"Sosyal konut yetersizliği evsizlik sorununu tetikliyor"

CAN ÇAKIR / ALMANYA

Alman Federal İstatistik Kurumu (Destatis), Almanya’daki evsizlerin sayısının 372 bine ulaştığını paylaştı. 31 Ocak 2023 tarihi itibariyle yerel yönetimlerin ve bağımsız kuruluşların konaklama merkezlerinde kalan kişilerin sayılarını tespit eden kurum, rakamın geçen yıla göre ciddi bir yükselişte olduğunu kaydetti. Bunun özellikle Almanya’ya göç eden yaklaşık 130 bin Ukraynalılardan kaynaklandığını bildiren Destatis, göç eden Ukraynalılar sayesinde evsiz yabancı nüfus oranının da yüzde 80’e ulaştığını bildirdi.
Rakamları değerlendiren Evsizlere Yardım Federal Çalışma Grubu Derneği (BAGW) Müdürü Werena Rosenke, evsizler sorunun Almanya’daki konut krizini açıkça gösterdiğine dikkat çekti. Zeit gazetesine konuşan Rosenke, “Ödenebilir ve sosyal bağlılığı olan konutlar her yerde eksik. İkinci kez paylaşılan yerleştirilen evsizler istatistiğini, Almanya’daki evsizliğin boyutunu gösterdiği için olumlu karşılıyoruz” dedi.

GERÇEK RAKAM ÇOK DAHA YÜKSEK

Destatis’in paylaştığı rakamlar, 31 Ocak itibariyle anlaşma ya da sözleşmesiz bir ev ya da odaya yerleştirilen kişilerin sayısına dayanıyor. Otel, pansiyon veya kamu eliyle konut ve özel tesislere yerleştirilen kişilerin sayılarının paylaşıldığı istatistik, akraba, aile fertleri ya da arkadaşlarında kalan evsizleri içermiyor. Aydınlık Avrupa’ya konuşan BAGW Basın Sözcülüğünden Berit Pohns durumun aciliyetine dikkat çekti. 1990 yılından bu yana sosyal konutların sayısının yüzde 60 oranında azaldığını belirten Pohns 2020 yılında evsizlerin sayısının 417 bin civarında olduğunu paylaştı. BAGW’nin mevcut çalışmalarına dikkat çeken Pohns, Almanya’daki çok sayıdaki hanenin evlerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı. BAGW 5 maddelik eylem planında ise sosyal konut ihtiyacına bir kez daha vurgu yapıyor. “Ancak evsizlerin yeni bir eve taşınma şansı da neredeyse hiç yok” ifadelerinin kullanıldığı durum değerlendirmesinde sorunun özellikle büyükşehirlerde olduğu hatırlatılıyor. Eylem planında ayrıca, “Uygun fiyata konut sayısı çok düşük. Yetersiz siyasi önlemlerden dolayı kiralar ve kiralama yükü yükseliyor” ifadeleri kullanılıyor.

Werena Rosenke

ARZ TALEBİ KARŞILAMIYOR

Temmuz ayında paylaşılan kira istatistikleri de konut krizini doğrular nitelikte. Emlak Uzmanı Jones Lang La Salle’in (JLL) paylaştığı istatistiklerde özellikle Berlin, Hamburg, Münih, Köln, Frankfurt, Düsseldorf, Stuttgart ve Leipzig’deki kira fiyatlarının ortalama yüzde 6,7 oranında yükseldiği bildirildi. Berlin’e 2022 yılında 86 bin kişinin taşındığının ifade edildiği JLL istatistiğinde buna karşın sadece 17 bin konutun tamamlanabildiği aktarıldı. Birçok kişinin konut satın alamadığının da aktarıldığı istatistiklerde satın alma fiyatlarının azalan talep nedeniyle gerilediği de bildirildi. Ancak buna rağmen çok sayıda insan halihazırda kaldıkları konutun masraflarını dahi ödeyemiyor. Özellikle enerji fiyatlarının artışı ve farklı alanlardaki enflasyonun bu bağlamda etkili olduğuna dikkat çeken BAGW, özellikle sosyal yardım alan vatandaşlar için ödenebilir konutların yeterli olmadığını aktarıyor.

SİYASET SORUNA SOSYAL KONUTLA MÜDAHALE ETMELİ

Yaşanılan sorun bununla da sınırlı değil. 2020 itibariyle toplumun yüzde 16’sının yoksulluk tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna işaret edilen BAGW raporunda bunun barınma sorununa da yol açtığı hatırlatılıyor. Bu kapsamda evsizliğin önlenmesi gerektiğinin belirtildiği raporda yerel yönetimlerden Federal Hükümete kadar tüm siyasi mercilerin başlıca görevinin konut garantisinin sağlanması olduğuna vurgu yapılıyor.
BAGW Basın Sözcülüğünden Berit Pohns ayrıca Alman Şehirler Kurulu’nun 1987 yılında konut kayıplarının önlenmesinin yerel yönetimler için de daha düşük masraflı olacağına işaret etti. Mevcut barınma olanaklarının korunmasının geçici barınma merkezlerinin işletilmesinden daha kârlı olacağına vurgu yapan Pohns, “BAGW yerel yönetimlerden evsizliğin önlenmesi merkezleri oluşturmasını talep etti” dedi. Bu merkezlerin barınma sorununu çözeceğini belirten Pohns, “uzmanların önleyebileceği konut kayıpları hiç de az değil” açıklaması yaptı. Olası bir tehlike karşısında vatandaşları bu merkezlere başvurmaya çağıran Pohns, “Federal Hükümet de görevini yapmalı” ifadelerini kullandı. Federal Hükümete çağrı yapan bir diğer isimse BAGW Müdürü Werena Rosenke oldu. Yılda en az 100 bin sosyal konut inşasının sorunu dindireceğini belirten Rosenke, “Ancak evsiz kişilerin genel konut pazarına ulaşımı çok daha zor. Bu sebeple evsiz insanlara verilen konutlarda kotalara ihtiyacımız var” dedi. Rosenke ayrıca boş konutların da evsizler için kullanılabileceğine dikkat çekti.

Klara Geywitz: 400 bin sosyal konut projesi, Scholz hükümetinin en önemli projelerinden olarak geçiyor. Ancak Klara Geywitz yönetimindeki Federal İnşaat Bakanlığı geçen sene ancak 295 bin yeni konutu tamamlayabildi