Suriye muhalefetinin etkin ismi ezber bozdu: Şam'la normalleşme zemini oluştu

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun “Muhalefet ile Suriye’deki rejimi bizim bir şekilde anlaştırmamız lazım. Aksi takdirde kalıcı bir barış olmaz.” açıklaması tartışılmaya devam ediyor. Önce MHP Lideri Devlet Bahçeli arkasından Ak Partili etkili isimler arka arkaya 'Şam'la siyasi diyalog' çağrısı yaptı. Türkiye'de Suriye yönetimiyle temasını devam ettiren tek siyasi parti olan Vatan Partisi tam da bu sırada Şam'dan davet aldı. Kamuoyu bu gelişmeleri tartışırken sınır hattında Türk bayrağının yakılması gözleri bir anda Suriyeli muhaliflere çevirdi. Peki 11 yıllık savaşın ardından Suriyeli muhalifler gelişmeleri nasıl değerlendiriyor? Muhaliflerin etkili isimlerinden Samir Hafez'e mikrofonu uzattık. Hafez, 1948 yılında Lazkiye'de doğmuş bir siyasetçi. Suriye Türkmen Meclisi Kurucu Başkanı da olan Hafez, son açıklamaların ve Şam'la diyaloğun 'herkese yararı olacağını' düşünüyor.

'BÜTÜN KUVVETLER ÇÖZÜM ARIYOR'

• Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun 'Rejimle muhalefeti uzlaştırmamız lazım' açıklamasına bazı muhalifler tepki gösterdi. Siz nasıl değerlendirdiniz?

Ben bu yönde açıklamaları daha önceden bekliyordum. Altı aylık yoğun bir çalışma olduğunu biliyorum. Bütün kuvvetler artık çözüm arıyor. Suriye ekonomisi çökmüş durumda. İran'ın kendi sorunları arttı. Rusya Ukrayna'yla savaşta. Türkiye, Suriye'yle yaşanan krizden kaynaklı problemler yaşıyor. Dolayısıyla bu durumda kazanan kimse yok. Rejim kazanamıyor, rejime muhalefet edenler de kazanamıyor...

• Ama Çavuşoğlu'nun açıklamasından sonra sınırda muhaliflerin hakim olduğu alanlarda Türk bayrağı yakıldı...

Protestoları ikiye ayırmamız lazım. Türk bayrağı yakmak apaçık bir kışkırtma. Batı istihbarat örgütleri böyle fırsatları kaçırmaz. Batı Suriye'de çözüm istemiyor. Zaten savaşın 11 yıldır sürmesinin temel sebebi Batı ülkelerinin müdahalesidir. İsrail de etnik ve mezhep bölünmelerinin arkasında. Somut çözümler konuşulmalı.

'HER YERDE SAVAŞ AĞALARI DOLU'

• Mesela İdlib'i somut konuşalım. Terör örgütü olarak tanımlanan Heyet Tahrir Şam (HTŞ)'ın yönetimindeki bir alanda çözüm nasıl olacak?

Türkiye'nin önünde çok zor bir süreç var. Her yerde savaş ağaları dolu. Bu grupların içinde kendini halife, padişah ilan eden bile var. Bazılarının başında ilkokul mezunları var. HTŞ'yi kastetmiyorum. Onlar daha farklı bir yapı. Suriye bu grupların terörist olduğunu söyledi sürekli. Şimdi Esed bunlarla barışsa kendi halkı 'Hani teröristti? Neden anlaşıyorsun?' der. Dolayısıyla zor bir süreç. Türkiye ağırlığını koyarsa belki çözülür. Rejim siyasi çözümü önüne koymalı, süreci kolaylaştırmalı.

• Siyasi çözümün yol haritası nasıl belirlenecek?

11 senelik savaş bir senede bitmez. Hızlı, kolay çözüm yok. Her iki taraf çok kayıp verdi. Ekonomi battı. Açlık var. Bir devlet memurunun maaşı 22 dolar civarında. Ambargo yüzünden yakıt da bulunamıyor. Ekmek bile yok. Her iki tarafta da çözümü istemeyenler var. Onlara dikkat etmek lazım. Anayasa yazımını Suriye halkı yapmalı. Kimse bu sürece karışmamalı. Bazı ülkeler Anayasa toplantılarına taslak metin getiriyor. Olmaz böyle.

