Sosyal medyada milli yöneliş: Yazbee

Türkiye sosyal medya uygulamalarına en yoğun katılımı gösteren ülkeler arasında. 82 milyonluk Türkiye'nin 44 milyonu (yüzde 53) sosyal medya kullanıcısı. Tamamen yabancı kuruluşların tekelinde olan bu sektörde birileri çıktı, yerli ve milli uygulamayı kurdu; Yazbee.

Yazbee'nin kurucusu Arif Ünver ile Türkiye'de sosyal medya uygulamalarını, hedeflerini, yerli ve milli teknolojinin Türkiye için önemini konuştuk. Yaklaşık 25 yıldır sektörün içinde bulunan, üretime dayalı ekonomi vurgusu yapan Ünver'den gençlere de tavsiyeler var.

‘NE KADAR OLABİLİYORSA O KADAR YERLİ MİLLİ’

-Milli ve yerli olmaktan bahsettiniz. Yazbee ne kadarı milli ve yerli?

Kullandığınız telefon yerli mi? Değil. Bunun sadece bizimle ilgili olmayan kısımları var. Bizim müteşebbis ve sermayelerimiz yerli. Bir lira devlet desteği almamıştır Yazbee. Şuana kadar çalıştığımız bütün mühendisler Türk. Sunucu altyapımız Turkcell. Gebze veri merkezinde, Türkiye’de depolanıyor bilgi. Yurtdışından hiçbir şekilde hiçbir şey kullanmıyoruz. Ne kadar yerli milli olabiliyorsa o kadar yerli millidir. Teknoloji sektöründe bazı şeyler küresel. Ama güvenlik tarafında çok sağlamız. İlk saldırıyı Almanya üzerinden yedik. Ama hiçbir şekilde sarsılmadık.

‘HİÇ KİMSE BİLGİ ALAMAZ BİZDEN’

-Verinin saklanması merak edilen konuların başında geliyor. Yazbee kullanınca bizim verilerimiz devletin eline mi geçecek?

Amerika’nın mı eline geçsin? Şuan devletin eline geçtiği de yok. Bu şirket devletten bir lira destek almamıştır. Ortakları arasında devlet yoktur. Burası devlet kurumu değil. Kişiler arası bir ihtilaf yaşandıysa, devlete karşı bir suç oluşursa, bize mahkeme kararı gelirse, o zaman o bilgiler alınabilir. Onun haricinde hiç kimse bilgi alamaz bizden. Amerika’nın hukuk sistemine güveniyorsun da Türkiye’ye mi güvenmiyorsun?

‘PARA TÜRKİYE’DE KALSIN GİRİŞİMLER ARTSIN’

-Mevcut sosyal medya uygulamaları varken neden Yazbee'yi tercih edelim?

Geleneksel mevcut popüler sosyal medya uygulamalarını kullanırken parayı Türkiye kazanmıyor. Alternatif sosyal medya platformlarının piyasa bedelleri kimisi 500 milyar doların üzerinde, kimisi 25 milyar doların üstünde. Türkiye'nin en büyük şirketi neredeyse 7 milyar dolar bile değil. Yazbee kullanılırsa o milyar dolarlar Türkiye müteşebbisleri tarafından kazanılır. Bu müteşebbisler de bol bol Türk mühendisleri istihdam eder. Kamu da kurumlar vergisi tahsil etmiş olur. Bu yolla gençler de motive olur. Bu motivasyonla birçok girişimin startı verilir. Çünkü ‘akılteri’ olayı kırılma noktası. Türkiye’de bunun gerçekleşmesi lazım. Bu gerçekleştiği taktirde Türkiye arzu edilen ekonomik hedeflerine ulaşacak"

'BUYURUN SİZ DE GELİN!'

-Yazbee’ye Ak Parti’nin twitteri ya da muhafazakar twitter diyenler de var. Bu doğru mu?

Bizim ortaklarımız içerisinde Ak Parti’yle alakası olan kimse yok. Burası demokratik. Hesap açarken mail adresinizle alıyoruz. Hangi siyasi partiye oy veriyorsun, diye bir soru yok. Bir samimiyetsizlik var ortada. Siyaset benim için sadece seçim dönemi. Hayatımda hiçbir partiye üye olmadım. Bir taraf baskın olabilir. Ama buyurun siz de gelin. Gelmiyorsanız, sizde bir sorun var. Siz kullanmak istediniz de biz kullanmayın mı dedik? Biz taşı gediğine koymuşuz. Hollanda menşeli yayın yapan bir televizyon kalkmış beni eleştiriyor. İsrail’de her yerde haber olduk.

‘HÜLYA AVŞAR GİBİ PROFİLLERİ ONAYLI YAPIYORUZ’

-Birkaç gün önce ‘bot’ hesaplar açıldı. Zaman zaman saldırılar oluyor.

Gençler kendilerini tatmin ediyor, etsinler. Bu gençler de bizim. Biz onlara bazen fırsat da veriyoruz. Onlar sayesinde bağışıklık sistemimiz gelişiyor. Uyardım nazikçe, yapmayın dedim, yapmıyorlar artık. Twitterde, Facebookta da çok oluyor. Oralarda derinlik oluştuğu için hissedilmiyor.

