THY'den gurbetçiye yüzde 30 aile indirimi
THY geçenlerde aile halinde seyahat eden gurbetçiler için kısıtlı süreli yeni bir indirim uygulaması devreye aldı. Kampanya ismi: "Sebepsiz yere özlediysen ver elini memleket kampanyası" olarak açıklandı.
Bu konu doğru şekilde genişletilebilirse basit bir kampanya uygulamasından daha önemli hale gelebilir ve hem Türkiye'ye önemli ilave turistik gelir sağlar hem de yurt dışında yaşayan Türk ailelerinin Türkiye ile olan kültürel ve ekonomik ilişkilerini güçlendirebilir. Bu uygulama ile THY brüt karından belki X miktarda fedakarlık edecek ancak Türkiye milli gelir artışına belki 15 X miktarında katkıda bulunacaktır. THY yönetimi milli çıkarları öncelikleyerek bu kararı almıştır, kendilerini tebrik ediyoruz.
Bu olayı basit bir indirim kampanyasının ötesine taşıyan dinamikleri inceleyelim. THY'nin mevcut IGA Hub merkezli network modeli (ing: Hub and spoke model) uçakların doluluk oranını en çoklamak ve İstanbul'un yüksek nüfusunu kaldıraç olarak kullanmak için uygundur ve THY bu modeli güzel şekilde uygulayarak rekabet avantajı ve yüksek karlılık sağlayabilmektedir. Bu modeldeki aktarmalı uçuşlardan genelde havayolu daha az para kazanır ancak daha önemlisi, aktarma yolcuları İstanbul'a yani Türkiye ekonomisine pek katkı bırakmaz. Misal Londra-İstanbul hattı gibi "para ve karlılık dinamosu" olan bir hatta THY bol miktarda Hindistan, Pakistan, Afrika vs. yolcularını da IGA aktarmalı taşımaktadır ve önceden alınan biletler ile bu yolcular hayli ekonomik fiyatlara kendi ülkelerine ulaşabilmektedirler.
Bunda bir sorun var mıdır? Buradaki sorun, okul tatili dönemlerinde Türkiye'ye gelebilecek ve Türkiye de bir hafta vs. kalabilecek olan ancak yüksek bilet fiyatlarından dolayı gelemeyen yerli/yabancı turistlere kapasite kalmaması sorunudur. Pakistan'a, Hindistan'a veya Afrika'ya gidecek yolcular Frankfurt'tan, Paris'ten veya Dubai'den aktarmalı olarak da uçuş yapabilirler ve hangisi ucuz ise o bileti alırlar. Ancak İstanbul'a ve Türkiye'ye çoluk çocuk bavullar ile aktarmasız gelmek zorunda olan geniş aileler bunu yapamaz. Çocuklu ailelerin zaten yolculuk yapabileceği, okulların tatil olduğu dönemler önceden bellidir ve bu sürelerde zaten tüm havayollarının bilet fiyatları 3 katına 5 katına kolayca çıkmaktadır. Okul tatili döneminde artan bilet fiyatları dolayısıyla zaten en az 3 kişilik olan ailelerin Türkiye'ye gelme maliyetleri ulaşılamaz seviyelere kolayca çıkar. Aktarmalı yolcudan 20 dolar fazla kazanmak için Türkiye'ye getiremediğimiz çocuklu ailelerin Türkiye'ye gelmemesinin fırsat maliyeti bu rakamın misli ile fazlasıdır. Çocuklu aileyi Türkiye'ye getirdiğimiz anda zaten Türkiye'de o ailenin yapacağı restoran, otel, ulaşım vs. harcamaları binlerce TL'yi kolayca geçecektir.
THY'nin mevcut uygulamayı Türkiye için daha faydalı hale getirebilmesi için neler yapılabilir?
1) Kampanya dönemi uzatılabilir veya süresiz hale getirilebilir.
2) THY'nin yapacağı brüt kar fedakârlığı turizm bakanlığı tarafından kısmen veya tamamen karşılanabilir. THY'nin her 1 TL aile indirimi, Türkiye’ye belki onlarca TL ilave milli gelir artışı olarak yansıyacaktır.
3)Uygulamada aynı soyadı şartı aranmıyor. Bunun ismi aile indirimi değil, grup indirimidir. Aynı soyadı şartı getirilerek kapsam daraltılıp geçerlilik süresi uzatılabilir.
4) İndirim business dahil tüm sınıflarda sağlanıyor. Bu da gereksiz gelir kaybı yaratır, sadece ekonomi sınıfı olarak bu kampanya daraltılabilir. Ailecek business sınıfta uçabilecek gelirdeki aileler bir zahmet tam bilet fiyatını ödeyebilirler.
5) İlgili ülkelerdeki okul tatilleri döneminde, aktarmalı uçuş kontenjanları daraltılabilir ve Türkiye'ye direk gelen çocuklu aile gruplarına öncelik verilebilir.
6) Özellikle okul tatili dönemlerinde, THY haricinde yabancı havayollarının da Türkiye'ye ilave uçuş koyması sağlanmalıdır.
7) Kampanyada TC pasaportu veya TC Kimlik numarası ön şartı aramaktadır, bu da doğru bir uygulamadır çünkü hedeflenen kitle gurbetçilerdir. Türkiye'ye gelecek yabancı turistler için zaten birçok ülke rekabet halindedir ve piyasa rekabet kuralları çerçevesinde gerekli kampanyalar zaten işlemektedir. İstatistiki olarak Türkiye'de en çok parayı harcayan turist grubu "her şey dahil oteller" ile yetinmeyen gurbetçi vatandaşlarımızdır. Bu tür uygulamalar "TC pasaportunu" kendi gurbetçilerimiz arasında da daha değerli hale getirir ve doğrudur. TC vatandaşlığından çıkmayı tercih etmiş olan eski vatandaşlarımız bir zahmet tam uçak bileti parasını ödemelidir.
8) Aile indirimi kapsamında Türkiye'ye gelen gurbetçi ailelere Türkiye çıkışlı ilave bagaj hattı sağlanması da Türkiye'de yapılacak alışveriş miktarı açısından faydalı olacaktır.
9) THY dışındaki Türkiye’ye uçan Pegasus vb. havayolları da benzer yönde motive edilebilir.
10) THY'nin saç baş yoldurtan IT altyapısı, rezervasyon sistemleri, çağrı merkezi, hediye mil biletlemesi, avans mil uygulama aksaklıkları vs. süreçler düzeltilmelidir. Çoklu aile bileti uygulamalarında bu tür aksilikler saatlerce zaman kaybını kolayca yaratabilmektedir.