Tüketici birlikleri de etiketleri denetleyecek

EKONOMİ SERVİSİ

Birçok gıda ürününde yüzde 8 olan Katma Değer Vergisi (KDV)’nin yüzde 1’e düşürülmesi, başta marketler olmak üzere ekonomi çevrelerini harekete geçirdi. Bazı marketler önceki gece, indirim yapılan ürünlerin etiket fiyatlarını değiştirmek için fazla mesai yaptıklarını bildirdiler. Denetim ekipleri marketlerde KDV denetimi yapmaya başladı. Denetimlerde, kasada kesilen fişlerde gıda ürünlerine KDV oranının yüzde 1 olarak uygulanıp uygulanmadığı ve raflardaki ürün fiyat etiketlerinde düzenleme yapılıp yapılmadığı kontrol edildi. Denetçiler, KDV indirimini uygulamayanlar hakkında “Haksız Fiyat Denetim Formu” düzenliyor.

‘ŞİDDETLİ CEZA’ YOLDA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti öncesi yaptığı açıklama sırasında, KDV indirimleri ile ilgili bir soru üzerine, "Kurduğumuz denetim ekipleri ile bizim attığımız adımlara karşı ters adımlar atanlara yönelik şiddetli cezai müeyyideleri uygulayacağız." dedi.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan da Twitter'dan yaptığı açıklamada, “Gıdada KDV’nin indirilmesi hem tüketici, hem üretici ve hem de perakende sektörlerimiz adına uzun süredir savunduğumuz bir konuydu. Uygulamanın, enflasyonla mücadeleyle birlikte gıda sektörümüze olumlu katkı sağlaması umuduyla hayırlı olmasını diliyorum. Emeği geçenleri kutluyorum.” ifadelerini kullandı.

MARKETLER DUYURDU

Türkiye’nin büyük market zincirleri yaptıkları açıklamalarla binlerce ürünün etiket fiyatlarını düşürdüklerini duyurdular. Migros, gıda ürünlerindeki KDV indirimini 20 binden fazla ürüne yansıttıklarını, ek olarak yüzlerce temel gıda ürünlerinde kampanya yapacaklarını açıkladı. Carrefoursa 42 bin ürünün fiyatını karar doğrultusunda düzenlediğini duyurdu. Metro market, BİM, Şok, A101, Kim, Çağrı, sayı vermeden KDV indirimini 14 Şubat 2022 tarihinde fiyatlarına yansıttıklarını bildirdiler. Happy Center da KDV indirimini dün sabah saatlerinden itibaren tüm marketlerde etiketlerine yansıttığını duyurdu. A101’den yapılan açıklamada, “Münferit bazda olabilecek teknik aksaklıklar için şimdiden özür dileriz.” denildi.

EK YÜZDE 7 İNDİRİM!

Özen Grup’un Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Özen de, gıda fiyatlarının çok yükseldiği bu dönemde açıklanan KDV desteğinin çok önemli bir destek olduğunu, vatandaşların gıdaya kolay ulaşabilmesi için yüzde 7 üzerine ek yüzde 7’ye varan indirimin de kendileri tarafından yapılacağını söyledi. Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, BloombergHT'ye verdiği demeçte, "Bizim ürünlerimizde KDV zaten yüzde 1'di" dedi. Artı yüzde 7'lik indirime destek olmak için ürünlerinde yüzde 3.5 indirim yapacaklarını açıkladı. Reis, şöyle konuştu: "Gıda ürünlerinde ciddi bir indirimin olması için üretimi artırmamız lazım. Bunun için de girdi maliyetlerinin düşürülmesi gerekiyor."

‘FIRSATÇI UYGULAMALARI ŞİKÂYET EDECEĞİZ’

Tüketici Birliği Federasyonu (TBF) Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, temel gıda ürünlerinde KDV oranının yüzde 1’e çekilmesini desteklediklerini, federasyon olarak etiket denetimi yapacaklarını söyledi. Deniz, Federasyon’un, bünyesindeki Market Endeksi Çalışma Grubu aracılığı ile farklı illerde, çok sayıda satış noktasında etiket denetimi yapacağını ve fırsatçı uygulamaları kamu otoritelerine ve kamuoyuna bildireceğini duyurdu. Mehmet Bülent Deniz, “Tüketiciler de KDV indirimine karşın etiketleri değiştirmeyen satış noktalarını ve ürünlerini Tüketici Birliği Federasyonu ve Ticaret Bakanlığı’na bildirmek suretiyle, indirimin bir an önce etiketlere yansımanın sağlanmasında baskı unsuru olmalıdırlar.” dedi.

Enerji, iletişim gibi alanlarda da benzer uygulama beklediklerini belirten Deniz, indirimin karar tarihinden sonra, sadece yeni alınacak ürünlere uygulanabileceği görüşünün, bu konudaki yasal düzenlemeler nedeniyle doğru olmadığını vurguladı. Deniz, “Yüzde 8 KDV oranı üzerinden ürün tedarik eden ve 14 Şubat 2022 tarihinden itibaren yüzde 1 KDV ile satmak zorunda olan satıcı, aradaki KDV farkını bir sonraki dönemde devlete vereceği KDV tutarından mahsup edecek, herhangi bir zararı söz konusu olmayacaktır.” ifadelerini kullandı.

