Tayvan'dan Çin'e dikkat çeken ziyaret

Çin Halk Cumhuriyeti ve ABD arasında ‘’Tayvan sorunu’’ yüzünden yaşanan gerilim her geçen gün artarken, 2008-2016 yıllarında Tayvan Devlet Başkanlığı görevini yürüten MaYing-jeou, Çin Halk Cumhuriyeti’ne 12 (on iki) gün süren bir ziyaret gerçekleştirdi.

Aynı zamanda Kuomintang Partisi (KMT)’nin önceki Genel Başkanlığı’nı yapan Ma Ying-jeou, beraberindeki 20 kişilik öğrenci grubuyla birlikte 1-11 Nisan günlerinde Çin’i ziyaret ederek Xi Jinping ile de bir görüşme yaptı. Ma, ziyaretinin esas amacını ‘’barış ve dostluk’’ olduğunu, heyette yer alan öğrenciler için de ‘’Çin’deki köklerini araştırma’’ olarak belirtti.

Ma Ying-jeou, iki dönem devlet başkanı olmasının yanı sıra; Tayvan’da Adalet Bakanlığı, Belediye Başkanlığı ve yukarıda belirtildiği üzere Kuomintang Genel Başkanlığı görevlerinde bulunmuş, gerek partisi gerekse de devlet içinde önemli bir role sahip sembolik bir isim.

Çin’de ilk olarak Çin’in güneyinde yer alan en büyük şehir olan Guangzhou’da Çin Cumhuriyeti’nin kurucusu Sun Yat-sen’in anıtını ziyaret eden Ma, ikinci ziyaretini beraberindeki öğrenci heyetiyle birlikte Çin’in kuzeybatısında yer alan Shaanxi eyaletinde Çin halkının efsanevi atası olan ‘Sarı İmparator’u onurlandırmak için düzenlenen bir törene katıldı ve Tayvan’daki gençlere ‘’Çin kültürünün ve Çin ulusunun köklerini hatırlamaya’’ çağrısı yaptı.

Ma, Pekin’de bulunan Çin Seddi’nde 2. Dünya Savaşı sırasında Japon işgalcilere karşı verilen mücadeleyi anlatan bir Çin marşı söyledi. Japon işgalinin başlamasından kısa bir süre sonra bestelenen şarkı, hem komünistler hem de milliyetçiler arasında popülerdi. Son olarak, Xi Jinping ile bir araya gelen Ma; ‘’birlik ve barış’’ mesajı verdi. Toplantı basına kapalı şekilde gerçekleştirildi.

ÇİN ZİYARETİNİN TAYVAN’DAKİ YANSIMALARI

Ma, Ocak ayında Tayvan’da yapılan parlamento seçimlerinde en fazla sandalyeyi kazanan KMT’nin halen kıdemli bir üyesi olmaya devam ediyor. Dolayısıyla Ma’nın Çin ziyaretiyle ilgili olarak, KMT tarafından herhangi bir tepki ve karşı çıkış şu ana kadar bulunmuyor. Hatta KMT içindeki önemli bir grubun, Ma’nın bu ziyaretini açıktan olmasa da gizli bir şekilde desteklediği söyleniyor.

ABD ile sıkı ilişkileri savunan ve Atlantikçi politikalar ile öne çıkan DPP ise şu ana kadar Ma’nın ziyaretine karşı çıktı fakat ziyarete yüksek perdeden herhangi bir karşı çıkış olmadı. Bu sessizliğin, Ma’nın Çin ziyaretini küçümseme amaçlı ve kamuoyunda fazla yer bulmamasına yönelik olduğu aşikar.

Bunun yanı sıra, Tayvan Dışişleri Bakanlığı; ‘’Xi Jinping’in Ma Ying-jeou yerine mevcut hükümetle görüşme yapması gerektiğini, önceki devlet başkanı Ma’nın Tayvan devletinde mevcut bir görevinin bulunmadığını, Tayvan sorununda Çin’in gerçekten iyi niyet göstergesinin Tayvan Boğazı’ndaki baskısına son vermesiyle olacağını, Tayvan Boğazı’ndaki barış için Tayvan’ın daha önceden olduğu gibi bundan sonra da ABD ile birlikte çalışmaya devam edeceği’’ açıklamasını yaptı.

Ocak 2024’te gerçekleşen Tayvan Başkanlık ve Parlamento Seçimleri’nde; Çin ile ilişkilerin geliştirilmesini isteyen Kuomintang Partisi (KMT), Parlamento’daki sandalyelerin çoğunu kazanmıştı. Fakat Başkanlığı, oylarını artırmasına rağmen Demokratik İlerici Parti (DPP)’ye kaptırmıştı. Tayvan’da dış politika, Anayasal olarak devlet başkanının kontrolünde olduğundan uzun vadede olmasa bile bir süre daha Atlantikçi politikaların etkisi görünür olacak.