Mevduat faizlerinde son durum
Dolar kuru yükselişe geçmeye devam ederken, faizlerdeki durumda dikkat çekmeye başladı.
Yeni hafta başlarken mevduat faizlerindeki son durum da pek iç açıcı değil. Merkez Bankası verilerine göre 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizleri 2 Haziran haftası itibariyle ortalamada yüzde 37,39’a yükseldi. TL mevduat faizi bir yılda 20 puan, 2022 sonundan bu yana ise 13 puan arttı.
Sert faiz artışı işsizliği patlatırEkonomiKREDİ FAİZLERİ DE ETKİLENİYOR
Söz konusu yükseliş özellikle kredi kullananları da etkiliyor. Kredi faizleri de mevduat faizleriyle birlikte artıyor. Merkez Bankası verilerine göre 2 Haziran haftası itibariyle ihtiyaç kredi faizi bir önceki haftaya göre 0,18 puan arttı ve yüzde 40,14’e çıktı. İhtiyaç kredi faizinde bu kadar yüksek oran en son Eylül 2003’te görülmüştü.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in artan kura ve faize karşı nasıl bir önlem alacağı ise merak ediliyor.
HER ŞEYE RAĞMEN İŞ VE AŞ SAĞLANDI
Esasen deprem etkisine rağmen yılın ilk üç ayında yüzde 4 büyüyen ekonominin bir miktar soğuması için seçimler öncesi kredi muslukları kesilmeye başlamıştı. Madde bağımlısı gibi kredisiz yaşamayan ekonominin bu gerçekliği bir yana ilk üç aylık milli gelir verileri özelindeki durumun sürdürülemez olduğu açıktı. Sanayi ve tarımda düşerken, net ihracatın büyümeye katkısı negatif olurken, hizmet ve finansman artışı ile büyüyen bir ekonomide, şayet dış finansman girişi de sınırlı ise, motorun hararet yapmaması mucizedir. Şimdilerde bunu yaşıyoruz. Salgın döneminde hızlanıp 2021 ve 2022'nin Haziran ayına kadar yüksek seyreden sanayi üretiminin bu aydan sonra yıllık bazda küçülme çizgisinde ilerlediği ve son üç ay özelinde de (Şubat-Nisan 2023) azaldığı görülüyor. Yine 2021 sonbaharından beri eşik değerin altında kalarak faaliyetlerde düşüşe işaret eden İSO İmalat PMI verisinin de son beş ayda eşik değerin üzerine çıkması bir toparlanma işareti. MÜSİAD SAMEKS raporu da karışık seyretse de orada da bir toparlanma söz konusu. Bütün bu enflasyonist, devalüasyonlarla dolu ve sanayi üretimi ile ihracatta zafiyetin yaşandığı döneme karşın istihdam göstergeleri olumlu seyretti işsizlik oranı 2021 başındaki yüzde 12.9 seviyesinden Mart 2023 itibarıyla yüzde 10'a indi. İstihdam oranı yüzde 44.8'den yüzde 48.2'ye yükseldi. Atıl işgücü (geniş tanımlı işsizlik) yüzde 25.5'ten yüzde 21.8'e düştü. Bir şekilde denge sağlanmışken faiz lobilerinin istediği sert bir faiz artırımı ekonomide küçülmeye, işsizlikte artışa ve sanayi üretimindeki toparlanma çabalarının başarısız olmasına neden olur.
