Faiz yüzsüzleri

Kritik faiz kararı bugün açıklanacak. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in “rasyonel zemin” ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın “kabullendik” açıklamalarının ardından piyasalarda faiz artırım beklentisi oluştu.

İlk analiz Bank of America'dan geldi. Banka analizinde ortalama fonlama maliyetinin yüzde 40'a çıkarılması durumunda TL'ye uzun vadeli yatırım yapılabileceği belirtildi. Ayrıca Bank of America Securities'in Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 25’e yükseltmesini beklediği, ancak aşağı yönlü bir sürpriz için de alan gördükleri bilgisi haberlerde yer aldı. Buna göre talep yüzde 40 beklenti yüzde 25.

Goldman Sachs'ın ekonomisti Clemens Grafe'nin de müşterilere gönderdiği notta, “Bize göre bu durum, ortodoks bir politika yapıcının faiz oranlarını mevcut mevduat faiz seviyesi olan yüzde 40’a çıkaracağını gösteriyor.” ifadelerine yer verdi.

TAHMİNLER UÇUŞUYOR

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's'in raporunda, Merkez Bankası'nın politika faizini mevduat faizlerine yaklaştırarak yüzde 25-30 seviyesine çekmesini beklendiği ifade edildi.

JP Morgan ise, yüzde 8.5 seviyesindeki politika faizinin ilk Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında yüzde 25'e yükseltileceğini tahmin etti.

BloombergHT'nin haberine göre Bloomberg Economics, 2023 sonu politika faizi beklentisini yüzde 24'e revize etti.

Reuters anketinde göre Merkez Bankası'nın politika faizini U dönüşü için yüzde 20'ye yükselteceği öngörüldü.

KKM'DE DE FAİZ KATLANDI

Bloomberg'te yer alan bir haberde de Merkez Bankası'nın yayınladığı aylık anketindeki medyan tahmine göre, Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun 22 Haziran'da bir hafta vadeli repo faizini yüzde 8.5'ten yüzde 17'ye yükselteceğinin öngörüldüğü belirtilerek, “Bu, Bloomberg'in 10 ekonomistle yaptığı bir anketteki yüzde 20'lik ortalama tahminden daha düşük.” denildi.

Faiz lobisi ve onun yayın organlarının tahminleri faizin yüzde 20'ye çıkarılacağı yönünde. Bu 11.5 puanlık bir faiz artışı demek.

Merkez Bankası'nın piyasa katımcıları anketine göre ay sonu faiz oranı beklentisi yüzde 8.5'ten yüzde 17.56'ya çıktı. TL mevduat faiz oranlarına baktığımızda Merkez Bankası verilerine göre, 9 Haziran itibarıyla üç aya kadar olanlarda yüzde 39.42; bir aya kadar olanlarda yüzde 26.49 seviyesinde. 92 gün vadeli 2 milyon TL mevduat için faizlere baktığımızda kimi bankalarda yüzde 43 oranı gözlense de bankaya göre yüzde 27-37 bandında değişiyor. Dün itibarıyla düşük tutarlı mevduatlarda KKM'deki faizler de bazı bankalarda yüzde 11'lerden yüzde 22'lere çıkarıldı.

Dün BloombergHT'de yer alan haberde ise, “Yabancı yatırımcılar TCMB haziran toplantısında sert bir faiz artışı beklerken, ABD’de işlem gören Türkiye borsa yatırım fonuna 18 ayın en yüksek girişi gerçekleşti. Salı günü New York’ta işlem gören iShares MSCI Türkiye ETF’sinden 15,6 milyon dolar net alım yaptı.” bilgisi yer aldı.

'SERT FAİZ ARTIŞI İSTEMİYORUZ'

Aydınlık'a konuşan reel sektör temsilcileri ise faiz konusundaki beklentilerini şöyle özetlediler. “Faiz lobisi bunu söylüyor ama biz sert bir faiz artırımı istemiyoruz. Ekonomi yönetimi değişmiş olabilir ama bizim yüksek faiz konusundaki fikrimiz değişmedi. Yatırım ve üretime yapılacak kredilerin farklı bir fiyatlandırma ile veya kesin bir kural çıkarılarak fabrika inşaat ve makine yatırımı için eksi şu kadar puan denilerek bir faiz belirlenmeli. Bugün yüzde 25-30'larla yatırım yapmak mümkün değil. Yüzde 40'ların üzer ifade ediliyor. Politika faizi 20'lere çıksa bile bize kredi faizi olarak 50'lere çıkar. Bu atmosferde piyasanın dönmesi mümkün değil. İzlenen önceki politika bizim desteklediğimiz bir politika idi. Biz fikir değiştiremeyiz. Özellikle sanayide üretim ve yatırım kredileri durduruldu. Bunun açılması ve devletin vereceği bir destekle yapılması lazım. Yüzde 10'un üzerinde bir yatırım kredi konuşulmamalı.”

'FAİZ ARTIŞI YATIRIMI CAYDIRIR'

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de hafta başında TBMM'de yaptığı konuşmada, son günlerde politika faizinin artışı hususunda beklentileri yükseltmek amacıyla iç ve dış lobilerin son derece faal olduklarının gözlemlendiğini dile getirmişti. Bahçeli, "Bize göre bu durum ahlaki, doğru ve hakkaniyetli bir gelişme değildir. MHP'nin faize bakışı bellidir, değişme göstermemiştir. Teorik ve pratik uygulamada, faiz artışı yatırımı caydıran, üretim çarkına çomak sokan, müteşebbislerimizin gücünü zayıflatan, kredi ihtiyacını pahalandıran politik bir tercihtir. Ancak Türkiye'nin ekonomik istikrarı ve ekonomik huzuru elde etmesi için de alınması gereken kısa dönemli ve bazen de can yakan tedbirler vardır ve parlak geleceğimiz için bugünkü külfete katlanmak ister istemez kaçınılmaz hale gelmektedir." ifadelerini kullandı.