Turizmci, çiftçi ve sanayicinin talebi ortak: ABD için ekmeğimizden olmayalım

Ukrayna'daki gelişmeler Türk sanayicilerin de bir numaralı gündemi. Operasyon nedeniyle artan enerji fiyatları ilave bir maliyet olarak üreticilerin karşısına çıkarken, iki önemli ham madde ve ihracat pazarına yönelik endişeler yükseliyor. Hafta sonu Antalya'da düzenlenen Hırdavat Sektörü Çalıştayı'nın ardından sorularımızı yanıtlayan Hırdavat Sanayicileri Derneği (HISİAD) Başkanı Çetin Tecdelioğlu, uluslararası strateji ile hareket edip, cengaverlik yapmazsak Türkiye'nin bu süreçten kazançlı çıkacağını söyledi. Savaşın sürüp gitmeyeceğine işaret eden Tecdelioğlu, Türkiye'ye çok büyük bir fırsat doğacağını, Ukrayna ile olan STA'nın da faydasının olacağını belirtti.

'İKİ ÜLKEYE DE MAL SATARIZ'

Tecdelioğlu, iki ülke ile de ticari bağların yeni durum sonrası nasıl olacağı konudaki sorumuzu şöyle yanıtladı: “Belki Ukrayna belki Rusya belki yeni kurulacak bölgeler olsun ister istemez en iyi çıkış noktası Çin ve Türkiye. En yakın işbirliği içindeyiz. ABD, AB ambargosu olursa da STA gereği Ukrayna'ya mal satarız. Rusya'ya da satarız. Türkiye'ye bir fırsat doğuyor. Kırım yaptırımlarından beri 470 milyar dolarlık ticaret 200 milyar doları altına düşmüş. Rusya kendi kendine yetmiş. AB'den gelmeyeni yaparım stratejisi ile hareket etmiş. Eksik de kalmamış. İkinci fırsatı da petrolün 100 dolar civarında olması.”

HURDA İTHALATINDA SIKINTI

Toplantıda hazır bulunan HISİAD ve Armatür Derneği Üyesi sanayici ve ihracatçılara Ukrayna ve Rusya tarafındaki ticari duruma ilişkin son bilgileri aktardılar. Buna göre Ukrayna tarafında hırdavat sektörünün toplam ihracatının yüzde 5'inde sıkıntı var ve bu tutar 475 milyon dolar. Bu çatışma olmasaydı bu tutarlarların kat kat üstünde beklentiler olduğunu anlatan ihracatçılar, “Savaş devam ederse kuzey pazarında yüzde 10'a yakın düşüş yaşayabiliriz. İşin bir de ithalat tarafı var. Ham maddenin yüzde 20'lik kısmı buradan geliyor. Çelik tarafı yüzde 3'lük bir zammı üç gün içinde yaptı. Alüminyum, bakır hurdanın yüzde 25'i Rusya ve Ukrayna'dan geliyor.” dediler. Kapı ve pencere aksesuarları sektörü ihracatının yüzde 10-15'lik kısmının Rusya ve Ukrayna'ya olduğunu belirten sanayiciler, “Son 20 yılda bu işi yapmaya başlayıp ilk dünyada ilk beşe girmiştik. Bu ülkeler daha önce Almanya'dan alırlarken bizden ürün almaya başlamışlardı.” bilgisini verdiler.

ENERJİ PAYI 5 İSE 10 DİYE DÜŞÜN SAT!

Sohbet toplantısında enerji maliyetlerinin geldiği seviyede gündem oldu. Tecdelioğlu, “Bana soran ihracatçılara şunu söylüyorum; altı ay sonrası için sipariş mi aldın. Enerji maliyetin yüzde 5 ise 10 olacakmış gibi düşün söyle fiyat ver.” ifadesini kullandı. Enerjide İran, Azerbaycan ve Rusya kapılarının açık olması sayesinde Türkiye'nin geçen ay dışında arzda büyük bir problem yaşamadığını belirten Tecdelioğlu, ocak ayındaki enerji kesintilerinin kendilerine ciddi zararı olduğunu da kaydetti. Sohbette hazır bulunan bir sanayici kendi OSB'lerinde faaliyet gösteren bir cam üretim tesisinin sekiz saatte 70 ton mazot yaktığını ve üç günlük enerji kesintisi maliyetinin 6 milyon dolar olduğunu belirtti. Enerji sektöründeki bir başka sanayici ise, “Avrupa gz ve petrolde Rusya'ya bağımlı. Avrupa güçlü değil. ABD desteği olmadan sesini çıkartamaz. Avrupa'nın üretim maliyetleri artacak.” yorumunu yaptı.

KOMŞULARLA ENERJİ GÜVENLİĞİ

Avrupa'nın bugün otomasyon sayesinde Türkiye'nin ürettiği fiyatlara yakın üretim yapar hale geldiğini anlatan sanayiciler, verimlilik konusuna işaret ettiler. Bunun yanında Ukrayna krizi yüzünden Avrupa'da arz sorunu kaynaklı enerji fiyatları daha da artarken, Türkiye'nin komşularıyla sağladığı enerji arz güvenliği sayesinde bu etkiyi bertaraf edebileceğini kaydettiler.

