Suriye İdlib’de harekâta mı hazırlanıyor?
Suriye Ordusu’nun İdlib’deki terör örgütlerine yönelik kapsamlı bir harekât hazırlığında olduğu bildirildi. İdlib’deki sivil halkın tahliyesi için Serakib’de bir koridor açıldığı öğrenilirken, harekâtın yaz aylarında başlayabileceği ifade ediliyor
Tevfik Kadan
Suriye Ordusu, uzun yıllardır İdlib’deki teröristlere karşı kararlı bir mücadele yürütüyor. Bu mücadelede önemli mevziler kazanılsa da, bir süredir bölgedeki sessizlik dikkat çekiyor. Suriyeli komutanlar ise bu sessizliğin asıl nedeninin siyasi ve askeri hazırlıklardan kaynaklandığını belirtiyor.
Aydınlık’a konuşan Suriyeli bir subay, İdlib ve Suveyda bölgelerine yönelik kapsamlı bir harekât hazırlığında olduklarını söylüyor. “Bu kez büyük bir savaş olacak.” diyen Suriyeli komutan, “Çünkü İdlib, Batı'nın Suriye'deki savaş senaryosunun son kalesi. İdlib düşerse oyunları tamamen bozulacak.” değerlendirmesinde bulunuyor.
İdlib, halihazırda terör örgütü Heyet-i Tahrir Şam tarafından yönetiliyor. Örgüt, esas olarak kentteki sivil halkı kendisine kalkan yapıyor. Türkiye’nin en büyük endişesi de kentte yaşayan 3-3,5 milyona yakın Suriyelinin sınıra dayanması. Ancak Suriyeli komutan, “Bunun farkındayız ve önceki gün Serakib’den transit bir yol açtık. Siviller buraya istedikleri gibi gelebilirler.” diyor.
Aydınlık’ın konuştuğu Göç İdaresinden bir Türk yetkili de ezberleri bozacak bir değerlendirme yapıyor. Başta Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekât dönemleri olmak üzere Göç İdaresi, AFAD ve Kızılay gibi kurumların göçü karşılamak noktasında ciddi bir tecrübe ve kabiliyete eriştiğini belirten yetkili, İdlib’den 1 milyonluk göçün dahi sınır ötesinde sorunsuz şekilde yönetilebileceğini kaydediyor.
Nitekim Em. Kurmay Albay Ünal Atabay da daha önce Aydınlık’a yaptığı değerlendirmede benzer bir görüşü dile getirmişti. “M4'ün güneyinde sivil göç hareketi olacak bir kitle kalmadı. Orada, radikal gruplarla ilişkilenen insanlar var.” diyen Atabay, şu ifadeleri kullanmıştı: “Böyle bir harekât yapılsın, 300-500 bin civarında bir hareketlenme olur. Bunlar da kuzeyde kamplarda yaşayan 1,8 milyon civarındaki gruplara eklemlenir. Türkiye'ye giremezler. Biz zaten tedbir almışız, nereden geçecekler? Afrin üzerinden mi geçip gelecekler? Reyhanlı'dan mı geçecekler? Reyhanlı'da kamplar var. Fırat Kalkanı bölgesine bile geçmez bunlar. İdlib'den 4 milyon hareketlenecek demek suretiyle, harekâtı engellemeye, önlemeye çalışıyorlar.”
ASKERE ALIMLAR BAŞLADI
Suriye Ordusu’nun yeni bir harekât hazırlığı içinde olduğunu gösteren başka emareler de var. Bunların başında ise yeni askere alımlar ile askeri ve idari düzenlemeler geliyor. Ülkede askerliği bitenlerden bir kısmının yeniden askere çağrıldığı, bazı özel birimlerin de yeniden teşkil edildiği bildiriliyor. Suriye resmi haber ajansı SANA da geçen günlerde geçtiği bir haberinde, Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ın direktifleri doğrultusunda Şam’da ilk kez “Zorunlu Askerlik Merkezi”nin açıldığını duyurmuştu. Açılışı yapan isim ise Savunma Bakanı Tümgeneral Ali Mahmud Abbas’tı.
Diğer yandan Beşar Esad’ın önceki gün yayımladığı iki farklı kararname de yeni bir dönemin hazırlığı olarak değerlendiriliyor. Kararname’ye göre Esad, Şam Kırsalı, Hama, Suveyda ve Deyrezor vilayetlerine yeni valiler atadı. 101 Sayılı Kararname ile Şam Kırsalı’nın yeni valisi Ahmed İbrahim Halil, Hama’nın yeni valisi Maan Subhi Abbud ve Deyrezor’un yeni valisi Mutaz Taysir Kattan oldu. 102 Sayılı Kararname ile de Suveyda Valiliğine Ekrem Ali Muhammed getirildi. Suriye’de geniş yetkilere sahip olan valilerin yeni süreçte nasıl birer rol oynayacağı şu an bilinmiyor. Ancak bu valiler normalleşme sürecinin ilerletilmesi, kentin kurumlarının seferber edilerek geriye dönüşlerin yönetilmesi ve terörle mücadelede yeni operasyonların geliştirilmesi gibi süreçlerin başında olacaklar.
