TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu toplandı

Toplantının açılışında konuşan Çavuşoğlu, komisyonun İsveç İnceleme Raporu ile Kocaeli Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu'nu görüşmek üzere toplandığını belirtti.

Çavuşoğlu, komisyonun ceza infaz uygulamaları hakkında bilgi edinmek ve mukayeseli hukuk çalışmaları yapmak amacıyla 9 ila 13 Mayıs tarihleri arasında İsveç'e bir inceleme ziyareti gerçekleştirdiklerini söyledi.

27. Yasama Döneminde en çok tartışılan konulardan birinin "çıplak arama" olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, bu kavramın bilinçli bir biçimde kamuoyuna yanlış aktarıldığını ve bu kavram üzerinden ceza infaz kurumları hakkında menfi algı oluşturulmaya çalışıldığını belirtti.

Oluşturulmaya çalışılan yanlış algıyı engellemek amacıyla "çıplak arama" kavramının, 2021 yılı kasım ayında yapılan mevzuat değişikliği ile "detaylı arama" olarak değiştirildiğini anlatan Çavuşoğlu, detaylı aramada hükümlüye tek kullanımlık giyim önlüğü verildiğini, detaylı arama sırasında bedene dokunulmaması için gerekli özenin gösterildiğini ve görevli tarafından eldiven kullanıldığını dile getirdi.

Detaylı aramada insan onurunun en yüksek seviyede korunmasının amaçlandığını vurgulayan Çavuşoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Detaylı arama konusunda mevzuatımız bahsettiğim koruma önlemlerine yer vermişken, İsveç ceza infaz kurumlarında yapılan çıplak aramanın terimle tam bir uyum içerisinde hükümlünün tamamen çıplak bırakılmak suretiyle yapılması, iç hukuk düzenlemelerimizin insan haklarının ve insan onurunun korunması bakımından ne kadar ileri bir seviyede olduğunu göstermek bakımından herhalde tek başına dahi yeterlidir. Bu uygulama farklılığına belki sosyal ve kültürel anlayış farklılığının neden olduğu ve inceleme yapılan ülke bakımından tam çıplak arama uygulamasının herhangi bir soruna neden olmayacağı iddia olunabilir. Bu iddia, belki bir noktaya kadar haklı da görülebilir ancak bu noktada Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin çıplak aramaların, insan onuruna saygı gösterilerek ve meşru bir amaç için usulüne uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğine dair kararlarına dikkatinizi özellikle celbetmek isterim."

Ceza infaz kurumlarındaki koğuşlarda yer alan kameralar vasıtasıyla banyo ve tuvalet gibi alanların kapısının izlenmesinin mahremiyet duygusunu zedelediğine ilişkin itirazların, komisyonda defaatle dile getirildiğini belirten Çavuşoğlu, bu kameraların, sadece koğuştaki ortak alanı güvenlik amacıyla ve acil müdahale durumlarına istinaden gözlemlediğini kaydetti.

İsveç tutukevinde münferit kalınan odadaki tuvaletin herhangi bir bölme ile odadan ayrılmadığını ifade eden Çavuşoğlu, "Kapıdaki gözetleme bölümü açıldığında tutuklu, her an mahremiyetin en yoğun olduğu alanında görevli tarafından gözlemlenebilme riski ile karşı karşıyadır. Dolayısıyla tutuklu, mahremiyet duygusu her an zedelenebilir bir biçimde odada barındırılmaktadır. Bu konudaki uygulama farklılıkları, ülkemizde insan onuruna ve mahremiyetine atfedilen değeri göstermek bakımından dikkat çekicidir." diye konuştu.

Toplantıda, oylamaya sunulan raporlar kabul edildi.​​​​​​​