Tarlada 7 lira yanındaki markette 40 lira

Kış geldi mi evimizden eksik olmayan pazardan kilo kilo aldığımız elma, bu yıl fiyatı en fazla artan ürünlerden oldu. Marketlerde mevsime rağmen elma fiyatı, 40 liraya dayandı. Alsam mı almasam mı diye düşünür olduk. Oysa ülkemizde birçok ilimizde üretilen ve bu yıl da üretimde sıkıntı yaşanmayan meyvelerimizden biri. Karaman, elma üretiminde Türkiye’nin önemli şehirlerinden birisi. 15 milyon elma ağacı ve 600 bin ton elma üretimiyle Isparta’dan sonra ikinci sırada. Her biri ayrı lezzette ve aromada olan çeşit çeşit elmalar yetişiyor Karaman’da. Starking, Golden, Starkspur Golden, Granny Smith, Amasya çeşitleri… Karaman’da hasat kış boyu sürüyor, üretim de fiyatlar da iyi gidiyor. Üretici bu yıldan memnun… Ama market fiyatları, elmada da üreticiyi bu yıl şaşırttı. Kendilerinden 7 liraya alınan orta kalitede elma, bahçelerinin yanı başındaki markette 40 liraya satılıyor. En kaliteli dedikleri elma ise bahçeden 10 liraya çıkıyor, büyük şehirlerde büyük marketlerde aynı elmaya 50 lira etiket yapıştırılıyor.

ANLAMAK ZOR

Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, üreticinin hem üretim hem fiyat konusunda çok iyi bir sezon geçirdiğini belirterek, şöyle devam etti: “600 bin ton rekoltemiz var, ürün çok kaliteli çıktı. Hem iç piyasaya hem de ihracata gönderiyoruz. Çiftçi, fiyatlardan memnun. Kaliteye göre fiyat 7 lira ile 10 lira arasında. Ama tüketici pahalı yiyor. Burada bahçeye yürüme mesafesindeki marketlere baktık, bizden 7 liraya alınan ıskartaya yakın üçüncü sınıf elmanın marketlerdeki fiyatının 30-40 lira arasında olduğunu gördük. İstanbul ve Ankara’yı anlayabilirim belki ama buradaki markette bu fiyatı anlamak daha da zor. Kanaatkâr ticaret yapmıyoruz. Benden aldılar 7 liraya, araya hadi yüzde yüz maliyet koy, 15 lira olsun, 40 liraya elma mı satılır? Ankara’da da bir markette 10 liraya verdiğimiz elmanın 50 lira olduğunu gördüm, şaşırdım.”

PAZARA, ZİNCİR MARKETLER HÂKİM

Elmada ve sebzede en büyük sorunun pazarlama olduğunu belirten Bayram, “Üreticimizden ucuz alınıp tüketiciye aşırı yüksek fiyatlara satılması büyük sorun. Aradaki fiyat farkının kontrol altına alınması lazım. Zincir marketler binlerce şubesi ile perakende sektörünü elinde tutuyor. Fiyat artışlarının toptancı halleriyle bir ilgisi yok. Büyük zincir marketlere, Ticaret Bakanlığı sıkı denetim yaparak bu afaki fiyatlara karşı önlem almalıdır. Zincir marketlerin fiyatları belirleme gücü var. Binlerce zincir market, pazara hâkim. Oluşan yüksek fiyatlar tüketimin düşmesine çiftçinin ürünlerinin hak ettiği değerden satılamamasına sebep oluyor. Elma ve sebze üreticileriyle tüketiciler arasındaki bu uçurum, sadece Karaman'ı değil, tüm Türkiye'yi yakından ilgilendiriyor, Gıda enflasyonunun başlıca sebeplerinden biri bu.” Mehmet Bayram, kooperatifleşerek bu sorunların aşılabileceğini belirtti, tüketicilere şu çağrıyı yaptı: “Özellikle meyve ve sebze alışverişlerimizi pazardan yapmayı tercih edelim, hem üreticimiz kazansın hem tüketicimiz.”