ÖNCE İDLİB SONRA SURİYE’NİN DOĞUSU
Suriye Ordusu, geçen yıllarda İdlib’e yönelik operasyonlarında önemli kazanımlar elde etmişti. Özellikle 2019 ve 2020 yıllarında İdlib’in güneyindeki Cebel Zaviye ve Gab Düzlükleri denilen bölgede teröristlere ağır darbeler vurulmuştu. Prof. Dr. Serhat Erkmen’in analizlerine göre 2019 yılında teröristler İdlib ve çevresindeki 6 bin kilometrekarelik bir alanı kontrol ederken, Suriye Ordusu 2019'da 1200 kilometrelik bir alanı temizlendi. 2020'deki ikinci aşamada buna 1700 kilometrekarelik alan daha eklendi. Üstelik bu bölgeler İdlib’in dağı taşı değil, Halep’in batısındaki büyük yerleşimler, İdlib-Halep arasındaki tarım bölgeleri, Serakib ve Maarat El Numan gibi stratejik ilçelerdi. Ayrıca M5 yolunun tamamı da Suriye Ordusu'nun kontrolüne girdi. Fakat Moskova Mutabakatı'yla birlikte bu operasyonlar durdu. Bu süreçte ise M4’ün güneyinde kalan yaklaşık 300 kilometrekarelik Gab Düzlüklerinde teröristler yeniden toparlandı.
İşte Suriye Ordusu’nun başlatmasının beklendiği bu yeni operasyon dalgasının da ilk hedefinin Cebel Zaviye olması bekleniyor. Ayrıca şu an İdlib’deki teröristlerin yüzde 85’inin yabancı militanlardan oluştuğunu, Suriyeli sayısının oldukça az olduğunu belirten Suriyeli komutan, nihai hedeflerini ise şöyle ifade ediyor:
“İdlib’i kurtardıktan sonra tek hedefimiz var: Suriye'nin doğusu.”
SURİYE VE IRAK’TAN GÜVENLİK İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI
Suriye İçişleri Bakanı Tümgeneral Muhammed Rahmun ve Iraklı mevkiidaşı Abdulemir El Şummeri’nin iki ülke arasında Ortak Güvenlik İşbirliği Mutabakatı’na imza attığı duyuruldu.
İki bakan imza sonrası ortak basın toplantısı düzenledi. Irak IA ajansının aktardığına göre Tümgeneral Rahmun, “İki ülke de terörden muzdarip. Bu nedenle Irak tarafıyla başta güvenlik olmak üzere her alanda işbirliğini görüştük. Uyuşturucu ve insan ticareti yapan çetelerin gerçekleştirdiği bir suç olgusu var, bu nedenle ortak güvenlik işbirliği anlaşması imzaladık.” dedi.
Uyuşturucuyla mücadelede Irak ile daha önce yaptıkları bir güvenlik işbirliği anlaşmasının bulunduğunu, bu sayede bazı ağların dağıtılarak büyük miktarda uyuşturucunun ele geçirildiğini kaydeden Rahmun, şimdi ise daha geniş kapsamlı bir işbirliğine yöneldiklerini bildirdi. Rahmun, bölgesel işbirliğine yönelik olarak da 22 Temmuz’da Bağdat’ta bir toplantı düzenleneceğini söyledi.
“Irak, DEAŞ’lı suç çetelerini ortadan kaldırma konusunda büyük başarılar elde etti.” diyen Rahmun, “Suriye’de hala zaman zaman saldırılar düzenleyen terör örgütü DEAŞ’ın yuvaları mevcut ve biz terörü tamamen ortadan kaldırma konusunda kararlıyız.” ifadelerini kullandı.
Iraklı Bakan El Şummeri de, mutabakatın uyuşturucuyla mücadele, uluslararası sınırların kontrolü, aranan kişilerin iadesi, organize suçlarla mücadele ve kara para aklama konularında işbirliğine ilişkin bir dizi maddeyi içerdiğini belirterek, “Irak ve Suriye arasında istihbarat işbirliği iyi düzeyde, bilgi alışverişinde ortak çalışmalar yapılıyor.” diye konuştu.