'SAVAŞA HAZIRLANIYORLAR'

• Temmuz ayındaki son Astana Zirvesi'nde Türkiye, İran ve Rusya ortak açıklamalarında ABD'nin Fırat'ın doğusundan çekilmesi gerektiğini vurguladı. Türkiye bu süreçte Suriye'yle fiilen aynı cephede buluşmuş olmuyor mu? Muhalifler önümüzdeki süreçte bu saflaşmada nasıl tavır alacak?

Mustafa İlker Bey, siz askerliğinizi yaptınız değil mi?

• 65. Mekanize Piyade Tugayı'nda yaptım.

ABD, PKK'ya hangi silahları verdi biliyorsunuz değil mi?

• Zırhlı araçlar bile verdi...

Verdi ama daha 30 bin tıra sığan silahları görmedik. Onlar depolandı. Daha kullanılmadı. Savaşa hazırlanıyorlar. Büyük baş ağrısı olacaklar.

• İşte tam da bu durum sebebiyle TSK'yla Suriye Ordusu'nun eşgüdümlü hareket etmesi gerekmiyor mu?

Türk Ordusu operasyon yaparken Suriye Ordusu hareket etmemeli. Operasyonda yer alacak unsurları düşünerek söylüyorum bunları.

• 'Türkiye'nin ilhak hedefi var' diye düşünenler de var?

Türkiye'nin zeytin ağacına mı ihtiyacı var? Niye bu kadar sorunlu bir bölgenin sorumluluğunu alsın? Türkiye'nin sorunu PKK.

• Çözüm adımlarına Türkmenlerin yaklaşımı nasıl olur?

Türkmen ve Araplar Türk iç siyasetini çok iyi takip etmezler. Latin harflerinden dolayı gelişmeleri daha çok Arap medyasından takip ederler. Sosyal medyada da boyuna yalan yanlış bilgiler çıkıyor.

• Çavuşoğlu'nun açıklamasından hemen sonra sosyal medyada Suriye'nin kuzeyinin ilhak edilmesi çağrıları Türkmen bayraklarının yer aldığı haritalarla birlikte yapılmaya başlandı.

Biz bölgemizi birleştirmeye çalışıyoruz. Bölücü olan PKK'dır. Onlar bölmek istiyor. Biz birleştirmek istiyoruz. Bahsettiğiniz yayınları yapanlar ya çok yüzeysel düşünüyorlar ya da bilerek sorun çıkarmak istiyorlar. Elbette Türkmenlerin Türkiye'yle gönül bağları çok kuvvetli. Özellikle Bayır Bucak Türkmenleri bir Fransız oyunuyla Hatay'a bağlıyken kopartıldı.

'SURİYELİLERİN YARISI DÖNER'

• Sığınmacıların dönüşüyle ilgili hangi somut adımlar atılmalı?

Türkiye bu konuyla ilgili yapacağı her şeyi yaptı. Sıra Suriye rejiminde. İyi niyetli hareket edilirse çözüme yaklaşabiliriz. Suriyelilerin yarısından fazlası çok hızlı döner.

• İyi niyet derken neyi kastediyorsunuz. Somut söyleyebilir misiniz?

Birleşmiş Milletlere göre Suriye'de 250 bin siyasi tutuklu var. Muhaliflere göre 500 bine yakın. 38 bini kadın. Siyasi af Suriye'deki bütün iklimi değiştirir.

• Suriye yönetimi daha önce af ilan etti. Cezaevleri önünde kucaklaşma görüntülerini yayınladık...

İlan ediyorlar af yapılacak diye. Sabahtan akşama kadar insanlar cezaevi kapısında bekliyor. Sonra hepi topu 50-60 kişi bırakıyorlar. Yeterli değil. Ülkedeki iklimi değiştirecek, güven artırıcı adımlar atılmalı.

• Vatan Partisi krizin ilk gününden beri ABD'nin bölücü planlarına dikkat çekti. Suriye yönetimiyle de teröre karşı işbirliğini savundu. Genel Başkan Doğu Perinçek önümüzdeki günlerde tekrar Şam'a gidecek. Bu ziyaretten beklentiniz nedir?

Rejim güven verecek adımlar atmalı. Heyetin bu konuyu gündeme getirmesini isterim. Bakalım rejim ne isteyecek Türkiye'den? Bu konuyu da düşünelim.

• Samir Bey doğum tarihinizi öğrenebilir miyim?

Hanımlar için söylemesem daha iyi olur sanki.

• Tecrübe de etkileyici bir özelliktir.

Peki söyleyeyim. 1948 yılında doğdum Mustafa Bey. (Karşılıklı gülüşmeler)