Türk araştırmacılar migrende yeni tedavi yolunu araladı
Migren hastaları kronikleşen ağrıya karşı daha fazla ağrı kesici kullanıyor. Ağrı kesici kullanımı ile birlikte migren ataklarının sayısı da artıyor. Yapılan araştırma ağrı kesici ilaçların migren ataklarını hangi mekanizmayla tetiklediğini ve bazı gıdaların buna etkisini ortaya koydu
Türk araştırmacılar, migrenin önlenmesinde kullanılan ilaçlar ile bazı gıdalardaki maddelerin, vücuttaki sülfotransferaz (SULT) enzimini baskılayarak hastalık ataklarını tetikleyebileceğini keşfederek, migrende yeni tedavi seçeneklerinin uygulanabilmesinin yolunu açtı. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Hayrunnisa Bolay ve Dr. Doğa Vurallı yönetiminde yapılan, migren ataklarının tetiklenmesine neden olan mekanizmanın ortaya koyulduğu çalışma "The Journal of Headache and Pain" dergisinde yayımlandı.
KİLİT ENZİM: SULT
Migren dünya genelinde 50 yaş altındaki bireylerde en sık görülen beyin hastalığı. Genetik yatkınlığı olan kişilerde çevresel faktörler ile uykusuzluk, stres, hormonal değişiklikler gibi nedenlerle migreni tetikliyor. Migren ataklarının sebep olduğu orta ve yüksek şiddette, hareketle artan ağrılara iştahsızlık, bulantı ve kusma da eşlik edebiliyor. Kimi zaman ataklar kişinin günlük hayatını etkiliyor. Kronikleşen migren atakları, her gün ya da günaşırı baş ağrısına neden olabiliyor. Hastaların sürekli ağrı kesici kullanması zamanla ağrıları tetikliyor. Gazi Üniversitesi öğretim üyelerince yapılan araştırma ağrı kesici ilaçların migren ataklarını hangi mekanizmayla tetiklediğini ve bazı gıdaların buna etkisini ortaya koydu.
Vücuda alınan bazı kimyasal maddeler ve ilaçların vücuttan atılmasının aynı enzim üzerinden olabildiğine işaret eden Prof. Dr. Hayrunnisa Bolay, araştırmalarına ilişkin şu bilgileri verdi:
"Alınan antienflamatuar ilaçların vücuttan atılmasını sağlayan SULT enzim grubu var. İlaçlar atılırken bu enzimin aktivitesini baskılıyor. Bu durumun migren ağrısını kronikleştirebileceğini ortaya koyduk. Bu koşullarda da portakal ve limon gibi gıdalarda bulunan 'hesperidin' maddesinin SULT enzimini baskılaması, normalde migren ağrısını tetiklemeyecekken, ağrıyı tetikler hale gelebiliyor."
HASTALARA DİYET ÖNERİSİ
Bolay, çalışmanın sonuçları çerçevesinde yeni tedavi seçeneklerinin değerlendirilebileceğine dikkati çekerek, "İlaç kullanan hastalara SULT enzimi üzerinden atılabilecek gıdaların listesi verilerek, hastalardan bunları dikkatli tüketmeleri istenebilir. Listeden aynı anda 2-3 gıdayı tüketmemeleri istenebilir. Çalışmayla aynı zamanda ilerisi için yeni bir tedavi hedefi de belirlemiş oluyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Migren atakları yaşayan hastaların aşırı ağrı kesici ilaç kullanmamaları gerektiğini aktaran Dr. Doğa Vurallı, "Hastaların aşırı ağrı kesici ilaç kullanımı varsa tedavi için bunu hemen kesiyoruz. 4-6 haftalık bir süre boyunca hatta mümkünse hiç ağrı kesici ilaç kullanmamalarını öneriyoruz. Çünkü belirli bir süreden sonra hastalar ilaçların faydasını göreceğine zararını görmeye başlıyor ve migrenin yaşandığı gün sayısı artıyor." dedi.
Vurallı, çikolatadaki kuersetin ve kateşin, turunçgillerdeki hesperidin, kahvedeki kafeik asitler gibi maddelerin de SULT enzimini baskılayabildiğine işaret ederek, "Hastalar, yediklerinde hangi gıdanın olumsuz etki oluşturduğunu en iyi kendileri bilirler. Bu yüzden o tetikleyici gıdalardan da uzak durmalarını tavsiye ediyoruz." diye konuştu.
