Tekstilde ithalat istihdamı baltalıyor

Tekstil sektörü sıkıntıda. Birçok üretim tesisi 6 Şubat depremlerinden etkilendi. Toparlanmaya çalışan sektörü, dış pazarlardaki sipariş küçülmesinin yanında iç pazarda da ithal ürünler zorlamaya başladı. TÜİK ücretli çalışan istatistiklerine göre Haziran 2023 döneminde yıllık bazda en ağır istihdam kaybı yüzde 8.4 ve yaklaşık 55 bin kişi ile tekstil ürünleri imalatında görüldü. Yine yüzde 4.8'lik düşüş ve 37 bine yaklaşan kayıpla giyim imalatında da istihdam kaybı yaşandı. İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz ve yönetim kurulu üyeleri dün basın mensupları ile bir araya gelerek soruları yanıtladı.

2.2 MİLYAR DOLAR DIŞ AÇIK

İmalatın yüzde 12.6 pay alan, 50 milyar dolarlık üretim hacmi olan, hazır giyim sektörü ile birlikte 30 milyar dolardan fazla ihracata imza atan ve 1.2 milyon kişiye istihdam sağlayan sektörün dış pazarlardaki küçülmenin yanında ithal malların pazara daha çok nüfuz etmesi ve deprem etkisi yüzünden ihracatta yüzde 12 düşüş yaşadığını belirten Başkan Öksüz, “Dünya pazarlarındaki gerilemeye bakınca bizde daha az ithalat azalışı oldu. Bir ürünün yeterli üretimi içerde varsa ithalatı daha dikkatli yapmamız lazım. 2022'de 3.6 milyon ton tekstil ithalatı yapıldı. Sektör 2.2 milyar dolardan fazla dış açık verdi. Tekstil altyapısı bu kadar güçlü bir ülkede ilk defa bu kadar yüksek bir açık oluştu. Elbette ithalat da olur ama bu kadar yüksek olmamalı.” dedi.

ÇAKMA AB MALINA SIKI MARKAJ

Dış açığın nedeninin yetersiz kalan gümrük vergileri olduğunu anlatan tekstil sektörü temsilcileri şu bilgileri paylaştılar: İplikte koruma vergisi yüzde 5. Ama Özbekistan, Çin, Hindistan'dan bundan çok daha yüksek dampingli ürün geliyor. Ankara ile görüşmeler sürüyor. Daha önce bu koruma önlemleri de olmasa şimdi 42.5 milyar dolar tekstil ve hazır giyim ithal edecektik. Dominik Cumhuriyetinde sanayi bölgeleri var. ABD'ye buradan ürün gidiyor. ABD ürün alırken kendi koşullarını öne koyuyor. Bizim de böyle akılcı ithalat politikaları uygulamamız lazım. Güney Kore, Malezya ile STA'lar var. İthalat o kadar artmış ama ihracatımız artmamış. Ne faydası var! Denge olması lazım. AB üzerinden gelen menşei farklı ürünlerde ise izlemedeyiz. Üretimi olmayan bir AB ülkesinden ürün girdiğinden tespit edip engelleniyor.

İSTİHDAM KAYBI OLMASIN!

Sektörün 2020'den bu yana 14.5 milyar dolarlık yatırım teşvik belgesi aldığını kaydeden İTHİB Başkanı Öksüz, “Hatalı yatırımlar da oldu. Dersler çıkarmak lazım. Kutusunda bekleyen makineler var. Bunlar milli servet. Hep böyle gitmeyecek. Ama bu dönemde korumaya ihtiyacımız var. Dahilde İşleme Rejimi Türkiye’de üretimi olmayan ürünler için kullanılmalı. Pamuk ipliği ve kesik elyaf ipliğinde ilave gümrük vergilerinin en az yüzde 20 olacak şekilde yeniden güncellenmesi gerekiyor. ABD bile bu sektörden vazgeçmiyor.” derken söze giren Yönetim Kurulu Üyesi Ali Sami Aydın, “Bugüne kadar Çin tekstil makineleri ithalatında birinciydi. ABD ilk kez onu geçti. Dünyanın en büyük ekonomisi tekstile yatırım yapıyor.” bilgisini verdi.

Başkan Öksüz'e istihdam kayıplarını ve bu konuda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hassasiyetini hatırlattığımızda, “Bir fabrika üretmiyorsa istihdam kaybı olur. Olsun istemiyoruz. Bu durumun devam etmesi kayba yol açacak. Bakanlıklarla da durumu görüşüyoruz.” diye konuştu. Yönetim Kurulu Üyesi Vehbi Canpolat da söz alarak, “Dünyada üretmek fiyat değil strateji olayı. Biz üretmeli ve tekstil ülkesi olarak kalmalıyız. Dünyanın en ucuz ürününü üretebilen Çin bile yüzde 15 ithalat vergisi uyguluyor.” ifadelerini kullandı.