‘Süt zammına yine uyulmuyor’

Ulusal Süt Konseyi (USK)’nin belirlediği süt fiyatına uyulmadığı ileri sürüldü. Aydın Süt Üreticileri Birliği Başkanı Servet Başkaya, USK’nın sütün litre fiyatını mayıs ayında 13,50 liradan 14,65 liraya çıkardığını ancak bu fiyata alıcıların uymadığını belirtti. Başkaya, “Temmuz ayına girdik. Bakalım bu ay da aynı fiyattan mı alacaklar. USK’yı uyarıyoruz, belirlediğiniz fiyata toptancılar uymuyor. Hem de bunların çoğu USK üyesi. Aydın’da ayda 50 bin ton süt üretiliyor. 1 liralık fiyat farkı 50 milyon lira eder. Bu da üreticinin cebinden alınması demektir. Devlet buna daha fazla göz yummasın.” dedi.

FİYATA UYMUYORLAR

Aydın’da süt ve besicilikle uğraşan 13 bin insanın bulunduğunu belirten Servet Başkaya, en önemli geçim kaynağının kaderi şirketlerin eline düşmüş durumda diyerek şunları söyledi: “Bizler küçük kârlarla ayaktayız. Ortalama günde 22-27 litre süt veren bir ineğin bu sütünün 15 litresi yeme, 5-6 litresi işçilik giderine, 2-3 lirası da üretene kâr olarak kalıyor. Aslında bu da tam manasıyla kalmıyor. Çünkü başka giderler de var. Ulusal Süt Konseyi sütün kilogram fiyatını 13,50 liradan 14,65 liraya çıkardı. Bu fiyat mayıs ayında uygulanacaktı. Toptancı aldığı sütün parasını bir ay sonra öder. Haziran ayında ödemesi gerekiyordu. Ödemediler. Daha önceden üreticiye yeni fiyatı uygulamayacaklarını söylemişlerdi. Bu ay da ödemeyeceklerini söylüyorlar. O zaman soruyoruz: Ulusal Süt Konseyi ne işe yarar? Belirlediği fiyata kendi üyeleri bile uymuyor. Üretici her gün zarar ediyor. Aydın’da ayda 50 bin ton süt toplanıyor. 1 lirayla çarparsanız 50 milyon lira eder. Bu üretici için büyük para. Bu para şirketlerin cebine giriyor. Onlara sorduğumuzda marketleri suçluyorlar. Marketler zamlı fiyat istemiyormuş. Bu durumda sütün fiyatını USK değil marketler belirliyor! USK buna ne zamana kadar seyirci kalacak. Bir an önce müdahale ederek üreticinin zararının önüne geçmeli. Üretici zaten artan maliyetlerin altında eziliyor.”

HAYVANCILIK SÜTE BAĞLI

Türkiye’de hayvancılığın her yıl daha da geriye gittiğini ve bunun faturasının hem üretene hem de tüketene çıktığını belirten Başkaya, “Süt yem paritesinde bir denge var. Bu dengeyi tutturamazsak hayvanlar kesime gider. Denge şu: Bir kola sütle 1,5 kilo yem alabilmeliyiz. Üretici para kazanacak ki bu işi sürdürsün. Bu denge bozulduğu için et fiyatları da bir türlü durmuyor. Sürekli artıyor. Bunun önüne geçmenin tek yolu süte iyi fiyat vererek besicinin bu işi sürdürebilmesidir. Aksi halde bunun zararı hepimize çıkar.

Şu anda hayvanlar 320-330 liradan kesime gidiyor. Kasapta bir kilo et 500 lira. 1 buzağının 300 kiloya gelmesi için 18 ay besicinin ona bakması gerekiyor. Bir çuval yem 600 lira olmuş. Bu hesaba göre nasıl hayvancılık yapılacak? Üretici hayvandan da para kazanamıyor. Üretici kasap arasındaki fiyat farkı bu kadar açılmamalı. 400 lira olmalı.” değerlendirmesini yaptı.

DESTEKLER ARTIRILSIN

Temel gıda ürünlerinde temel fiyat uygulamasına geçilmesi gerektiğini de belirten Başkaya bu konuda şunları söyledi: “Piyasalarda önlenemeyen bir dengesizlik var. Buna ilişkin olarak marketler yasası bir türlü çıkarılmadı. Bu konuda ciddi bir önlem de alınmıyor. Her şey kendi haline bırakılmış durumda. Böyle yaparak fiyat dengesi sağlayamazsınız. Ezilen üreten ile tüketen oluyor. Son çiftçi elden gitmeden devlet buna el koymalı. Önemli bir konu da devlet destekleri güncel hale gelmeli ki etkili olsun. Destekler sık sık güncellenmeli. Çünkü enflasyon sürekli artıyor. Bizim girdilerimiz de artıyor. Mazota yüzde 45, elektriğe en son yüzde 38 zam geldi. Bizim ürünün fiyatı bu kadar artmadı. En son verilen 1 liralık zam da uygulanmıyor.”

Başkaya son olarak desteklere değinerek, “Tarım Kanununa göre Gayri Safi Milli Hasılanın en az yüzde 1’i kadar üretici desteklenir. Yılda verilen destekler 100 milyar lirayı geçmiyor. Oysa bu uygulansa 350-400 milyar lira destek verilmiş olur. Bu bile üreticiye büyük destektir. Buna da dikkat çekerek uyulmasını devletten bekliyoruz. Milletvekillerimiz de bu konunun takipçisi olsun.” dedi.