‘Tahılda durum acil TMO fiyat açıklasın’

Çukurova bölgesinde ekinleri don vurdu, hasar büyük. Sorun sadece üreticiyi değil, bütün milleti ilgilendiriyor. Dünyada buğday, mısır fiyatları hızla yükseliyor. Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Feyzullah Korkut, paramız olsa bile ithal edecek mısır, buğday bulamayacağımız günlere geldiğimizi, özellikle Çukurova’da üreticinin ikinci ekime teşvik edilmesi için acilen desteklenmesi gerektiğini söyledi. Feyzullah Korkut, sorularımızı şöyle yanıtladı:

‘İKİNCİ EKİM YAPMAYA ÇİFTÇİNİN TAKATİ YOK’

• Çukurova’da dondan sonra durum nasıl?

Çukurova 650 bin hektarlık bir alan. Bugüne kadar hiç görülmemiş eksi 7-8’lere varan don yaşandı. Buğday dona dayanıklıdır, buğday bile hasar gördü. Narenciye, karpuz, patates yüzde 100 hasar gördü. Don vurmayan tek tük yerler vardır. Geçen seneki patates 10 liradan satılıyor, yenisi çıktığında 15-20 lira olacak. Şubat ayında yeni ekilmişti mısır. İkinci defa ekim yapabilirdi üretici, vazgeçti. Zaten birinciyi zor ekmiş, elinde sermayesi yok. Yetiştirdiği üründen para kazanamamaktan bıktı artık üretici. Pamuğa kayanlar oldu. Gübre atamayacağı için hiç ekmeyen oldu. Önünde dağ gibi girdi fiyatları duruyor. Mazot artmış, elektrik artmış, yüzde 200-300. 7 liralık mazot 25 lirayı bulmuş. Tohum fiyatları öyle. Tarım Bakanlığının da attığı bir adım yok.

• Son zamanlarda yeni destekler açıklandı?

Anayasamızda, üreticilere verilecek destekler Gayri Safi Milli Hasılanın yüzde 1’inden az olamaz, diyor. Yüzde 1 demek 75 milyar lira demek. Bütçe’de 25.2 milyar lira açıklandı, sonra 3.2 milyar artırdılar 28.4 milyar lira oldu. Bu fazla bir şey ifade etmiyor. Yüzde yarım bile değil. Son 20 yıldır yüzde 0.4, yüzde 0.3 gibi rakamlarda bile kaldığı oldu. Zamanında da ödenmedi zaten.

‘EKMEĞİ BELKİ 10 LİRADAN YİYECEĞİZ’

• Dünyada mısır fiyatları çok hızlı arttı…

Bütün dünya önce kendi insanını doyurmak için üretim yapıyor; kotalar, gümrükler koyuyorlar. Bu sene buğdayda çok büyük sorunlar yaşayacağız, ekmeği belki 10 liradan yiyeceğiz. 17-18 milyon ton olan yıllık üretimimiz bu yıl 12-13 milyon tona düşecek, bizim tahminimiz bu. Buğday, arpa ithalatımızın yüzde 80-90’ı da Ukrayna ve Rusya’dandı. Savaş halindeler, üretimleri düşecek, önce kendi insanlarını doyurmaya çalışacaklar.

Biz tarım topraklarına bina dikmeye devam ediyoruz, betonu yiyemeyiz! Tarım topraklarını, üreticiyi korumamız gerekiyor.

‘REKOLTE DÜŞSE BİLE…’

• Don vuran ekinlerin yerine yeni ekim yapılamıyor mu?

Mısırda belli ölçülerde yapıldı. Don vuran alanların ancak yüzde 60-70’i yapılmıştır. Bu da geç ekim olduğu için rekolteyi etkileyecek. Patateste, karpuzda artık yapacak bir şey yok, hasada yakın don vurdu.

• Şunu şunu yaparsak birkaç ay içinde durumu toparlarız, diyebileceğiniz önlemler var mı?

Mısır ve pamuk ekimiyle ilgili hâlâ bir şeyler yapılabilir. Geç ekim olacaktır. Özellikle mısır şubat sonu mart başı ekim yapılıyor. Nisanda ekilemez mi, ekilir. Dekardan 1500 kilo alamayız da 1100 kilo alırız. Ama bunun için üreticinin önünü görmesi gerekiyor, bu kadar basit. Önünü göremeyen üretici ekim yapmaz.

