İcadı havacılıkta dengeleri değiştirecek

Uçak yolculuğunun korkulu rüyası türbülans, Türk girişimcinin icadıyla tarihe karışıyor. Öğretim Görevlisi Çiğdem İlgün 5 yıl boyunca üzerinde çalıştığı CAFA CHIP adlı yazılım sayesinde uçak türbülansa girmeden önce pilota uyarı verip uçağı en güvenli yeni rotaya yönlendiriyor. Uçağa takılan mikro çip sayesinde hem yolcular daha güvenle seyahat ediyor hem de uçağın yıpranması azaldığı için kullanım ömrü iki kat daha uzun oluyor.

İcadına havayolu şirketlerinin büyük ilgi gösterdiğini ifade eden İlgün, “Air Canada havayolları başta olmak üzere pek çok firma şu anda bu sistemi test etmeye ve kullanmaya başladı. Bu icat sayesinde uçak yolculuğunda maliyetler azaltılarak yolcuların korkuları bitecek. Hedefim bu teknolojiyi Türkiye’de üretmek.” diye konuştu.

2019'DA ÇALIŞMALARA BAŞLADI

Fizik bölümü mezunu olduğunu ve Bahçeşehir Üniversitesinde Aerodinamik, Akışkanlar Fiziği gibi alanlarda dersler verdiğini belirten Çiğdem İlgün, 2019 yılında türbülansı önleyecek bir yazılım üzerinde çalışmaya başladığını ifade etti. Dünyada bu alanda başarılı ilk yazılımı kendisinin yaptığını ve patentini alarak dünya genelinde tescillediği bilgisini veren İlgün, şöyle devam etti: “Projemi Türkiye’de pek çok holdinge anlatarak destek istedim. Fakat maalesef yeterli destek bulamadım. Kanada’da Waterloo Üniversitesi ve bir grup yatırımcı projemle ilgilendi ve tüm finansal desteği sağladı. Türkiye’ye gerekli tüm ekipmanları göndererek bana destek oldu. Uluslararası Havacılık standartlarına uygun tüm testlerden başarıyla geçtik ve ilk parti üretimi yaptık. Çiplerin Türkiye’de üretilmesi ve kendi ülkemin bu tip yazılımlar alanda dünyaya öncülük etmesi için çalışma başlattım. İlk olarak bir uçuş okulu kurarak, ileri teknolojiyle eğitim alan pilotlar yetiştirmek istiyorum. Öğrencilerime tecrübelerimi aktarmak, yurt dışına gitmek yerine kendi ülkemde bu teknolojiyi geliştirmek istiyorum.”

BAYKAR'LA DA GÖRÜŞMELER BAŞLADI

Yazılımın ilk etapta sadece yolcu uçaklarında kullanıldığını anlatan İlgün, “Baykar ve Türk hava Yolları gibi şirketlerle de görüşmelere başladık. Savaş uçakları, kargo uçakları, SİHA ve küçük uçakların da bu sistemi kullanması için çalışmalara başladım. CAFA CHIP’in proje ve ilk üretimi için 150 milyon dolar yatırım yapıldı. 2 yıllık sözleşmemiz kapsamında Kanada’daki yatırımcılarımız yazılım ve kullanım hakları karşılığında bana yaklaşık 27 milyon dolar ödeme ve satılan her çip başına belirli bir yüzde kar payı verecek. Elde ettiğim gelirle yeni projeler yaparak dünya havacılık sektöründe Türk kadının imzası olmasını hedefliyorum.” şeklinde konuştu.

RADAR VE PİLOT TECRÜBESİ YERİNİ ÇİPE BIRAKACAK

Şu anda mevcut sistemlerde radar ve pilot tecrübesiyle türbülanslar tespit edilmeye çalışıldığını fakat yeterli olmadığı bilgisini veren İlgün, şöyle devam etti: “Açık hava türbülansı anlık gelişebilen bir durum ve radarların tespiti çok zor. CAFA CHIP ise kokpitin ön kısmına takıldığında daha türbülansa girmeden tüm hava olaylarını hesaplayarak mor ötesi ışınların dalga boyunu sabitleyerek türbülansı algılayıp uyarı yaparak, uçağın uygun rotaya yönlendirmesi için alternatif güzargahlar belirliyor. Tüm bu işlemleri ise otomatik olarak yapıyor. İnsanların Türbülans korkusu hava yoluyla ulaşım tercihlerini de olumsuz etkiliyor. Bu teknolojiye sahip olan hava yolu firmaları insanlar tarafından da tercih sebebi olacak.”

İLK TANITIM TÜRKİYE’DE

30 Nisan’da cihazın ilk tanıtım toplantısının İstanbul’da yapılacağını ve tüm dünyaya pazarlanmaya başlanacağını ifade eden İlgün, “Dünya çapında havayolu firmalarının temsilcileri ve Kanada’dan temsilcilerin katılacağı büyük bir lansman yapacağız. Lansman sonrası tüm ön talepleri ve küresel hedeflerimizi açıklayacağız. Türkiye’nin bu teknolojinin gelişimi için kilit ülke ve cazibe merkezi olmasını hedefliyoruz.” dedi.