TMO’nun depoları hasat zamanı dolu: Çiftçi yer bulamıyor Bakanlık müdahale etmeli

Güneydoğu’da buğday hasadı devam ediyor. Ürün bu yıl bol. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ve Lisanslı Depoculuk Şirketlerinin (LİDAŞ) depoları dolu. TMO, bu nedenle çiftçiden ürün almıyor. Borçlu olan çiftçi ise ürünü tüccara vermek zorunda kalıyor. Piyasada en iyi fiyat 7 bin 250 lira. Açıklanan 9 bin 250 lira alım fiyatından hoşnut olmayan üretici, piyasadaki rakamla 2 lira zarar ediyor.

TMO’nun uyguladığı randevu sistemini de eleştiren çiftçiler, 40 gün sonraya randevu verildiğini belirtti. TMO önünde geçen sene bu zamanlarda sıralar olurken bu sene hiçbir hareket olmaması da dikkat çekti.

Batman’ın Beşiri ilçesi çiftçilerden Eşref Tarhan, sorunu Aydınlık’a anlattı. Tarhan, buğdayını hasat ettiğini, ürünü depolayacak yeri olduğunu, TMO veya LİDAŞ depoları açılana kadar bir süre saklayabileceğini kaydetti. Herkesin böyle imkânı olmadığını ifade eden Tarhan, “Ofislerde depolar dolu, Ukrayna’dan gelen mal mı, mısır mı bilemiyoruz. Yeni yerler açılacak diye umuyoruz. LİDAŞ’a gidenler pazarlıklarla karşılaşıyor. ‘Depolar dolu’ deniyor. ‘Hükümetin verdiği ücretin belli bir miktarını bize bırakın, size yer açalım’ gibi teklifler oluyor. Bu etik değil yasal değil. İspatı da mümkün değil. TMO’nun durumu bu, vatandaş çaresiz.” diye konuştu.

TMO HEMEN AÇIKLAMA YAPMALI

Toprak Mahsulleri Ofislerinin hemen alıma başlayacağına dair açıklama yapması gerektiğine dikkat çeken Tarhan, randevu sistemindeki sıkıntıları da anlattı: “Alım açılıyor, hemen randevu alıyoruz, 1 ayı bulan gün veriliyor, ne zaman açıldı da bu kadar doldu randevu, bu da belirsiz. Bu iş ajansların elinden alınmalı merkezi bir randevu sistemi yapılmalı. Açık, şaibeli olmayacak bir sistem olmalı, vatandaş gidip sırasını alır, buğdayını götürür.”

Girdi maliyetlerinin çok yüksek olduğunu, buna rağmen buğdaya düşük ücret verildiği belirten Eşref Tarhan, ekerken, sertifikalı buğday tohumu alırken, mazotu, gübreyi alırken zorlandıklarını kaydederek bütün bunlara rağmen ürettiklerini ama şimdi türlü oyunlarla karşı karşıya kaldıklarını ifade etti.

BAKANLIK MÜDAHALE ETMELİ

Batmanlı üretici Eşref Tarhan buğdayın piyasadaki satış fiyatı hakkında da şu bilgileri verdi: “Buğdayını tüccara satanların kimi 7 bin liraya kimi 7 bin 250 liraya satıyor. TMO ve LİDAŞ depoları dolu diye ürünü almıyorlar, çiftçi tüccarın eline düşüyor. Özellikle borçlu olanlar bir an önce ürünü paraya dönüştürmesi gerekiyor ki borcunu zamanında ödesin.

Çözüm olarak depoların hızla boşalması lazım, hasat zamanı niye dolu? Çiftçiye hızla kısa süreli randevu verilmeli, öyle bir ay falan randevu olmaz, o zamana kadar herkes ürününü tüccara satmış olur. Tarım Bakanlığı müdahale etmeli ve çiftçiyi bu sıkıntıdan kurtarmalıdır. Buğday parasını da peyderpey ödemelidir.”