Tehdit ortak kaygılar ortak irade ortak

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, dün Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmek üzere Ankara'ya geldi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde görüşen iki bakan, Karadeniz'de açılması planlanan tahıl koridorundan Suriye'deki son gelişmelere kadar bir dizi konuyu masaya yatırdı. Görüşmenin ardından ortak bir basın toplantısı düzenlendi.

Basın toplantısında konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Karadeniz'de bir 'tahıl koridoru' açılması konusunda, “Bu konuda gemilerin denetlenmesi dahil Birleşmiş Milletler, Rusya, Ukrayna ve Türkiye arasında oluşturulabilecek bir mekanizma ve işbirliğini içeren bir plandan bahsediyoruz. Biz Türkiye olarak bu planı makul buluyoruz ve uygulanabilir bir plan olarak görüyoruz.” dedi.

Rusya'nın, ihracatının önündeki engellerin kaldırılması talebini de Türkiye'nin son derece meşru ve haklı bir talep olarak gördüğünü söyleyen Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

“Bu konuyu sadece Rusya Federasyonu'nun ihraç ettiği tahılların ve gübrenin yaptırımlara dahil edilmediğini söyleyerek geçiştirmek de doğru değil. Son zamanlardaki açıklamalarda bunu görüyoruz. Oysa bu ürünleri taşıyacak gemilerin sigorta edilmesi, lojistik konular, limanlara ulaşabilmesi, yanaşabilmesi, verilecek servisler ve ödemelerle ilgili yani bankacılıkla ilgili işlemler konusunda da gerekli adımların atılması gerektiğini düşünüyoruz.”

SURİYE'NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ VURGUSU

Ortak açıklamanın ardından Suriye'deki son gelişmelere ilişkin değerlendirmesi sorulan Çavuşoğlu, Türkiye'nin, Astana Süreci'nin devamından yana olduğunu söyledi. “Suriye'nin sınır ve toprak bütünlüğünü destekleyeceğimizi söylüyoruz. Hem Suriye'nin toprak bütünlüğünü tehdit eden hem de bize yönelik saldırılarını artıran terör örgütlerinin de bu ülkeden temizlenmesi gerekiyor. Suriyeli Kürtlerle PKK/YPG'yi bir tutmamak lazım.” diyen Çavuşoğlu, bu terör örgütlerinin ABD başta olmak üzere bazı ülkeler tarafından açıkça desteklendiğinin altını çizdi.

'MONTRÖ'YE HARFİYEN UYMAK ZORUNDAYIZ'

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da yaptığı açıklamada, “(Karadeniz koridoru için) Türk dostlarımızın çabalarına büyük önem atfetmekteyiz, çok kıymetlidir Türk mevkidaşlarımızın çabaları.” ifadelerini kullandı.

Rusya Donanması'nın Ukrayna sularından boğazlara kadar insani koridorlar açtığını belirten Lavrov, “Ukrayna tarafı mayınsızlaştırma faaliyetlerine hazırsa biz de buna hazırız. Bizim tarafta herhangi bir engel yok, biz herhangi bir engel oluşturmuyoruz gemi probleminde, gemi çıkışlarında.” dedi.

Karadeniz'deki güvenliği sağlamak açısından her iki ülkeye de sorumluluk düştüğünü vurgulayan Lavrov, “Montrö Sözleşmesi'ne harfiyen uymak zorundayız. Türkiye'nin bu konudaki katkılarını takdir ediyoruz.” diye konuştu.

'SURİYE'DE İŞBİRLİĞİNE DEVAM EDECEĞİZ'

Lavrov, Suriye'nin kuzeyine yönelik Türkiye'nin olası askeri harekatına ilişkin soru üzerine, “Türk dostlarımızın dış güçler tarafından sınırlarında oluşturulan tehditlerle ilgili hassasiyetlerini dikkate alıyoruz. ABD, gayrimeşru şekilde orada bir örgütü besliyor ve biz buradaki hassasiyetlerinizi anlıyoruz. Çünkü Rusya'yla ilgili de aynı şekilde dış aktörler, aynı faaliyetlerde bulunuyorlardı. Bu tehditlerin sınırlarımıza dayandığını çok iyi biliyorsunuz. Dolayısıyla Suriye meselesiyle ilgili işbirliğimize devam edeceğiz.” diye konuştu.

