Tükenmişlik sendromu nedir

Sonbaharın gelişi ve güneşin yavaş yavaş azalması ile birlikte üzerimize kasvet ve isteksizlik hali çöktü. 

• Peki bu içinde bulunduğumuz durum nedir? Tükenmişlik sendromuna girmiş olabilir miyiz? Peki tükenmişlik sendromu bu kadar kolay mı yaşanıyor?

Tükenmişlik sendromu tanımı ilk olarak 1974 yılında Herbert Freudenberger tarafından kullanılmıştır. Kişide başarısızlık hissi güç ve enerjinin azalması hayattan tatmin olmama hali, kalitesiz uyku ve buna bağlı yıpranmış ve aşırı yorgun hissetmek, günlük aktivitelerin yapılmasına karşı isteksizlik ve boş vermişlik duygusu, gün içerisinde yaşanan basit aksiliklerin dahi çok fazla ve baş edilemez gelmesi, çaresizlik ve umutsuzluk gibi duygular baskındır.

SIKLIK VE BELİRTİLER

•  Tükenmişlik sendromu kimlerde daha sık görülebilir?

Tükenmişlik sendromu farklı meslek gruplarında farklı oranlarda görülür. İstatistiklere göre kişinin daha fazla sorumluluk aldığı, mobbing gibi olumsuz iş dinamikleri, gergin ortam ve stres yoğun olan isyerlerinde daha sık sendroma yakalanma ihtimali vardır. Çalışma ortamında daha az kişiye karşı sorumluluk, daha huzurlu çalışma ortamı ve organizasyon sorunlarının olmadığı ortamlarda tükenmişlik sendromuna yakalanma ihtimali azalır.

Sıklıkla belirtiler:

• Dikkat dağınıklığı, unutkanlık, dalgınlık, uyku problemleri. 

• Günlük işleri yerine getirmekte zorlanma. 

• Konsantrasyon zorlukları. 

• Sürekli olan yorgunluk hissi. 

• Sindirim sisteminde bozukluklar.

• İştah değişikliği. 

• Çarpıntı ve nefes darlığı hissi. 

• Karamsarlık.

• Kendini değersiz hissetme.

• Azalmış mesleki özgüven. 

• Öfke patlamaları.

Bu belirtileri ek olarak tükenmişlik sendromu yaşayan kişiler sosyal hayatlarında da enerji yoksunluğundan dolayı uzaklaşma eğilimindedirler.

STRESTEN UZAK DURMAK

Yavaş ve sinsi olarak ilerleyen bu sendrom hastaların çoğunun hekime gitmesine yol açmaz. Günümüz dünyasında pek çoğumuz zorlu yaşam koşulları ile mücadele ettiği için bu duyguyu doğal ve olağan karşılıyor olabilir fakat tedavi edilmeyen tükenmişlik sendromu zamanla depresyona ilerleyebilmektedir. Kronikleştiği durumlarda yaşanan strese bağlı kalp hastalıkları hipertansiyon tip 2 diyabet hatta madde bağımlılığı gibi durumlar da ortaya çıkabilmektedir.

Bu durumda yapılması gereken, stresle başa çıkma yöntemlerini deneyerek stres düzeylerini azaltmaya çalışmak, düzenli uyku, meditasyon, yoga, dengeli beslenme, farkındalık egzersizleri de stres seviyesini azaltmaya yardımcı olacaktır. Bazı durumlarda iş ortamındaki iş arkadaşları ile sorunun paylaşılması çözüm yollarının aranması eğer tüm çabalara rağmen iş hayatındaki memnuniyetsizlik devam ediyor ise farklı iş seçeneklerinin değerlendirilmesi düşünülebilir.

Tükenmişlik sendromu genel olarak iş hayatının stresli olanlar için ifade edilmiş bir tanım olsa da, bunun yanı sıra evde yoğun bir şekilde çalışmak zorunda olan, yakınına bakması gereken, yaşlı hastası veya çocukları ile tek başına ilgilenmesi gerekenler için de geçerli olabilir. Günlük koşturmaca içinde kişisel alanı olmayan, kendi isteklerini sürekli arka plana itmesi gereken bu kişilerde de tükenmişlik sendromu benzeri durumlar görmekteyiz. Bu kişiler için de stresle başa çıkma yöntemlerinin denenmesi gereklidir. Ara sıra nefes alabilmeleri, kendi kendilerine zaman ayırabilmeleri için eş, aile dostu yada akrabalarından destek almaları da süreci atlatmalarında oldukça önemlidir.