‘TOHUM BULURSA ÇİFTÇİ YENİDEN EKER’

• Alım fiyatı mı açıklanmalı?

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alım fiyatı açıklayacak. Desteklemeyi açıklayacaklar. “Mısırın kilosunu 4 liradan alacağım” diyecek örneğin. O zaman çiftçi eker. Desteklemeyi de “şu tarihte, şu miktarda ödeyeceğim” diyecekler.

• Hangi ürünlerde aciliyet var?

Pamukta, mısırda ve soyada ikinci ürün için ekim yapılabilir; ama çiftçi tohum bulursa. Çukurova’da buğday hasadı mayıs sonuna kadar yapılır. Hasattan sonra ikinci ürün olarak soya, mısır ve belli oranda soya ekebilirler. Buğdayda da ikinci ürün ekimi yapılabilir, ama tohum desteği olursa. Ekmek temel gıdamız. Kıtlık kapıda.

Bir kararnameyle TMO’ya şöyle bir yetki verebiliyor: İstediğin miktarda istediğin ürünü istediğin fiyattan ithal edebilirsin. Hatta pazarlık usulü, ihale açmadan! Bir kararnameyle bunu yapabilen, TMO’ya fiyat açıklama yetkisi de verebilir. Tabii üreticiyi cezbedecek fiyatlar olması lazım. “Mazot-elektrik desteğini şu seviyeye çıkardım, KDV’sini kaldırdım” diyecek. Yat kullanana ÖTV’siz, KDV’siz veriyorsun, üreticiye niye vermiyorsun? Yapacak irade lazım. Acilen yapılması gerekiyor.

Ben ticaret de yapıyorum. Bir ürünü, para kazanacağımı görürsem alıp satıyorum. Zarar edeceksem niye üreteyim? Para kazanacağını göstermek gerekiyor üreticiye.

‘EKSİĞİMİZ TARIM POLİTİKASI’

“İç piyasadaki fiyat yükselmesi 15-20 yıldır uygulanan politikaların bir sonucu. Buna pandeminin getirdiği üretim aksamaları eklendi. Son ekononmik krizde lojistik ücretleri çok yükseldi. En fazla Brezilya ve Arjantin’den ürün alıyoruz. Öncekinin beş katı fiyata geliyor.

“Toprağımız var, yetişmiş ziraat mühendislerimiz var, dünyada en yüksek verim alan ülkelerden biriyiz. Eksik olan tarım politikası, üreticinin ürününün değer bulmaması, TMO tarafından ucuza alım yapılmaya kalkılması ve üreticinin üretimden uzaklaşması. Mısır yetiştirebileceğimiz tarım topraklarımız boşta duruyor. Üretici ürünü kaça satacağını bilmiyor, destekleme ödemelerinin ne zaman yapılacağını bilmiyor, gözü kapalı, ileriyi görmeden üretim yaptırıyor Tarım Bakanlığımız. Bunların üzerine bir de bu yıl ekstra iklim koşulları görüldü.

“Üretme ithal et, politikalarının altında ezilmiş durumdayız. Biz hiçbir şey ithal edilmesin demiyoruz ama önce üretelim. Üreticimize destek verelim. Üretici işsizler ordusuna katılıyor. Tarlasını boş bırakıyor, çocuklarını toplayıp şehre atıyor kendisini. Son 15 yılda tarım topraklarının farklı amaçlarla kullanılmasından, yanlış imar politikalarından veya üretimden vazgeçmeler vb nedenlerden dolayı elden çıkarılan tarım topraklarının yüzölçümü 4.2 milyon hektar. Trakya’nın bir buçuk katı büyüklükte bir tarım toprağı. Ya apartman dikildi, ya AVM buralara, ya da üretici boş bırakıp terk etti. Buralara neler ekilebilir, neler dikilebilirdi! Şimdi devlet, meraları kiralamaya, bir şeyler yapmaya çalışıyor ama orayı ekip biçecek üretici gerekiyor önce. “Ziraat Mühendisleri Odası, tarımın lokomotifidir. Yetkililer bize azıcık kulak versinler.”