Tahran, Irak’ın istikrar ve güvenliğinden yana

İran Dışişleri Bakanlığı, Irak’ta yaşanan son gelişmelerle ilgili bir açıklama yaptı. Irak’ta devam eden hükümet krizinin yakından takip edildiğinin belirtildiği açıklamada, “Irak’ın güvenliği ve istikrarı, tüm bölge için önemlidir.” denildi. Bununla birlikte İran’ın Irak’ın iç işlerine saygılı olduğu vurgusu yapıldı. Suudi Arabistan’la ilişkileri normalleştirme müzakerelerinin de olumlu bir doğrultuda seyrettiği kaydedildi.

‘IRAK’IN İÇ İŞLERİDİR’

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, Irak'taki gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirterek "İran, Irak'ın istikrar ve güvenliğinin bölge için önemli olduğunu vurguluyor." dedi. Kenani, başkent Tahran'daki Dışişleri Bakanlığı binasında düzenlediği haftalık basın toplantısında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Irak'ta Mukteda es-Sadr liderliğindeki Sadr Hareketi taraftarlarının düzenlediği eylemlere ilişkin Kenani, "Irak, bizim büyük ve önemli bir komşumuz. Irak'taki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. İran, Irak'ın istikrar ve güvenliğinin bölge için önemli olduğunu vurguluyor." ifadelerini kullandı.

Mevcut gelişmeleri "Irak'ın iç işlerinin bir parçası olarak" gördüklerini aktaran Kenani, şunları kaydetti: "Irak'taki siyasi hareket, parti ve örgütlerin; mevcut durumu ülkenin anayasası ve yasal mekanizmaları çerçevesinde barışçıl ve karşılıklı saygı içerisinde ele alabileceğine inanıyoruz."

SUUDİ ARABİSTAN’LA GÖRÜŞMELER OLUMLU

İran ve Suudi Arabistan arasında yürütülen görüşmelere ilişkin de konuşan Kenani, her iki tarafın da yapıcı bir iradeye sahip olduğunu, Irak'ın olumlu rolü ile müzakerelerde müspet bir aşamaya doğru yol aldıklarını kaydetti. Kenani, yeni müzakereler için henüz ise kesin bir tarih belirlenmediğini söyledi.

ABD Başkanı Joe Biden’ın da katıldığı Cidde’de yapılan Körfez Ülkeler Zirvesi’nde Suudi Arabistan, İran’la ilişkilerin düzeltilmesi yönünde sıcak mesajlar vermişti. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, “İran’a karşı bir Arap NATO’su söz konusu değil, içinde yer almayız.” demiş ve İran’la yeni bir sayfa açmaya hazır olduklarını söylemişti.

İran’ın dini rehberi Ayetullah Hamaney’in danışmanlarından olan ve Dış İlişkiler Strateji Konseyi Başkanı Kemal Harazi, ise “Suudi yetkililerin İran'a dostluk eli uzattıklarına dair açıklamalarını memnuniyetle karşılıyoruz. Suudi Arabistan ile görüşmeye ve ilişkileri yeniden başlatmaya hazırız. İran ve Suudi Arabistan bölgenin iki önemli ülkesidir ve aralarındaki ihtilafların çözülmesi bölgede büyük değişikliklere yol açacaktır.” şeklinde konuşmuştu.

NÜKLEER MÜZAKERELERDE KALICI VE GÜÇLÜ ANLAŞMA

Kenani, nükleer faaliyetleri nedeniyle İran'a uygulanan yaptırımların kaldırılmasına yönelik Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) çerçevesinde yürütülen Viyana görüşmelerine de değindi. İran'ın, KOEP'i yeniden canlandırma müzakerelerinde "her zaman aktif ve olumlu olduğunu" ileri süren Kenani, "Kapsamlı, kalıcı ve güçlü bir anlaşma arıyoruz. Sayın (KOEP Koordinatörü Joseph) Borrell'in metni önceki müzakerelere dayanıyor. İran da görüşlerini sundu. Diğer ülkeler görüşleri birbirine yaklaştırmak için çaba sarf ediyor." şeklinde konuştu.

Kenani, bu konudaki her türlü girişimi memnuniyetle karşıladıklarını belirterek "Avrupa Birliği tarafından önerilen metni inceledikten sonra, yeni bir müzakere turunun zamanını belirleme sonucuna vardık. İyimser olmaya devam ediyoruz ve diğer tarafın ciddiyetle ortaya çıkmasını umuyoruz." dedi.

ABD'nin, KOEP'ten çekilerek İran'a "gereksiz maliyetler" yüklediğini savunan Kenani, "İran bu konuda sorumlu davrandı. ABD hükümetinin de sorumlu hareket etmesini ve 2015 nükleer anlaşmasına dönmesini bekliyoruz." diye konuştu. Kenani, ABD ile tüm konulardaki görüşmelerinin dolaylı yollardan devam ettiğini aktardı.

‘ATOM BOMBASI YAPABİLİRİZ AMA GÜNDEMİMİZDE YOK’

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, ülkesinin teknik olarak atom bombası yapma kabiliyetine sahip olduğunu fakat böyle bir projenin gündemlerinde olmadığını söyledi.

"Entekhab" haber sitesine göre İslami, ülkesinin nükleer faaliyetleri ve Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan 2015 yılında 5+1 ülkeleriyle imzalanan ancak uygulanamayan nükleer anlaşmaya yönelik açıklamalarda bulundu.

İslami, "İran'ın atom bombası yapacak teknik yeteneği var ama böyle bir program gündemde değil." dedi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile ilişkilerinde yapıcı iş birliğine sahip olduklarını dile getiren İslami, ülkesinin nükleer faaliyetlerine yönelik asılsız suçlamalarla KOEP'in hayata geçirilmesine engel olunduğunu savundu.

İranlı yetkili, "Karşı tarafta KOEP'e dönme iradesi varsa asılsız suçlamalarda bulunmamalı, KOEP'e dönmek istemiyorlarsa da tarafların zamanını boşa harcamamalıdırlar." diye konuştu.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci Ali Bakıri, dün Twitter hesabından yaptığı paylaşımında, ABD'nin de hazır olması durumunda İran'ın müzakereleri kısa sürede sonuçlandırmaya hazır olduğunu belirtmişti.