Tanınmış Rus Türkolog Meyer hayatını kaybetti

Rusya’da Türkolojinin en kıdemli ismi, Moskova Devlet Üniversitesi Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü'nün Başkanı Prof. Dr. Mihail Serafimoviç Meyer, 19 Nisan 2022 günü 86 yaşında hayatını kaybetti. Meyer, Türk-Rus ilişkilerinin gelişmesi ve Türk tarihinin araştırılmasında çok önemli katkılar sunmuştu.

30 Ağustos 1936 doğumlu olan Meyer, Osmanlı tarihi üzerine çalışmalarıyla tanınıyordu. 1955'te Moskova Devlet Üniversitesi Tarih Fakültesi Doğu Bölümü'ne girmiş, henüz ikinci yılında 1956 yazında kurulan Moskova Devlet Üniversitesi Doğu Dilleri Enstitüsü'nün (şimdi Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü) ilk öğrencilerinden biri olmuştu. 1994-2012 yılları arasında Moskova Devlet Üniversitesi'nde Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü'nün müdürlüğünü yapmış ve 27 yıldan fazla bir süre (1991-2018) de Enstitü’nün Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Tarihi kürsüsüne başkanlık etmişti. 2013 yılında ise Moskova Devlet Üniversitesi Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü’nün başkanı oldu.

Meyer, Enstitü’nün Türkiye, Japonya, Çin, Tayvan, Vietnam, Kore Cumhuriyeti, Almanya, ABD, Kanada gibi birçok ülkenin bilim kurumlarıyla ilişkisini geliştirmiş, çok sayıda bilimsel derginin yayınlanmasında önemli rol oynamıştı.

TÜRK TARİHİ ÜZERİNE 150’NİN ÜZERİNDE ESER

Vladimir Gordlevskiy, Nikolay Smirnov ve Anatoliy Miller gibi Sovyet Türkolojisinin kurucularının öğrencisi olan Prof. Meyer, çoğunluğu Türkiye tarihi üzerine 150'den fazla esere sahip. Türkiye ve Türk tarihinin yaygınlaşmasında büyük rol oynadı.

Çok sayıda Türkolog yetiştiren ve öğrencileriyle kurduğu sıcak ilişkilerle tanınan Meyer’in danışmanlığında 100’ün üzerinde tez hazırlandı. Öğrencilerinden çok sayıda devlet adamı, politikacı, diplomat, gazeteci çıktı.

Mihail Meyer için 22 Nisan’da Moskova Devlet Üniversitesi Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü’nde bir anma töreni de düzenlendi. Akşamında ise Enstitü’de ailesi, arkadaşları ve meslektaşları bir araya geldi ve tanınmış tarihçiyle ilgili anılarını paylaştı, onun hakkında konuşmalar yaptılar.

Prof. Dr. Meyer, Mehmet Perinçek’in Rusya’da 2019 yılında Rusça olarak çıkan “Muhteşem Süleyman’dan Nâzım Hikmet’e Rus-Türk Diplomasisinin Gizli Sayfaları” başlıklı kitabının önsözünü de yazmıştı. Özlem Kumrular ve Mehmet Perinçek’in birlikte kaleme aldıkları Zaman Treni başlıklı kitapta Prof. Dr. Meyer’le Osmanlı döneminde Türk-Rus ilişkilerine dair bir söyleşi de yayınlanmıştı.

PESKOV VE LAVROV’UN TAZİYE MESAJLARI

Türkolog olan Kremlin’in sözcüsü Dmitriy Peskov, Prof. Dr. Meyer’in yetiştirdiği öğrencilerden biriydi. Peskov, Meyer’in anma törenine gönderdiği taziye mesajında “kişisel olarak ben ve çok sayıdaki öğrencisi, bizi büyük yaşama hazırlayan onun ansiklopedik bilgisini, keskin mizahını ve gerçek bilgeliğini asla unutmayacak” sözlerine yer verdi.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise mesajında Meyer’in Rusya’nın kırılma döneminde başında bulunduğu Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü’nü korumakla kalmayıp, potansiyelini katladığına, ayrıca yetiştirdiği öğrencilerin diplomasi alanındaki verimli çalışmalarına dikkat çekti.

Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, taziye mesajında Meyer’in Osmanlı tarihi ve Türkoloji alanındaki çalışmalarının altını çizerken öğrencileri tarafından sadece “öğretmen” olarak değil, ayrıca “büyük kalpli adam” şeklinde anıldığına işaret etti. Yerhov, Büyükelçilikte çok sayıda Meyer’in öğrencisinin de görev yaptığını ifade etti.

Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi Mehmet Samsar da gönderdiği mesajda Meyer’in Türkiye ve Türk kültür ve tarih mirasına duyduğu sevgiyi vurguladı.

Ankara’da bulunan Rus Evi’nin Müdürü Aleksandr Sotniçenko da gönderdiği mesajda “Biz, Rusya Türkologlarının yeni kuşağı, onun kitapları, bilimsel makaleleri ve dersleriyle yetiştik. Umuyorum ki, onun gelenekleriyle yetişen genç Türkologlar ülkemizin şarkiyat bilimi potansiyelini artıracaklardır” sözleriyle Prof. Meyer’i andı.