Tahran Üniversitesi’nden Dr. Foad İzadi ABD’nin teklifini anlattı: ’Filistin’e desteği kesin yaptırımları kaldıralım’

Gazeteci Yakup Aslan, İran'ın çatışma üzerindeki konumu ve yeniden ortaya çıkan çatışmaların nükleer müzakereler üzerindeki olası etkileri hakkında Tahran Üniversitesi Dünya Araştırmaları Fakültesinde Doçent Dr. Foad İzadi ile konuştu.

İran'ın Filistin davasını destekleyen mevcut eylemleri nelerdir?

İslam Devrimi'nin zaferinden bu yana İran, Filistin davasının ana destekçisi oldu. İran, mali veya askeri yardım yoluyla Filistin halkının bir numaralı destekçisidir. Bazı ülkeler Filistin davasını sözle destekliyor, ancak İran, Filistinlileri askeri anlamda destekleyen tek ülke.

Gazze'deki Mücahidlerin kendilerini savunmak için kullandıkları füzeler için gerekli bilgi birikimi, teknoloji ve bazı gerekli malzemeler İran'dan geliyor. Hamas veya İslami Cihad gibi İslami örgütlerin liderleri bu destek için İran'a her zaman teşekkür ettiler. Sık sık İran'ı ziyaret ediyorlar ve İranlı liderlerle tanışıyorlar. Ve İran'ın kendilerine sadece mali olarak değil, askeri olarak da yardım ettiği gerçeğini takdir ediyorlar.

Bu destek, çatışmanın gidişatını Filistin halkının lehine değiştiriyor. Örneğin geçen hafta Tel Aviv'e ilk kez çok sayıda füze fırlatıldı. Füzelerin gelişmiş menzili, İran'ın sağladığı desteğin bir sonucudur.

İran, mali ve askeri yardımın yanı sıra siyasi ve kültürel destek de sağlıyor. Yıllardır süren ABD baskısına rağmen İran'ın desteği olmadan Filistin mücadelesinin ayakta kalamazdı.

Örneğin İslami Cihad ilk İntifada'yı düzenledi. İslami Cihad'ın lideri o dönemde Fethi Şikaki idi. Dr. Fethi Şikaki, İmam Humeyni'nin yayınlarından ve konuşmalarından tamamen ilham aldı. Ve İmam Humeyni hakkında bir kitap yazdı. Dolayısıyla Birinci İntifada'nın İmam Humeyni'nin sağladığı düşüncenin sonucu olduğu öne sürülür.

‘FİLİSTİN’E DESTEĞİ DURDURUN, YAPTIRIMLARI KALDIRALIM’

Filistin Hareketi'ne verilen bu destek, İran'a birçok zorluğa neden oldu. Birçok durumda Batılı diplomatlar, İranlı meslektaşlarına şunları söylediler: Filistin’e desteğini düşürürseniz, , İran'ı hedef alan birçok yaptırım kaldırılacaktır.

Dolayısıyla, yaptırımlar artırılırsa bunun arkasındaki İsrail lobisinin desteğinden kaynaklandığını görüyoruz. Yaptırımların kaldırılması söz konusu olduğunda, örneğin ABD'de bu adıma karşı çıkan İsrail lobisidir.

Dolayısıyla, Filistin Davası'na verilen destek İran için maliyetli olsa da, İran, Filistin halkının çektiği acılar ve İslam'ın ilkeleri nedeniyle devam etti.

İran, Filistin meselesini ele almak için herhangi bir bölgesel / İslam Konferansı düzenlemeyi düşünüyor mu?

İran, Filistin davasını desteklemek için genellikle her yıl 2 veya 3 konferans düzenler. İran parlamentosu, yıllar önce sadece Filistin davasını desteklemek için bir kuruluş kurdu.

Bu kuruluş genellikle Müslüman ülkelerin katılımıyla yıllık bir konferans düzenlediler. Burada İran başrol oynuyor. Amerikalılar ve İsrailliler, diğer ülkelerin katılımını engellemek için oldukça aktifler.

