ŞİÖ zirvesinde kriket diplomasisi

Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Hükümet Başkanları Toplantısına 17 Ekim Çarşamba günü başladı. ŞİÖ'nün üye ülkeleri Hindistan, Çin, Pakistan, Rusya, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan’ın yanı sıra Moğolistan, Belarus ve Türkmenistan’dan temsilciler zirveye katıldı. Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar dokuz yıl aradan sonra ilk kez bu toplantı için İslamabad'a gitti. Toplantıda Hindistan-Pakistan ilişkileri konusunda bazı adımlar atıldı.

GÜVENLİK, FİNANS, ENERJİ…

Pakistan'ın başkenti İslamabad'da gerçekleştirilen toplantıda Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üyesi ülkelerin hükümet başkanları ekonomi ve ticaret, güvenlik, bağlantı, enerji, finans ve yeşil kalkınma gibi çeşitli alanlarda işbirliğinin derinleştirilmesi çağrısında bulundu.

ŞİÖ Üye Ülkeleri Hükümet Başkanları Konseyi 23. Toplantısı katılımcıları, karmaşık ve değişken bir uluslararası ortam karşısında tüm tarafların Astana Zirvesi'nin sonuçlarını aktif bir şekilde uygulamaları, dayanışma ve koordinasyon içinde yakın bir şekilde çalışmaları gerektiği konusunda mutabık kaldılar.

2025 ŞUBAT KRİKET ŞAMPİYONASI

Hindistan ve Pakistan için kriket yeniden masada mı? Jaishankar ve aynı zamanda Başbakan Yardımcısı olan Pakistanlı mevkidaşı Muhammad İsak Dar, 24 saatten kısa bir süre içinde iki kez görüştü ve bu görüşmelerde iki ülke arasında bir tür kriket ilişkisinin yeniden başlatılması fikrinin ele alındığına dair işaretler vardı.

Kaynaklar bu görüşmelerin ön hazırlık niteliğinde olduğunu, ancak görüşmelerin bir pencere açtığını ve olası bir ilk adımın 2025 Şubat ayında Pakistan'ın ev sahipliğinde düzenlenecek olan Şampiyonlar Kupası olabileceğini vurguladı.

‘İŞBİRLİĞİNİ GERÇEK ORTAKLIKLARLA KURALIM’

Jaishankar Pakistan'a atıfta bulunarak, "Sınır ötesi faaliyetler terörizm, aşırıcılık ve ayrılıkçılıkla karakterize ediliyorsa, ticareti, enerji akışını, bağlanabilirliği ve insanlar arası alışverişi paralel olarak teşvik etmesi pek mümkün değildir." ifadelerini kullandı.

Jaishankar şunları söyledi:

"İşbirliği karşılıklı saygı ve egemen eşitliğe dayanmalıdır. Toprak bütünlüğünü ve egemenliği tanımalıdır. Tek taraflı gündemler üzerine değil, gerçek ortaklıklar üzerine inşa edilmelidir. Özellikle ticaret ve transit olmak üzere küresel uygulamaları seçip alırsak ilerleme kaydedemeyiz."

‘DAR BİR SİYASİ PRİZMADAN BAKMAYALIM’

Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ise mevcut toplantıda Kuşak ve Yol Girişimi’nden (KYG) bahsetti. Girişime dar bir siyasi prizmadan bakılmaması gerektiğini söyleyerek, "Bu tür projelere dar bir siyasi prizmadan bakmayalım ve ekonomik olarak bütünleşmiş bir bölgenin ortak vizyonunu ilerletmek için çok önemli olan kolektif bağlantı kapasitelerimize yatırım yapalım." ifadelerini kullandı.

Çin Başbakanı Li Qiang da KYG'nin adını vermeden, "Açıklık ve işbirliğinden ivme kazanmaya devam etmeli, bölgenin ticaret ve yatırım kolaylığı ile bağlanabilirliğini arttırmalı ve istikrarlı ve sorunsuz sanayi ve tedarik zincirlerini sürdürmeliyiz." dedi.

YENİ MODEL

Yayınlanan ŞİÖ Hükümet Başkanları Konseyi ortak bildirisinde, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesinin desteklendiği ifade edilen bildiride, karşılıklı saygı, adalet, eşitlik ve ortak çıkarları göz önünde bulunduran işbirliği temelinde "yeni tür" uluslararası ilişkiler inşa edilmesi çağrısında bulunuldu.

Bildiride, üye ülkelerin, "güvenli, refah, ekolojik olarak temiz bir dünya için" politika, güvenlik, ticaret, ekonomi, yatırım, kültürel ve insani ilişkiler gibi alanlarda işbirliğini geliştirmek istediği belirtildi.