TÜRK ELEŞTİRMENLİĞİNİN ÇINARI: ASIM BEZİRCİ

Türk edebiyatı her dönem önemli yazarlar yetiştirmeyi başaran, dünya çapında ilgiyle izlenen bir edebiyat oldu. Edebiyatın farklı disiplinlerinde onlarca şair, yazar ve eleştirmen ülkemizin sınırlarını aşmayı başardı. Türk eleştirmenliğinin seviye atlamasını sağlayan yazar ve düşünce adamlarımızdan biri de Asım Bezirci'ydi.

GERÇEK DERGİSİNDE FIKRALAR YAZDI

Yazın hayatına Gerçek dergisinde başlayan Bezirci, fıkralar kaleme aldı. Dönemin politik olaylarını mizahi bir dille eleştirirken halk edebiyatından beslendi. Pir Sultan Abdal, Yunus Emre gibi halka mal olmuş isimlerin tahlilini bu yıllarda yazdı.

Çeşitli dergilerde "Halis Acar" mahlasını kullandı. Geliştirdiği eleştirmenlik tekniğini ilk kez mahlas ismiyle uyguladı. 27 Mayıs'ın getirdiği özgürlükler sayesinde 1960 yılından itibaren kendi ismini kullanmaya başladı.

ELEŞTİRMENLİĞE "MUHASEBE" KATKISI

Bezirci her dönem matematik ve edebiyat ilişkisi üzerine düşünmüş bir yazardı. Özellikle muhasebecilik mesleğini icra etmesi kelimelerin sayılarla olan ilişkisine dikkat çekmesine yol açmıştı. Kurduğu bu ilişki Türk edebiyat eleştirmenliğinde yeni bir bakış açısının doğmasına vesile oldu.

Eleştiri yazılarının sanatsal anlatımlarına ve yazım tekniklerine matematik biliminin katkılarını ekleyerek edebiyat eleştirmenliğinin ilkelerine dönük çıkarımlarda bulundu.

Bezirci muhasebeciliğinin edebi çalışmalarına olan katkısını şu cümlelerle açıkladı:

"Nitekim, yazar olarak birçok yararı dokundu bana. Örneğin; ölçülü davranmayı, yanlışlıktan korkmayı, belgeye dayanmayı, aklını kullanmayı, duyguculuğa kapılmamayı ve gerçekçi, düzenli, dengeli, tutarlı olmayı muhasebe öğretti bana. Savunduğum ve uygulamaya uğraştığım nesnel, bilimsel eleştiri anlayışımın güçlenmesine yardım etti. Az şey mi bu?"

EDEBİYATÇILARI GELİŞTİRDİ

Türk edebiyatının önemli isimlerini kurduğu eleştiri tekniğiyle kamuoyuna tanıttı. Başta Rıfat Ilgaz, Nazım Hikmet, Orhan Veli, Ahmed Haşim olmak üzere pek çok önemli yazarı derinlemesine tahlil etti.

Yaşadığı dönemde eleştirilerinin konusu olmayan şair ve yazar yok denecek kadar azdı. Hemen hemen bütün edebiyatçılarla polemik içerisine girdi. Dönemin dergilerinde yazdığı yazılarla edebiyatçıların gelişimine büyük katkılar sundu.

Yazarların dışarıdan bir gözle kendilerine bakmalarını sağladı. Eserlerinde yarattıkları çarpıklıkları gözler önüne sererken, yazarların anlatmak istediklerine yeni anlamlar yükleyerek edebi metinlerinin kalıcılaşmasında roller üstlendi.

Rıfat Ilgaz'ın Asım Bezirci'nin kendisini en net şekilde tahlil eden yazar olduğunu belirtmesiyle eleştirmenliğinin başarısı ülke çapında duyuldu.

Yaşamı ve yarattığı eleştiri tekniğiyle Türk edebiyatının unutulmaz isimleri arasına girdi.