Trump’ın başkanlığına yasal engel girişimi

Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Florida’daki evinin FBI tarafından basılmasının yankıları sürüyor. ABD basını, baskının Trump’ın 2024 seçimlerinde aday olmasının önüne çıkarabileceği ‘yasal engele’ işaret etti. Cumhuriyetçi Parti, Trump’ın arkasında kenetlenerek Adalet Bakanlığı’nın soruşturulması için komisyon kurulması teklifinde bulundu. Trump da adaylığının hedef alındığını vurgularken ‘mücadeleye devam’ mesajı verdi.

ABD’deki kutuplaşma tarihin en yüksek seviyelerinden birine ulaştı. Önce 2020 seçimlerinde hile yapıldığı iddiasıyla ABD Kongresi’nin basılması ülkede deprem etkisi yaratmıştı. En son Anayasa Mahkemesi’nin kürtaj kararıyla ülke ikiye bölündü. Öyle ki ortaya çıkan tablo 1860’ların İç Savaş görüntüsünü çağrıştırıyor. Bunun üzerine Trump’ın evine baskın yapılması, Amerikan hâkim sınıfları ve toplumu içindeki kavganın büyüyeceğini gösteriyor.

FBI VE ADALET BAKANLIĞI TARTIŞMALARIN ODAĞINDA

Trump’ın Florida eyaletindeki “Mar-A-Lago” isimli malikanesine yapılan ve ‘tarihte bir ilk olan’ baskın, iki kurumu tartışmaların odağına yerleştirdi: Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ve Adalet Bakanlığı.

ABD basınında bu kadar ileri düzeyde bir soruşturma için Başsavcılığın talebiyle çıkartılan bir mahkeme emri ve her iki kurumun da başkanlarının onayının zaruri olduğu vurgulandı. FBI Başkanı Christopher Wray, Trump tarafından atanmıştı. Ancak Trump’ın FBI ile kavgalı olduğu ve “kurumu yeniden inşa etmekten bahsettiği” biliniyor.

Adalet Bakanlığı, zaten doğrudan Biden hükümetine bağlı. Soruşturma yetkisini haiz Başsavcı Merrick Garland da Biden’ın atadığı bir isim. Baskının gerekçesi ise Trump’ın Başkan olduğu dönemde evine götürdüğü bazı gizli belgeleri teslim etmemesi.

ABD’de Başkanların görevleri bittikten belirli bir süre sonra bu tür belgeleri Ulusal Arşiv İdaresi’ne teslim etmesi gerekiyor. İddiaya göre Trump, şubat ayında evinde bulunan 15 kutu dosyayı iade etmesi için yapılan ihtara uymadı. Mahkeme emri de bunun üzerine çıkarıldı.

Beyaz Saray, baskınla ilgili önceden bilgilerinin olmadığını açıkladı.

İktidardaki Demokrat Parti destekçileri ve dünyadaki Atlantikçi muhipleri “hukukun üstünlüğü” güzellemeleri yaparken Cumhuriyetçiler “yargının ve federal kurumların siyasi bir silah haline getirildiğini” vurguladı. Trump’ın kendisi de dahil Cumhuriyetçi Parti liderleri, baskını Trump’ın 2024 adaylığını engelleme girişimi olarak değerlendirdi.

KAMU GÖREVİ YASAĞI İLE BAŞKANLIĞI ENGELLENEBİLİR

Adalet Bakanlığı’nda Trump’la ilgili yürüyen üç soruşturma dosyası bulunuyor. Birincisi 6 Ocak 2021 Kapitol Baskını olaylarıyla, diğeri şirketlerinin usulsüz mali işlemleri, sonuncusu ise gizli ibareli başkanlık belgelerinin alıkoyduğu iddiasıyla ilgili.

Trump ayrıca iki kez de ‘görevden azil’ (impeachment) süreci atlattı. Birincisi Ukrayna’da Joe Biden’ın oğlu Hunter Biden’ın faaliyetlerinin soruşturulması için dönemin Kiev hükümetine baskı yaptığı iddiasıyla başlatılmıştı. İkincisi ise Kapitol Ayaklanması’nın azmettiricisi olduğu suçlamasıyla açıldı. Ancak Senato’daki Cumhuriyetçi çoğunluğu sayesinde Trump her iki görevden azledilme sürecinden de aklanarak çıktı.