İran da farklı İslami düşünce okullarının yakınlığı için çalışan başka bir kuruluş kurdu. Bu örgütün ana meselesi, bunun Müslümanların üzerinde anlaşabileceği alanlardan biri olmasını sağlamak için Filistin davasıdır.

Türkiye'de bu konuda bölgesel bir konferans düzenleme önerisi var. Tahran bu teklifi nasıl değerlendiriyor?

İran, Türkiye'de, İran'da veya diğer ülkelerde, nerede olursa olsun, Filistin meselesi lehine tüm faaliyetleri memnuniyetle karşılıyor ve destekliyor. Genel olarak, bu tür etkinlikler İran'la yakından bağlantılı kuruluşlar tarafından düzenlenmektedir.

‘İRAN, FİLİSTİN LEHİNE TÜM ULUSLARARASI ETKİNLİKLERİ DESTEKLİYOR’

Daha geçen hafta Ramazan ayının son Cuma günü uluslararası Kudüs Günü'nü yaptık. Bu etkinlik son 40 yıldır her yıl düzenleniyor. Bu olay, Filistinlilerin çektiği acıların altını çiziyor ve İran'a yakın uluslararası insanlar tarafından organize ediliyor.

Uluslararası Kudüs Günü Türkiye'de de önemli bir şekilde anılıyor. Türk kardeşlerimiz de Filistin meselesinde kendi başlarına birçok çalışma yaptılar. Filistin'de geçtiğimiz haftalarda yaşanan olaylar ışığında sadece Türkiye değil, tüm ülkeler destek düzeylerini artırmalıdır.

Yeni çatışmalar İran ile Batı arasında nükleer meseleyle ilgili müzakereleri etkileyecek mi?

Nükleer meseledeki zorlukların bir nedeni de İran'ın Filistin'e verdiği destektir. Batılı hükümetler ve Amerikalılar çeşitli nedenlerle İran'a baskı yapmak istiyor.

Ve burada bir bahaneye ihtiyaçları var. İran'ın nükleer bomba yapmadığını biliyorlar. ABD istihbaratının yazılarına bakarsanız, bunun zaten farkında olduklarını göreceksiniz. İran'ın nükleer silah programı olmadığını itiraf ediyorlar.

Öyleyse neden İran'a baskı yapıyorlar? Trump anlaşmayı neden iptal etti? İran'ın kötü davranışlarda bulunduğunu söylüyorlar. Onlara bu kötü davranışın ne olduğunu sorduğunuzda, 'İran Filistinli terör gruplarını destekliyor' cevabını veriyorlar.

Dolayısıyla işgale direnen Filistinli örgütleri 'terör grupları' olarak yaftaladılar. Ve İran'ı 'terörizmi' destekleyen bir ülke olarak yaftaladılar.

İran'ın direnişe tam desteği nükleer müzakereleri etkileyecektir. İsrail lobisi bu müzakereleri iptal etmek için daha çok çalışacak. Çünkü müzakerelerin başarılı olması halinde İran'ın finansal kaynaklara daha fazla erişebileceğini ve daha fazla petrol satabileceğini düşünüyorlar. Ve 'İran daha çok petrol satarsa ​​ve daha çok parası olursa Filistinlilere daha çok verir' diyorlar.

Dolayısıyla İsrail lobisi, Filistin'e verdiği desteği kesmek için İran'ın petrol satışlarını kesmek istiyor. Yani bu, müzakereleri olumsuz yönde etkileyecek. Ama dediğim gibi, bu İran için yeni değil. İran son 40 yıldır bu yaptırımlardan muzdarip.

Bu yaptırımların bir nedeni, İranlıların gurur duyduğu, İran'ın Filistinlilere verdiği destekti. Bu, Filistin Davasını destekleyebilmek anlamına geliyorsa, yaptırımlardan zarar görmekte sorun yoktur, çünkü ikincisi bizim sorumluluğumuzdur.