Test sayısı artmalı
Vaka sayısı düşerken test sayısı da azalıyor. Uzmanlar, virüsün toplum içindeki yayılımını görmek amacıyla, hastalık bulgusu göstermeyen temaslılara ve kalabalık işyerlerinde tarama amaçlı test yapılmasını önerdi.
Uzmanlar, Kovid-19’la mücadele kapsamında hastalık bulgusu gösterenlere yönelik test politikasının değiştirilerek kalabalık çalışanların olduğu yerlerde test yapılması gerektiğini söyledi. Enfeksiyon hastalıkları uzmanları ve halk sağlığı uzmanları 18 Mayıs’ta başlayacak olan normalleşmenin kademeli olmasından yana. Türkiye 320 bin test yaptığı 16 Nisan’da 63 bin 82 yeni vaka yakaladı. Geçen 20 gün içinde test sayısı 243 bine düştü. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca vaka sayısının düşmesinin bir sonucu olarak test sayısının azaldığını açıkladı. Türkiye, hastalık bulgusu gösterenlere test uyguluyor. Uzmanlar, kalabalık ortamlarda çalışmak zorunda olanlara test yapılmasını önerdi.
METROPOLLERE DÖNÜŞE ÖNLEM
Hacettepe Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan:
Türkiye’nin test politikası ile, toplumdaki pozitif kişi sayısını gerçek anlamda göremiyoruz. Test sayısı, vaka sayısının bir sonucu olmamalı. 240 bin kişi hastalık bulgusu ile geldiği için test yapılıyorsa, 100 bin de sağlıklı insanlara tarama amaçlı yapılmalı. 65 yaş üstünü yüzde 80’in üzerinde bir oranla aşıladık. İngiltere mutant virüsünün de etkisi ile vakalar daha çok gençlere ve çocuklara yayıldı. Bu gruplarda belirti gösterme oranı yaşlılara göre daha düşük. Bu test politikası ile hastalık gençlere doğru yayıldıkça daha düşük vaka yakalarsınız ama aslında virüs taşıyan kişi sayısı değişmemiş olabilir. 
Normalleşmede toplu taşıma araçları, iş yerlerinde alınan önlemler gibi en riskli alanlar en sona bırakılmalı. Metropollerden tatil yörelerine dönüş bir disiplinle olmalı. Aynı görüntülere izin vermemeliyiz. Otobüsler yüzde 50 kapasite ile çalışmalı. Bir şehirden dönüş için belli sayıda kişiye izin verilmeli. İnsanlar işyerlerinden izinli sayılmalı.
ÖNCE KÜÇÜK İŞLETMELER
Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sarp Üner:
Günlük test sayımız 400 binin üzerine çıkmalı. Temaslılara, şikayeti yoksa da test yapılmalı. Kalabalık ortamlarda çalışmak zorunda olan kişilerin bulunduğu işyerlerinde, fabrikalarda test yapılmalı.
Gevşeme adımlarını atmak için 5 bin hedefi çok yüksek. Risk haritasında mavi renkle gösterilen düşük riskli illerde sınır yüz binde 20 idi. Vaka sayısının bu düzeye inmesinin ardından normalleşme adımları atabiliriz. Normalleşmeye yürüme mesafesi ile ulaşılabilen az sayıda kişinin bir araya geldiği işletmeleri açarak başlayabiliriz. Bu adımın ardından vaka sayılarını15 gün takip etmeliyiz. Vaka sayısında düşüş devam ediyorsa toplu taşıma ile ulaşılabilen yerler açılabilir. Aşılama hızlanmalı. Önlemler ne kadar gevşetilirse gevşetilsin maske, mesafe, hijyen ve kapalı ortamların iyi havalandırılması kurallarına uyum devam etmeli.
ÇİN TEST MALİYETİNİ DÜŞÜRDÜ
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık:
Salgınla mücadele için test sayısına çok fazla anlam yüklenmemeli. Tabiî ki test sayısı ne kadar fazla olursa pozitif vaka yakalama olasılığı da o kadar artar. Test sayısını gelişi güzel artırmak yerine belli bir planlama yapılmalı. Enfeksiyonu yayma riski yüksek kalabalık işletmelerde, fabrikalarda, banka, PTT şubeleri, vergi daireleri gibi çok fazla giriş çıkışın olduğu kalabalık yerlerde periyodik taramalar yapılabilir. Maliyeti düşürmek için Çin’in uygulaması örnek alınabilir. Bir vaka için bir şehri taradılar. 10 kişide bir test kullanarak maliyeti azalttılar.
Vaka sayıları 100 binde yüzün altına indikten sonra kademeli normalleşme planı uygulanmalı. Örneğin en kritik öneme sahip alan okulları yüz yüze eğitime açarak başlayabiliriz. Belli sınıf düzeyleri seyreltilmiş halde yüz yüze eğitime geçebilir. Havaların da ısınmasından istifade imkanı olan okullarda açık havada ders işlenebilir.
Bir iki kişinin çalıştığı dükkanlar açılabilir. Toplu taşımada, şehirlerarası otobüs yoluculuklarında AVM’lerde ve marketlerde yüzde 50 kapasite ile çalışma kuralı normalleşmeye geçişte uygulanmalı. Uçakla yolculuk, hepa filtre olduğu için daha az riskli. Fazla kişinin çalıştığı işletmeler, işyerleri, fabrikalar vardiyalı çalışmaya devam etmeli, çalışan sayısı seyreltilmeli. Restoranlara düşük kapasite ile açık havada olmak kaydı ile çalışma izni verilebilir. Hafta sonu ve akşam saatlerinde uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması devam etmeli.