ENERJİ KAYNAKLI ENFLASYONA KARŞI 18 MADDELİK ÖNERİ

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar son dönemde özellikle enerji maliyetlerindeki artışların üretimde enflasyona sebep olacağını vurguladı. Yorgancılar, 18 madde ile üretimde devamlılığın sağlanması adına yapılacakları sıralarken, hızlı bir şekilde aksiyon alınması gerektiğini belirtti. EBSO'nun 18 maddelik önerilerinden bazıları şöyle oldu: “Elektrik zamları geri alınsın. Doğal gaz, elektrik ve akaryakıtta KDV’nin yüzde 1’e insin. 6 aylık fiyat sabitlemesi yapılsın. Sanayici tesislerinin kendi enerjisini üretmesi için yenilenebilir kaynaklara teşvik verilsin. Enerji üzerinden alınan tüm vergi ve benzeri ekler kriz atlatılıncaya kadar kaldırılsın. Sanayicilerin kendi imkanları ile yapacakları enerji tasarruf tedbir projeleri için Merkez Bankası politika faizi üzerinden kredi verilsin. Milli Enerji Politika ve Stratejisi oluşturulsun. Enerji yatırımlarının desteklenmesi, özelleştirmenin önüne geçilmesi, mevcut ve verimsiz iletim ağlarının yenilenmesi sağlansın. OSB’lere; tüketim noktası haricinde başka bir noktaya GES–RES üretim tesisi kurulması hakkının getirilsin. OSB’lerin belli bir yüzde de olsa kendi elektriğini üretmesi için, OSB’ler içine enerji santrali tesisi kurulumunun teşvik edilsin.”

İNDİRİM UYGULANAN ÜRÜNLER

Pirinç, bulgur, nohut gibi tüm bakliyat ürünleri, zeytin, peynir, süt, yoğurt, kırmızı et, balık ve beyaz et, sıvı ve katı yağ, tuz, şeker, çay, yumurta, makarna, şehriye, tahıl gevreği vb. ürünler, meyve, patates, soğan, biber, domates, salatalık gibi sebzeler, konserve, turşu, salça, reçel, bal, pekmez, baklava, pasta, kek, yufka, tahin helvası, fındık ezmesi, çikolata, lokum, bisküvi, kraker, gofret, pasta gibi tatlılar, kuruyemişler, baharatlar ve bebek mamaları.

ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ CİROLAR AZALDI

Perakende markalarının ciroları, ocakta, aralık ayına göre ortalama yüzde 20 azaldı. Birleşmiş Markalar Derneği’nin (BMD) üyeleri arasında yaptığı ‘Ocak 2022 Anketi’ni yorumlayan BMD Başkanı Sinan Öncel, bu yıl normalin iki katı bir kayıpla karşı karşıya kaldıklarını belirtti. Yüksek enflasyon nedeniyle alım gücü zayıfladığı için yerli tüketicinin önümüzdeki aylarda gıda dışı harcamalarında kısıntıya gidebileceğini öngördüklerini belirten Öncel, KDV indiriminin olumlu bir hava yaratacağını ifade etti.

‘KDV İNDİRİMİNİN ŞUBATA ETKİSİ 0.71 PUAN’

Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, KDV indirimi tüm ürünlerde tam anlamıyla, eksiksiz uygulanırsa, şubatta TÜFE'yi yüzde 0.71 gerileteceğini hesapladı. Aktaş dünkü yazısında “Gıdadaki KDV indirimi şubat ve mart ayı TÜFE değişimine etki edecek, sonraki aylarda bu etki sıfıra inecek.” ifadesine yer verdi. Aktaş’ın hesaplaması özetle şöyle: “TÜFE’de bu yıl gıda grubunun ağırlığı yüzde 25.32 düzeyinde. Ancak KDV indirimi gıda grubunun tümünü etkilemiyor. Bir kere yüzde 2.54 ağırlığa sahip ekmek başta olmak üzere bazı gıda maddelerinde KDV zaten yüzde 1, dolayısıyla bunlar için indirim söz konusu değil. Alkolsüz içecekler gibi gıda maddelerinde de KDV yüzde 8’de kalıyor. Bunlar dikkate alınmadığında TÜFE’de vergi indiriminden yararlanan gıda maddelerinin ağırlığı yüzde 21.9’a iniyor. Şubat ayının ilk yarısında 21.90 olan ağırlık ya da fiyat, verginin yüzde 8’den yüzde 1’e çekilmesiyle yüzde 6.48 oranında (yuvarlayıp yüzde 6.50 diyelim) azalarak ikinci yarı için 20.48’e indi. Bu durumda KDV indirimine konu gıda maddelerinin ağırlığı şubat ayı ortalamasında 21.19 oldu.”