Ancak daha sonra 2021 Temmuz ayında Kapitol Baskını’yla ilgili Demokrat Partili ve bazı Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi Üyeleri’nin katılımıyla, Trump’ın olaylardaki rolünü incelemek üzere bir “6 Ocak Komitesi” kuruldu. Halka açık oturumlarında Trump aleyhinde çok sayıda iddia dile getirildi ve ana akım medyada yer aldı. Dün Trump’ın Dışişleri Bakanlarından Mike Pompeo komite duruşmasında ifade verdi.

Söz konusu Komite’nin yasal bir yetkisi bulunmuyor. Ancak ABD Başsavcısı Merrick Garland, burada öne sürülen iddiaları alıp bir yasal soruşturmaya çevirebilir. Bunun neticesinde Trump, Başkan Yardımcısı Mike Pence yaptığı baskıyla Kongre’de oy sayımını durdurma veya seçim sonuçlarını tersine çevirmek için komplo kurma suçlamasıyla yargılanabilir. Mahkûm edildiği durumda ise para cezası ve hatta hapisle karşılaşabilir. Bu da Trump’ı kamu görevi yapmaktan meneden bir sicil kaydı oluşturarak 2024 Başkanlık Seçimi adaylığını engelleyebilir.

MALİ SORUŞTURMA DA AÇILDI

Florida’daki evine baskından bir gün sonra Trump'ın, mülklerinin değerleri konusunda açılan soruşturma kapsamında, New York Başsavcılığında yemin altında ifade vermeye çağrıldığı bildirildi.

“Truth Social” ismini verdiği sosyal medya platformunda açıklama yapan Trump, “yarın ırkçı New York Başsavcısını göreceğini ve ABD tarihindeki en büyük cadı avının sürdüğünü” söyledi. Trump, mülklerinin değerleri konusunda açılan soruşturma kapsamında yemin altında sorgulanacağını doğrulayarak "Büyük şirketim ve ben her taraftan saldırıya uğruyoruz. Muz cumhuriyeti!" ifadesini kullandı.

New York Başsavcısı Letitia James, Trump Organization isimli şirkete ait gökdelenler ve golf sahaları gibi varlıkların değerinin on yıldan fazla süredir finansal tablolarda yanlış yansıtıldığını iddia ettiği soruşturma kapsamında Trump ve çocuklarını ifade vermeye çağırmıştı.

TELEFONUNA EL KOYULDU

Cumhuriyetçi Kongre üyesi Scott Perry, CBS News kanalına bağlanarak “Bu sabah ailemle yolculuk yaparken üç FBI ajanı cep telefonuma el koydu.” dedi.

FBI ajanlarının avukatıyla iletişime geçmek için teşebbüste bulunmadığını kaydeden Perry, telefonuna el konulmasına şaşırmadığını ancak öfkelendiğini söyledi.

Perry "Bu tür muz cumhuriyeti taktikleri her vatandaşı ilgilendirmeli." ifadesini kullandı.

CUMHURİYETÇİLERDEN KARŞI HAMLE: BASKINI SORUŞTURMA KOMİTESİ

Cumhuriyetçi Parti’nin Eş Başkanı ve Temsilciler Meclisi’ndeki azınlık sözcüsü Kevin McCarthy, Trump’ın evine yapılan FBI baskınıyla ilgili “Adalet Bakanlığı ve diğer hükümet ajanslarının eylemlerini soruşturacak bir tür özel komite kurabileceklerini” açıkladı. Punchbowl News sitesine konuşan McCarthy, “Üyelerimle bu konuda konuştum ve nereye gideceğini hep birlikte göreceğiz.” şeklinde konuştu.

McCarthy, olayın hemen ardından baskını “yargının silah olarak kullanılması” olarak nitelemiş ve Başsavcı Garland’a “belgelerini koru ve takvimini boşalt” diyerek uyarı mesajı yayınlamıştı. Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi’nin Cumhuriyetçi üyesi Jim Jordan da Başsavcı Garland ve FBI Başkanı Wray’i cuma günü oylanacak uzlaşma yasası oturumuna gelerek Kongre’ye eylemle ilgili hesap vermeye çağırdı.