Türk edebiyatına yön veren isim: Yaşar Nabi Nayır

Türk Edebiyatının öncü isimlerinden Yaşar Nabi Nayır, 43 sene önce hayatını kaybetti. Edebiyat tarihine Yedi Meşaleciler arasında yer alarak geçen Yaşar Nabi Nayır, kurduğu Varlık dergisiyle Türk edebiyatının gelişmesinde büyük bir rol oynadı.

İLK ŞİİR KİTABINI 21 YAŞINDA ÇIKARDI

25 Aralık 1908'de Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'te dünyaya geldi.

Balkan Savaşı yıllarında zaman zaman İstanbul’a gidip gelen Yaşar Nabi Nayır, 1924’te kesin olarak yerleşir ve 1929 yılında Galatasaray Lisesi’nden mezun olur.

Sanat hayatına şiirle başlayan Yaşar Nabi Nayır’ın ilk şiiri Servet-i Fünun dergisinde yayınlandı. 1928 yılında Türk edebiyatı tarihine geçen akımlardan birisi olan Yedi Meşale’yi Sabri Esat Siyavuşgil, Muammer Lütfi Bahşi, Kenan Hulusi Koray, Ziya Osman Saba, Vasfi Mahir Kocatürk, Cevdet Kudret Solok’la birlikte kurdu.

CUMHURİYET'İN İLK ŞİİR TOPLULUĞU ARASINDAYDI

Cumhuriyet Dönemi'nin ilk edebî topluluğu olan Yedi Meşaleciler Beş Hececiler’e tepki olarak edebiyat dünyasına girdi. Yedi Meşale, edebiyattaki ilkelerini “samimilik, canlılık ve devamlı yenilik” olarak açıklar.

Yaşar Nabi Nayır, ilk kitabı “Kahramanlar”ı 1929 yılında çıkarır. Bunları 1931'de "Onar Mısra" ve daha sonra da “Mesafeler” izleyecektir.

Yaşar Nabi Nayır, aynı dönemde yani 1929 ile 1933 arasında Ziraat ve Merkez bankalarında, 1934-1940'ta da Türk Dil Kurumu'nda da görev alır.

VARLIK DERGİSİ EDEBİYATA ÖNCÜLÜK ETTİ

15 Temmuz 1933 Türk edebiyatı tarihi için bir dönüm noktasıdır. Gelecekte pek çok şair ve yazar, Yaşar Nabi Nayır’ın arkadaşı Nahit Sırrı Örik’le birlikte kurduğu Varlık dergisi sayesinde keşfedilecektir.

1946 yılında kendini tamamen yayıncılığa veren Yaşar Nabi Nayır, Varlık Yayınevi bünyesinden binden fazla kitap yayınladı. Panait Istrati ve Balzac başta olmak üzere pek çok çeviri ve incelemeye imza atan Yaşar Nabi Nayır, 1979'da Kültür ve Turizm Bakanlığı Büyük Ödülü'ne değer görülür.

KALİTELİ TERCÜME İÇİN KENDİSİNİ ADADI

Çeviriyle ilgili Türkiye’nin 1940’lardaki durumunu anlatan Yaşar Nabi Nayır, kaliteli tercüme zihniyetinin oluşması gerektiğinin altını çizmişti:

“Bir tercüme faaliyetinin layıkıyla verimli olabilmesi için kaliteli tercüme zihniyetinin o memlekette iyice yerleşmiş olması lazımdır. Bizde tercüme faaliyeti eskiden de yok değildir. Fakat dikkat ediniz, son zamanlara gelinceye kadar dilimize çevrilen eserlerin büyük bir ehemmiyetini, sanat ve fikir kıymetleri olmayan birtakım aşağılık macera ve zabıta romanları teşkil ediyordu. Bu eserleri ortaya koyanlar, halk iyi ve kaliteli eserlere rağbet etmediği için ticari bir kıymet arz eden bu nevi kitapları tercüme ettirmek mecburiyetinde kaldıklarını söylüyorlardı.”

CEMAL SÜREYA YAŞAR NABİ NAYIR'I ANLATIYOR

Türk edebiyatına yön veren kalemlerden birisi olan Yaşar Nabi Nayır için Cemal Süreya, “Serserinin, arabacının, madencinin, bekçinin, dilencinin, ateşçinin, balıkçının, lanetlinin şiirini yazmayı dener” diyerek onun toplumcu yönünü vurgular:

"Şiirin konusu hayatın türlü kesimlerine inmiştir, ayrıntılarda bir genişleme vardır. Yaşar Nabi'deki konu genişliği yeni bir şiirin olanaklarına bitişmez. Düşünce şiiri ile izlenimci diye adlandırabileceğimiz bir şiir arasında kararsızdır. Serserinin, arabacının, madencinin, bekçinin, dilencinin, ateşçinin, balıkçının, lanetlinin şiirini yazmayı dener; gülen adamı, asılmış adamı, kürek mahkumunu, açları anlatır. Zamanında 'sosyal şiir' olarak anılmış bu yapıtları Yaşar Nabi'nin başka bir şiirinin şu mısrasındaki espridedir; 'Haykır şairim, haykır ellerin kederini'.”