Son üç ayda ithalat patladı

Türkiye'nin dış ticaret açığı artıyor. Açığın artmasında en temel etken ülkenin dışa bağımlı olduğu enerjide fiyatların yüksek seyretmesi. Bunun yanında son aylarda ülkede artan altın talebi de dış dengeye olumsuz etki ediyor. Dün Ticaret Bakanlığının açıkladığı verilere göre Mart 2023 itibarıyla ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 0.1 artarak yüzde 73.4'e yükselse de, enerji verileri hariç tutulduğunda, ihracatın ithalatı karşılama oranı 9.3 puan azalarak yüzde 85.4 olarak hesaplandı.

Enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda ise, ihracatın ithalatı karşılama oranı 9.1 puan azalarak yüzde 89.8 oldu. Enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranındaki düşüş ise dikkat çekiyor. Geçen sonbahardan bu yana enflasyon artarken TL'nin değerinin sabit tutulması sayesinde reel anlamda döviz karşısında değerli kalan TL ithalatın ucuzlamasına neden oldu. Bu durum da ithal tüketim ürünlerinin fiyatının ucuzlaması sonucunu getirdi ve ithalatı artırdı. Ticaret Bakanlığı verilerine göre tüketim malları ithalatı ocakta yüzde 70.9 artışla 2.9 milyar dolar, şubatta 64.4 artışla 3.4 milyar dolar, martta da yüzde 65.3 artışla 3.9 milyar dolar oldu. Martta ham madde ve ara malı ithalatı ise yüzde 7 azaldı. Yatırım sermaye malları ithalatı yüzde 46.8 arttı.

ENERJİ, ENFLASYON VE İFLAS

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ve ihracatçıların da katıldığı Ankara'daki toplantıda dış ticaret verilerini yorumlayan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, “İthalattaki artışta önemli payı bulunan işlenmemiş altında mart ayı ithalatı, bir önceki yıla göre yüzde 63 artarak 1.7 milyar dolar oldu. İthalatta görülen artışta, motorlu kara taşıtlarında yüzde 77.6, elektrikli makinelerde yüzde 39,6, diğer makinelerde yüzde 30.8 yükselişin de etkili olduğunu belirtmek isterim. Motorlu kara taşıtları ithalatındaki artışın temel nedeni dünyadaki çip krizinin hafiflemesidir. Burada büyük bir talebin olduğunu vurgulamak isterim.” dedi.

Mart ayında toplam enerji ithalatının 6 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği bilgisini veren Bakan Muş, şunları aktardı: “Geçen gün, petrol üreticisi ülkeler üretimi kısma yönünde karar almışlar ve bu karar neticesinde petrol fiyatlarında kısmi bir artış meydana gelmiştir. Bu husus, enerji fiyatlarındaki belirsizliğin önümüzdeki dönemde de devam edebileceğine ilişkin kaygıları beraberinde getirmiştir. Yine bildiğiniz üzere, gerek ABD'de gerekse Avro Bölgesi'nde son dönemdeki kısmi düşüşe rağmen, küresel enflasyon hala yüksek seviyelerdedir. Bunun sonucu olarak parasal sıkılaşma politikaları devam etmekte ve büyüme üzerinde baskı unsuru oluşturmaktadır. Öte yandan, ABD'de iflas eden iki banka ve Avrupa'da Credit Suisse'in hisselerindeki ciddi düşüş bankacılık sektöründe önemli risklerin bulunduğunu göstermektedir."

DEPREME RAĞMEN 20 MİLYAR KORUNDU

Mart ayında Türkiye'nin ihracatı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 4.4 oranında artarak yaklaşık 23.6 milyar dolara yükseldi. İthalat da yüzde 4.2 artarak 32.1 milyar dolara çıktı. Dış ticaret açığı da 8.5 milyar dolara ulaştı. İlk üç ayda 34.9 milyar dolar dış ticaret açığı verildi. Toplantıda konuşan TİM Başkanı Gültepe, “Deprem etkisin hızlı atlatan ihracatta bir ay aradan sonra ibre yeniden yukarıya döndü. 12 aylık dönemdeki ihracat ise 255.7 milyar dolar oldu.” dedi. Bölgedeki üretici ve ihracatçıların sorunlarını titizlikle incelediklerini ve talepleri Ticaret Bakanlığı’na ilettiklerini hatırlatan Gültepe, “İlk beşteki diğer sektörlerimiz 2.9 milyar dolarla kimya, 2 milyar dolarla hazır giyim, 1.5 milyar dolarla elektrik elektronik ve 1.4 milyar dolarla çelik şeklinde sıralandı. Mart ayında 38 ilimiz ihracatını artırdı. En çok ihracat yapan ilk beş ilimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Geçen ay bin 903 firmamız ihracat ailesine katıldı. Birim ihracat değerimiz ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24.4 artışla 1.67 dolara yükseldi.” bilgilerini verdi.