Sürünen üretim temmuzda sıçradı!

Sanayi üretimi aylık bazda zayıflamaya başladı. TÜİK'in dün açıkladığı Temmuz 2023 sanayi üretim endeksi istatistiklerine göre yıllık bazda üretim yüzde 7.4 artsa da aylık bazda üretim negatif düzeyde gerçekleşti. Düşüş yüzde 0.4 oldu. Haziran ayında yüzde 1.2'lik bir artış söz konusuydu. TÜİK'in milli gelir verilerine baktığımızda yılın ilk iki çeyreğinde sanayi üretimi ikinci çeyrekte yüzde 2.6 ve ilk çeyrekte de yüzde 0.7 küçüldü. TÜİK sanayi üretim verisi serisine baktığımızda aylık bazda düşüş ve çıkışlar; yıllık bazda ise düşüş noktasında sürünen oranlar söz konusuydu. İSO İmalat PMI raporlarına baktığımızda temmuz ve ağustosta 50 eşik değerin altında kalınmıştı. Bu imalat sanayi faaliyetlerinde zayıflama anlamına geliyor. Özellikle yeni ekonomi yönetiminin uyguladığı yükselen faiz ve patlatılan kur politikasına ilaveten gelen zamlar üretici firmaların maliyetlerini hızlı artırdığı için fiyat tutturmalarını zorladı. Bu da sipariş kayıplarına neden oldu.

GİYİMDE SERT DÜŞÜŞ OLDU

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2023 yılı Temmuz ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1.7, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 7.4 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 4.1 arttı. Aylık bazda ise madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 10.5 arttı, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 1.4 azaldı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 3.7 arttı. İmalat tarafında ürün grupları bazında en çok düşen yüzde 2.8 ile dayanıksız tüketim malları üretiminde gerçekleşti. Bunu yüzde 1.5 ile dayanıksız tüketim malları izledi. Alt sektörler bazında incelediğimizde yıllık bazda tekstilde yüzde 0.6 düşüş olurken, aylık bazda büyüme sıfır oldu. Giyim tarafında ise yıllık yüzde 5.6 ve aylık da yüzde 9.9'luk sert küçülmeler meydana geldi. Giyimde son iki aydır zayıflama yaşanırken; kimyasalların ve kimya ürünlerinin imalatında kasımdan bu yana yıllık bazda düşüş var. Bu düşüş son üç ayda çift hanelere erişmiş durumda. Sektörde temmuzda aylık bazda da yüzde 5.1'lik küçülme yaşandı.

KREDİ MALİYETLERİ ARTIYOR

İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) tarafından hazırlanan “TR-METALENDEKS” Türkiye Metal Sanayi İhracat Endeksi ağustos ayı sonuçlarını açıklayan İDDMİB Başkanı Çetin Tecdelioğlu da çalışmadaki şu bulgulara dikkat çekti:

“Endeks bir önceki aya göre miktar ve değer olarak yükseldi. Ağustos ayında daha çok hissedilen pazarlardaki yavaşlamaya rağmen metal sanayi ihracat endeksi büyüme sağladı. Büyümede Türk lirasındaki düzeltmenin etkisi ile verilen daha rekabetçi fiyatların da etkili olduğu belirtildi. Yurt içinde sıkı para politikalarının kademeli olarak sürdüğünün belirtildiği endekste, yüksek bir faiz artışı ile kredi faizleri ve maliyetleri de artarken, Türk lirasında sınırlı bir değerlenme yaşandığı kaydedildi. Buna rağmen TL’nin düzeltme sonrası seviyeleri ağustos ayında ihracatı destekledi. Özetle; ihracat pazarlarında yavaşlama sürüyor. Rekabetçi fiyatlar ile miktar endeksinde artış. Türk lirasında düzeltme ile daha rekabetçi fiyatlar. İhracat birim fiyatları üzerinde artan baskı yaşanıyor, küresel fiyatlar düşüyor. Maliyet artışları devam ediyor, rekabetçiliği sınırlıyor. İç siparişlerdeki düşüş sıkılaşma politikalarının sonucu ve finansmana erişim sıkıntısı ihracatı sınırlıyor.”