-Yazbee'de ‘onaylı profil’ ve mavi ‘tik’ de çok konuşuluyor.

Tik olayı iki şekilde veriliyor. Kurumsal olan hesaplara, yani bir markaya. Bu markanın gerçek olup olmadığını biz, marka patent tescil evrakını beyan ettiği, kurumsal mailinden mail attığı zaman anlıyoruz. Kişileri de ikiye ayırıyoruz. Bir popüler kişiler var, bir de hane halkımız var. Popüler olan profillerimiz daha öncelikli. Bu onları koruma amaçlı. Bunun içinde siyasiler var, gazeteciler, sporcular var. Bizim teyit etmemiz lazım. Bunun da iki yolu var: Ya kimlik ibrazı, ya da iletişime geçmek lazım. Onay tikiyle "bu kişi gerçekten bu kişidir" diyoruz. Mesela Hülya Avşar. Benim bunu onaylı yapmam lazım. Diğer sosyal medya uygulamalarında ne varsa bizde de var. Hatta biz küfre saldırıya maruz kalan gazetecilerimiz, siyasetçilerimiz için, ‘yoruma kapat’ özelliği geliştirdik. Canlı yayın yok diyorlar. Canlı yayın sanatçılara, siyasetçilere lazım.

‘İLK HEDEF GLOKAL’

-Yazbee'nin yaygınlaşması için neler yapacaksınız?

Hazmede hazmede gitmek lazım. Bağışıklık sistemimizi test ediyoruz. İkinci aşamada 'milyon hareketi' yapacağız. 150 binden, milyona direk geçiş olmaz. Son bir haftada 50 milyonun üstünde paylaşım görüntüleme yapıldı. Etkileşim sayısı 1 milyon 65 bin. Son 1 haftada 15 bin yeni üye gelmiş. 50 bin farklı profil login olup içeri girmiş. Şuanda taşları yerine oturtuyoruz. İlk günlerdeki sorunların sebebi de bu.

-Yazbee'de kaç kişi çalışıyor?

Kurulduğundan bu yana 100'e yakın kişi geldi gitti. Facebook, Google gibi dünyadaki meşhur teknolojilerde de ortalama çalışma süresi 1.5 yıl. Çok dinamik bir iş. Şuanda 10-15 insanla çalışıyoruz. Ama 150 kişiye bedel.

-Yazbee olarak hedefleriniz neler?

"İlk hedefimiz Glokal (Global+lokal). Türkiye'nin ardından Balkanlar, Ortadoğu Arap coğrafyası, Kafkaslar, Türk Cumhuriyetleri, Rusya gelecek.
İstanbul’da, Türkiye’de doğdu ama bu çocuk bu topraklara sığmaz. Bu coğrafyalardaki toplam sosyal medya kullanıcı sayısı 283 milyon. 52 milyonu Türkiye’den. Twitterin kağıt üstünde kullanıcı sayısı 300 milyon. Bizim beş-on yıl sonraki planlarımız bile hazır. 15 günde 150 binin üstünde kullanıcı geldi. Snapchat'in ilk iki sene iki bin abonesi vardı, sonra 34 milyar dolara halka arz edildi. Türkiye’deki en büyük şirketin beş-altı katı büyüklüğünde.
Önümüzdeki iki yıl içerisinde halka arz istiyoruz. Ve bunun ortakları kullanıcıları olsun. Buna kamunun bize bir emaneti olarak bakıyoruz. Şuandaki sosyal medyaların 15 yıllık geçmişleri var. Onların 15 yılda kat ettikleri yolun yüzde 80’ini üç yılda kat ettik.

'KAMU, REKLAMLARINI YERLİYE VERSİN'

-Bakanlığın yerli ve milli teknoloji atılımı var. Kamunun desteği nedir, ne olmalı?
Şuana kadar mükemmel manevi destek gördük, maddi destek görmedik. Bence anlamaya çalışıyorlar. Bizim hibe gibi bir derdimiz yok. Türkiye bir yıldır popüler sosyal medya platformlarını protesto ediyor, reklam vermiyor. Kamu kurum kuruluşları bizi sahiplensinler, bize reklam versinler ki biz de büyüyelim. Yatırım yapmamız gerekiyor. Somut desteğe ihtiyacımız var.
Biz burada destan yazıyoruz. Biz her tür görevimizi yapıyoruz. Yapmaya da devam edeceğiz. Yazbee aslında bir samimiyet testidir.

‘FİKİR PARA ETTİĞİNDE TÜRKİYE ŞAHLANACAK’

-Yerli milli teknolojideki gelişmeleri yeterli görüyor musunuz?

Savunma sanayi kilit önemde, bulunduğumuz coğrafyadan dolayı. Sonuna kadar destekliyoruz. Fakat bu işlerin içerisine özel sektörün biraz daha girmesi gerekiyor. Yeni yeni girişimcileri görmek gerekir.
Gençler çok büyük potansiyele sahip. Onlar ‘akılteri’ tarafında mesailerinin para ettiğini gördüğü anda Türkiye şahlanacak. Fikrin para ettiğini görmeleri lazım gençlerin. Henüz görmediler.

