Suriyeli diplomat: Normalleşme için Türk askerinin çekilmesine gerek yok

Türkiye ile Suriye arasındaki normalleşme süreci, dondurucuda bekliyor. İki ülke arasında 2021 yılında yapılan gayriresmi görüşmelerle normalleşme sürecinin temelleri atılmış, 28 Aralık 2022'de Savunma Bakanları ve İstihbarat Başkanları arasında Moskova'da yapılan görüşme ile resmiyet kazandırılmış ve 10 Mayıs 2023'te Dışişleri Bakanlarının bir araya gelmesiyle de üst seviyeye taşınmıştı. Ancak yapılan tüm alt ve üst düzeydeki toplantılara rağmen iki ülke arasında fiili adımlar atılamadı. Üstelik dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, iki ülkenin terörle mücadele için Suriye topraklarında ortak bir Koordinasyon Merkezi kuracağını dahi duyurmuştu. 5 Mayıs 2023'te TV100'e konuşan Akar, şu açıklamayı yapmıştı:

“11 yıl sonra Suriye ile görüşmemiz oldu. Bu toplantıda görüşmelerimizi açıkça ifade ettik. Biz hiçbir şekilde işgalci bir kuvvet değiliz, en önemli amacımız terörle mücadele. Tek hedefimizin teröristler olduğunu kendilerine söyledik. Bizim komşularımızın toprak bütünlüğüne saygılı olduğumuzu ifade ettik. Suriyeli muhataplarımıza yaptığımız çalışmada teröristlerden bir anda kurtulmamız gerektiği anlatıldı. İlave bir mülteci akınına tahammülümüz yok, bunu önlememiz gerekiyor. Bu nedenle Suriye’de bulunmamız önemli. Bulunduğumuz bölgelerde hayatın normalleşmesi için bakanlıklarla yoğun bir çalışma içindeyiz. Teröristler Suriye’ye ait olan malları kullanıyorlar ve vatandaşların haklarını gasp ediyorlar. Bunlara karşı birlikte olmamız gerektiğini gündeme getirdik ve Suriye topraklarında Koordinasyon Merkezi kurma çerçevesinde mutabık kaldık.”

GÖRÜŞME YAPILMADI

Bu görüşmelerin ardından askıya alınan normalleşme sürecinde yeniden hareketlenmeye dair bir işaet geçen ay geldi. Suriye Hükûmeti'nden bir kaynak, Şam ve Ankara'nın teknik ve güvenlik komitelerinin 20, 21 ve 22 Ocak tarihlerinde Lazkiye Valiliğinin kuzeyindeki Keseb kasabasında toplantılar yapacağını bildirdi. Toplantının gündeminin esir değişimi olduğu kaydedilirken Aydınlık, bu toplantının da gerçekleşmediğini öğrendi. Süreçte yaşanan tıkanıklığa ilişkin yapılan değerlendirmelerde, Şam'ın, Türk askerinin Suriye'nin kuzeyinden çekilmesini şart koştuğu, bu gerçekleşmeden görüşmelere yanaşmadığını yönünde iddialar ortaya atıldı. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler de Aralık 2023'te yaptığı bir açıklamada iki taraf arasındaki soğukluğu gözler önüne serdi.

“Biz Suriye’ye huzuru getirdik. Suriye’yi DEAŞ tehlikesinden kurtardık. Bunların hepsi unutuldu. Suriye rejiminin Türkiye’ye teşekkür etmesi gerekir.” diyen Güler, “Suriye rejimi bazı sorumluluklarını yerine getirmiyor. Anayasayı kabul edecek, oylayacak. Sonra serbest seçimlere gidecek. Ondan sonra kim iktidara gelirse kardeşim biz de onu kabul edeceğiz. Ve kendi ülkemize, topraklarımıza döneceğiz.” ifadelerini kullandı.

BEYAN YETERLİ

Aydınlık'ın ulaştığı Suriyeli bir diplomat, normalleşme sürecine ilişkin sorumuza yanıt verdi. “Normalleşme sürecinde bir durgunluk var. Şu anda Türk askerinin Suriye'yi terk etmesi mümkün görünmüyor. Sizce normalleşme süreci, başka bir formül bulunarak devam edemez mi?” sorusunu yönelttiğimiz Suriyeli diplomat, şu yanıtı verdi:

“Türk askerinin hemen ayrılmasına gerek yok. Sadece ayrılacaklarını duyurması ve bazı noktalardan kısmen çekilmesi önemli bir adım olur. Böylece müzakereler devam ederek normalleşme süreci yeniden başlayabilir. Sonrasında her şeyde birlikte hareket ederiz.”

Türkiye'nin son dönemde PKK/SDG'ye yönelik operasyonlarının arttığını gördüklerini de bildiren Suriyeli diplomat, “Türkiye SDG'ye eskisinden daha fazla saldırıyor. Ve güvenlik ve istihbarat kanallarının hala iletişim ve koordinasyon halinde olduğunu biliyoruz. Umalım ki, Türkiye artık Suriye ile ilişkilerini düzeltmesi gerektiğini biliyordur.” ifadelerini kullandı.