TCMB’nin Türk lirası kalkanı yurt dışına açıldı: Dövizler YUVAM’a

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), yurt dışındaki Türk vatandaşlarına yönelik Yurt dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) uygulamasını başlattığını duyurdu. Yurt içinde bir süredir uygulanan ve dolarizasyonla mücadelede etkili bir enstrüman olduğu belirtilen uygulama, yurt dışında yaşayan milyonlarca Türk’ün döviz tasarruflarını, devlet güvencesinde liraya çevirmesini sağlayacak. Uygulamayla vatandaşlara teşvik getirisi sağlanacak ve Türkiye’nin ekonomik büyümesi ile ödemeler dengesine katkı sunulacak.

ANAPARA, FAİZİYLE BİRLİKTE KORUNACAK

Uygulamaya göre, yurt dışındaki Türkler, ABD doları, avro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz varlıklarını yurt dışındaki bankalardan Türkiye’de açtıracakları döviz tevdiat hesaplarına ve katılım fonlarına aktaracak. Aktarılan dövizler, TL cinsinden YUVAM hesaplarına dönüştürülerek, Merkez Bankası’nın hesabına aktarılacak. Sonrasında Merkez Bankası, bu dövizleri dönüşüm kuru üzerinden satın alacak ve karşılığını Türk lirası olarak tekrar ilgili bankaya yatıracak. YUVAM hesabına aktarılacak teşvik getirisi, döviz bazındaki anaparanın Türk lirasındaki karşılığını ve Merkez Bankası tarafından belirlenecek faizli miktarı içerecek.

YÜKSEK ORAN ÜZERİNDEN ÖDEME YAPILACAK

YUVAM hesapları 3, 6, 12 ve 24 ay vadeli olarak açılabilecek ve vadesinden önce hesaptan para çekilmesi durumunda, teşvik getirisinden faydalanılamayacak. Vadesinden katılım fonu sahiplerine de vade sonu katılma hesabı bakiyesi Merkez Bankası tarafından ödenecek. YUVAM hesaplarına işleyecek faiz payı ile hesap açılışı ve vade sonundaki kur değişim oranı ve Merkez Bankası’nın sağlayacağı ilave getiri toplamı kıyaslanacak, mevduat ve katılım fonu sahibine yüksek oran üzerinden ödeme yapılacak. Dönüşüm kurunda, dövizin Türk lirasına çevrildiği gün Merkez Bankası’nca belirlenecek usul ve esaslara göre ilan edilen döviz alış kuru baz alınacak.

‘ETKİLERİ ORTA VE UZUN VADEDE GÖRÜLECEK’

Yatırım Bankacısı Serhat Latifoğlu, gurbetçi vatandaşların çok sayıda döviz hesabı bulunduğunu, bu nedenle uygulamanın çok yerinde olduğunu vurguladı. Latifoğlu, uygulamanın kısa vadede çok büyük bir ilgi görmese bile 3 ve 6 aylık süreçte ilginin kademeli olarak aratacağını belirtti. Uygulamanın, Türk ekonomisine katkı sağlayacağını söyleyen Latifoğlu, “Oransal olarak Türkiye’deki uygulamadan daha fazla bir katkı sağlayacaktır. Örneğin Türkiye’deki dövizlerin yüzde 20’si Türk lirasına çevrildiyse, gurbetçilerimizde bu oran daha fazla olacaktır. Bunu da uzun vadede göreceğiz” değerlendirmesini yaptı.

‘LİRALAŞMA ADINA ÇOK ÖNEMLİ’

Uygulamayla ilgili 2021’in son çeyreğinde Türkiye’de başlayan kur korumalı mevduat sisteminin yarattığı hareket ölçüsünde bir beklentiye girilmemesi gerektiğini söyleyen Latifoğlu, uygulamanın dolarizasyonla mücadele açısından çok önemli olduğunu vurguladı: “Sisteme ilgi arttıkça, döviz fiyatlarında değişimi tetiklenecek ve buna paralel olarak TL, avro ve dolar karşısında olumlu anlamda etkilenecektir. Dolayısıyla YUVAM uygulaması, dolarizasyona karşı liralaşma adına çok önemli bir adımdır. İnanıyorum ki beklediğimizden daha çok ilgi görecektir.”