-Mesela benim fikrim var ve size ulaştım. Sonrası?

Biz bunların hepsini değerlendiriyoruz. Onların hepsinin CV'sini aldık. İkinci atakta personel yapısı için bir takım çalışmalarımız var. Eleştiriye açık olmak lazım. O genç benim açığımı bulduğu için kızamam. Buluyorsa o adam lazım bana, onu kazanmam lazım benim.

'ÜRETİRSENİZ ETKEN TÜKETİRSENİZ EDİLGENSİNİZ'

-Üretime dayalı ekonominin Türkiye için önemi sizce nedir?

Üretirseniz etken olursunuz, tüketirseniz edilgen olursunuz. Edilgen olursanız kendi kararlarınızı alamazsınız. Etken olursanız bağımsız şekilde kendi kararlarınızı alırsınız.

-Son olarak eklemek istedikleriniz?

Ülke olarak çok büyük potansiyele sahibiz. Empati yeteneğimizi geliştirmemiz lazım. Herkes birbirine saygı duymak zorunda. Yazbee teknoloji tabanlı medya işi. Üretime dayalı ekonomiye geçmeye çalışan Türkiye'de bir dönemin başlangıcı olacak. Herkesin sahip çıkması lazım.

2016’DA TEMELLERİ ATTIK

Arif Ünver, şuanda bulundukları noktanın gerisinde 25 yıllık bir hikaye olduğunu belirtiyor. 1999'da kurduğu ‘finans’ web sitesinden aldığı reklamlarla yüksek lisansını tamamlayan Ünver, yedi yıl önce fintek (finansal teknoloji) şirketini kurdu. Ünver, "Fakat zamanlama önemli. Biraz erken yapıyoruz bu işleri" diyor. Arif Ünver, daha sonra bu şirketin ortaklığından ayrılmış.

Üretime dayalı ekonominin Türkiye için önemli olduğunu vurgulayan Ünver, bunun önündeki en büyük engelin sermaye sorunu olduğunu, buna farkındalık yaratmak için Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) 'ni kurduklarını belirtti. Sermaye Piyasası Kanunu değişince, Derneği kapatmışlar.

Sosyal medyanın ciddi reklam geliri olan çok büyük bir pazar olduğunu belirten Ünver, Yazbee'nin temelini 2016'da attıklarını söylüyor. Birçok sacayağı olan sektörde başarılı olmak için kurumsal tarafının iyi düzenlenmesi gerektiğini söyleyen Ünver, yaptıkları işin öneminin, kendilerini motive ettiğini de belirtti. Üretim ekonomisine geleneksel yöntemler yerine daha nitelikli ve akıl teriyle üretilen ürünlerle daha hızlı geçileceğini belirten Ünver şunları söyledi:

"Artık eskisi gibi topla tüfekle savaşlar olmuyor, daha maliyetsiz olan dijital ortama geçildi. Üretim süreçlerine çok hakim olmayan bir toplumumuz var. Bu toplumlar sabırsız oluyor, bilmediği için sürekli eleştiriyor. Üretime dayalı ekonomiye geçecekse Türkiye, artık eskisi gibi geleneksel üretim metodlarıyla değil, daha nitelikli ve akıl teriyle üretilen ürünlerle, daha hızlı bir biçimde amacımıza ulaşabiliriz."

15 GÜNDE 150 KAT BÜYÜME

"Twitter Türkiye’deki kullanıcı sayısını 10.5 milyon olarak açıkladı. Köpük, robot, bot hesaplar var. Organik büyümüyorlar, suni büyüyorlar. Bilgi kirliliği, manipülatif olaylar da çok oluyor. Bizim kullanıcılarımız gerçek. Bot hesapları 24-48 saatte bir siliyoruz. Bizde 10 milyon köpük kullanıcı olacağına 5 milyon gerçek kullanıcı olsun. Türk insanı diğer uygulamalarda sorunları olduğunda ulaşabiliyor mu? Hayır. Ben gece gündüz herkese cevap vermeye çalışıyorum"

"Sosyal medya insanların bir şeyler de öğrenebileceği bir mecra olmalı. Biz bunun için geleneksel sosyal medyaya ek olarak 24 tane konu başlığı belirledik. İlgi alanlarındaki konuları, kişi gibi takip edebiliyor. Yeni bir ortam sunuyoruz. Son 15 gündeki büyümemiz 150 kat."

"Biz herkese eşit mesafedeyiz. Kırmızı çizgimiz ülkemizin bölünmez bütünlüğü ve menfaatleridir. Bu sınırlar içinde yaşayan herkes buraya sahip çıkmalı. Sadece şikayet ederek olmuyor, herkesin bir ucundan tutması gerekiyor. Türkiye çok büyük potansiyele sahip, sadece silkelenmesi gerekiyor. Çok fazla şikayet etmektense iş yapmak gerekiyor. Üretim süreçlerine hakim değil gençlerimiz, hep tükettikleri için."