDUNU TANI

Ayrıca; vücudumuzun kokusu, rengi, deri sıcaklığı ve yapısı, derimizdeki yerleşik doğal mikroplar, hamilelik durumu, insanların nefesi, alkol ve diyet türü etken mi? Tartışmalar çeşitli. Sonuçta; hamile kadınları,vücut ısısı yüksek ve çok terleyenler kişiler, deri mikropları farklılığı ve daha koyu tenli kişiler daha duyarlı olabileceğini yönünde.

DERİ MİKROPLARINI KORU

Deri mikropları sineksavardır. Detri mikrop varlığı ve çeşitliliği genetik, yaş ve bağışıklık sistemimize göre değişir. Derinin mikroplarını tamamen öldürme. Hele kovid salgını sırasında hijyenik ürün kullanmayan kimse yoktu. Derimiz mikroplardan ari. Koronavirüsü öldürelim derken doğal deri mikroplarını temizleme harekatına girişti herkes. Pire için yorgan yakmak gibi bir şey. Derinin temizlenmesi, nemlendirilmesi önemli. Deri mikroplarını yok etmeden. Pandemide en sık kullanılan ürünlerin başında sanırım mikrop öldürücülü sabunlar geldi. Sineklerin ısırmasından kaçınmak için deri mikroplarımızı da korumamız şart. Mikrop öldürücü sabunların kullanımını abartmadan.

KAN GRUBUM SIFIR

A kan grubundaki insanlar şanslı. Sivrisineklere daha az çekici. Ya sıfır kan grubundakiler için çalışmaların verileri can sıkıcı. Sıfır grubuna sahip insanlar tam bir ziyafet sofrası sivrilere A kan grubuna olanlara göre hemen hemen iki kat daha çok ısırılma söz konusu. Sıfır grubunun şansı, sıtma paraziti taşıyan sivri tarafından ısırılsa bile sıtmaya yakalanma ihtimali diğer gruplara göre daha az.

SİVRİSİNEKSİZ HAYAT MÜMKÜN!

Isırıklardan kaçınmak mı? Ne mümkün! Herkes sivrilerce ısırılabilir. Bazıları ısırıklara tepki göstermezler. Isırıldıklarının farkında değillerdir. Kaşıntı veya şişlik yoksa hele. Mesele sivrisineklerin bizi sokmasını önlemek.

Nasıl yapalım? Mesela; beyaz, açık renkli giysiler giy. Sivrisinekler koyu renkleri sever. Günümüzde açık yeşiller ve maviler tercihte. Sinek kovucuları herkes kullanıyor. Doğal olan ürünlerde var. Birayı ağzına sürme. Bira içen insanlar sivrisinekleri çektiği gösterilmiş.

ÇİCEK DİK, SİNEK KOVSUN

Bahçeli bir evdeyseniz, içinde sivrisineklerin üreyebileceği durgun sular olmasın. Bahçenizde, evinizde masanınızın üstünde fesleğen olsun. Lavanta, limon melisası ve kadife çiçeği dik. Çiçek kokuları sivrisinekleri kovar. Denediğiniz her şey sonuç vermiyorsa, sizden daha fazla sivrisinek mıknatısı olan birinin yanına oturun hiç olmazsa!