Öte yandan Çetin Tecdelioğlu, yıla girerken yüzde 100 olan sermaye artışı ihtiyaçlarının yüzde 300'e çıktığını, iç piyasanın dayanıklı tüketim malları özekinde yüzde 20-40 arasında daralmaya başladığını söyledi. “Sanayide asgari ücret 5 bin TL.” diyen Tecdelioğlu, “Acilen sektörler bazında KDV indirimi beklentimiz var. Fiyatı ucuzlatmak lazım. Sattığın malın fiyatını düşüremiyorsan vergiden düşmesi lazım. Salgının yarattığı savaş, enerji maliyetlerinin getirdiği savaş, şimdi kuzeyimizde savaş. Üç ayrı savaş içindeyiz. Şu anda üretmek çok zor.” ifadelerini kullandı.

İHRACATÇILAR: TEDİRGİNİZ

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle ve TİM Sektörler Konseyi üyeleri ile Rusya-Ukrayna krizinin üretime ve ihracata etkileri, çözüm önerileri ve tedbirleri hakkında istişare etti. Aydınlık'ın edindiği bilgilere göre, Rusya operasyonunun başlamasının ardından iki ülke ile de ticareti olan sektörlerin temsilcileri Bakan Muş'a, ihracatta yaşanan sıkıntılar ve olası durumlarla ilgi bilgi aktardı. Bakanlık, gelişmelerin ticarete etkisine göre aksiyon almak üzere ihracatçılar tarafından iletilen görüşleri kayda aldı. Bazı ihracatçılar açık hesap çalışan firmaların yaptıkları ihracat kadar finanse edilmeleri gerekebileceğini iletti. İhracatçıların genel görüşü ise şöyle; Türkiye, Ukrayna'daki gelişmeden en çok etkilenecek üçüncü ülke. Bu anlamda taraf tutmadan bir an önce normale dönüş için katkı sağlamalı. Rusya'nın ödemeler sistemi SWIFT dışına tamamen itilmesi durumunda ise ticaretin sürmesi için alternatif ödeme yolları düşünülmeli. Öte yandan özellikle ayakkabı sektörü Ukrayna'daki durumundan oldukça endişeli. Bunun yanında deri konfeksiyon, hazır giyim ve yaş sebze meyve sektöründe de tedirginlik hakim

ARSA SORUNU YATIRIM İŞTAHINI KAÇIRIYOR

Armatür Derneği Başkanı Gökhan Turhan, sanayicinin en büyük sorunlarından birinin arsa, arazi bulmak olduğunu belirtti. “Biz neredeyse bütün sermayeyi büyümek istediğimiz zaman araziye aktarıyoruz.” diyen Turhan, “Arsa simsarları, OSB'ler vs. Bizi hem nakliyeden hem işçilikten hem limanlardan uzak yerlere gönderiyorlar. Devletin elinde milyonlarca metrekare boş alan var. Neden sanayiye, ihtisas OSB'lere verilmiyor. Bu sorun yatırım iştahını azaltıyor.” görüşünü dile getirdi.

Toplantıda söz alan İDDMİB Denetim Kurulu Üyesi Ferruh Özkan da, ihtisas bölgeleri konusunda Çin örneğine işaret etti. Çalıştayın açılış konuşması için yazılı metin ileten İDDMİB Başkanı Tahsin Öztiryaki, "Salgın öncesinde dünyanın B planı olduğumuzu ifade ediyordum. Şimdi ise dünyanın en önemli tedarikçi ülkesi olma fırsatımız var diyorum. Geçen yılı 12.4 milyar dolar ihracatla kapatıp bu yıla 1.12 milyar dolar ihracatla başladık. Oldukça zor zamanlardan geçiyoruz. Devletimiz ihracatçımız için elini taşın altına koyuyor. Bizler de üretim ve istihdam odaklı düşünerek ihracatımızı hem değer hem de miktar anlamında artırmanın gayreti içerisindeyiz." dedi.

TEDARİK FIRSATINI İYİ KULLANALIM

İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB), Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Eximbank İhracat Destek Paketi katkılarıyla düzenlediği 'Hırdavat Sektörü Gelişim Çalıştayı'nda 97 sektör temsilcisi Antalya'da bir araya geldi. Çalıştay, sektörün yaşadığı sorunlara çözümün arandığı bir etkinlik oldu. Bağlantı elemanları alt sektörü özelinde iç pazarın yüzde 95 oranında yerlileştiğine dikkat çeken İDDMİB Başkan Yardımcısı Tecdelioğlu, örgütlenmiş sektörlerin kamu tarafından tanınması, sektör analizlerinin yapılması, katma değerinin ölçülmesi ve ihtisaslaşma sağlanması anlamında çalıştayın faydasının olduğunu bildirdi. “Armatür, kalıp, hırdavat... çok bilinmeyen sektörler.” diyen Tecdelioğlu, bu sektörlerin ülke ekonomisine katkılarının çok büyük olduğunu ifade etti.

İhracatçının finansmana erişimi konusunda “Eximbank iyi ki var” diyen Tecdelioğlu, “Var ama sermayesi ve gücü artırılmalı. Devlet bankalarının artırıldı ama daha da artış yapılmalı. KGF'de tutarla büyütülmeli. Türkiye'ye salgın ile bir fırsat doğru. Küresel markalar Asya'dan aldıkları malları lojistik maliyetleri ve geç teslimler yüzünden ülkemize kaydırdı. Burada doğan fırsatı iyi kullanmalıyız.” mesajı verdi.