Batı ülkelerini ve ABD'yi eleştiren Lavrov, şunları kaydetti:

“Batılı partnerlerimiz ve ABD'li partnerlerimiz şöyle açıklama yaptılar; Esad rejimi, Suriye'yi yönetirken biz herhangi bir şekilde uyguladığımız kısıtlamaları kaldırmayacağız. Orada birtakım sosyoekonomik problemler var ve yığın gibi artıyor. Uluslararası toplum bu problemleri çözmek yerine tam tersine oradaki şartları daha da ağırlaştırıyor. Halbuki Suriye'nin toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını sağlamaları lazım.”

MİLLİ PARALARLA TİCARET

Çavuşoğlu ile çok verimli bir görüşme gerçekleştirdiklerini belirten Lavrov, ülkeler arasındaki ilişkilerin olgun bir partnerlik sürecinden geçtiğini söyledi.

Lavrov, ilişkilerin hızlı gelişmesindeki lokomotifin, liderler arasındaki diyalog olduğuna işaret ederek, son dönemde iki liderin 9 kez telefon görüşmesi yaptığını aktardı. Hükümetler ve kurumlar arasındaki görüşmeler için fikir alışverişinde bulunduklarını vurgulayan Lavrov, sıradaki görüşmenin Üst Düzey İşbirliği Konseyi'nin 9. Toplantısı olduğunu bildirdi.

İki ülke arasındaki yatırım ve ticaret hacminin geçen yılın ocak-mart ayına kıyasla 2 misli arttığına dikkati çeken Lavrov, ticaret hacminde 14 milyar dolara ulaşıldığının, ticareti milli paralarla yapmak için ciddi bir potansiyelin bulunduğunun altını çizdi.

BİRBİRLERİNE VERİLEN SÖZLERİ HATIRLATTILAR

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, basın toplantısındaki bir soru üzerine; Türkiye'nin ABD ile geçen ekim ayında ortak açıklamada bulunduğunu, Rusya ile de bundan beş gün sonra Soçi'de mutabakat zaptı imzaladığını hatırlatarak, “Burada özellikle teröristlerin bu bölgeden (Münbiç, Tel Rifat) temizlenmesi konusunda hem Rusya'nın hem ABD'nin taahhütleri var. Bu taahhütlerin de yerine gelmesini beklemek bizim en doğal hakkımızdır.” dedi. Daha sonra sözü alan Lavrov ise 2019'da da İdlib'i kapsayan bölgenin terör örgütlerinden ve tehdidinden temizlenmesine yönelik bir mutabakat zaptı imzalandığını hatırlattı, bunun da Türkiye tarafından yerine getirilmediğini ima etti.

'UKRAYNA'DA DEĞİLİZ ÖZGÜR BİR ÜLKEDEYİZ'

Toplantının bitiminde Ukraynalı bir gazeteci Lavrov'a soru yöneltmek istedi. Lavrov, soruyu kabul edip etmeyeceği sorulunca, “Elbette, biz Ukrayna’da değiliz; Türkiye’deyiz, özgür bir ülkedeyiz.” yanıtını verdi. Ukraynalı gazeteci, “Ukrayna'dan tahıl çaldınız, peki başka ne çaldınız? Çaldığınız neleri dünya pazarında satıyorsunuz?” diye sordu. Lavrov, o soruya “Bizim Ukrayna'daki amacımız belli. Neonazi rejimine karşı mücadele ediyoruz. Tahılları orada tutan şey Zelenskiy. Zelenskiy emir versin, limanları açsın.” ifadeleriyle tepki gösterdi.