Türk iş dünyasından israil’e ambargo kararına destek
Ticaret Bakanlığının ‘Gazze’de ateşkes ilan edilene kadar’ İsrail’e ambargo uygulama kararı, Türk iş dünyasında destekle karşılandı. İsrail Dışişleri Bakanı ise ‘Bunu ancak bir diktatör yapar.’ paylaşımı yaparak kararı hedef aldı
İsrail’in Gazze’de uyguladığı soykırıma rağmen Tel Aviv ile ticarete devam ettiği için ciddi tepki toplayan AK Parti Hükümeti, son günlerde politika değişikliğine işaret eden bazı adımlar atmaya başladı. Nitekim araştırma şirketleri de 31 Mart Yerel Seçimlerinde AK Parti’deki erimenin önemli bir nedeninin de İsrail ile ticaretin sürmesi olduğunu açıklamıştı. Ticaret Bakanlığı, önce 9 Nisan 2024’ten itibaren geçerli olmak üzere, 54 ürün grubunun İsrail’e ihracatını kısıtladı, önceki gece ise İsrail’le ticareti “ateşkes ilan edilene kadar” tamamen askıya aldığını duyurdu. Aynı gün, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da, Güney Afrika’nın İsrail aleyhine Uluslararası Adalet Divanında (UAD) açtığı soykırım davasına ilişkin, “Türkiye olarak davaya müdahil olmaya karar verdik." dedi. Karara iş dünyasından çok sayıda destek geldi.
‘MİLLETİMİZİN HİSLERİNE TERCÜMAN OLDU’
İsrail’in Gazze’de dünyada emsali görülmemiş bir şekilde soykırım gerçekleştirdiğini belirten Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın, Ticaret Bakanlığının kararına ilişkin yaptığı değerlendirmede, bu adımın vicdani duygu taşıyan tüm uluslara örnek olması ve yaygınlaşması dileğinde bulundu. Aydın, “Bu adımın başta İslam Devletleri olmak üzere soykırım karşıtı olan, vicdani duygu taşıyan tüm uluslara örnek olmasını diliyoruz. Karar necip milletimizin hislerine tercüman olmuş, İsrail Devleti hak ettiği muameleye layık görülmüştür.” dedi.
CESUR ADIMLAR BEKLENİYOR
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)’ndan yapılan açıklamada da, “DEİK olarak tavrımız ve önceliğimiz, her zaman olduğu gibi insani değerlerimizdir. Devletimizin, kalıcı ateşkesin sağlanması ve insani yardımlara izin verilmesini sağlamak amacıyla aldığı, yeterli ve sürekli insani yardım sağlanasıya kadar İsrail'e tüm ürünlerde ihracat ve ithalatın durdurulması yönündeki kararını önemli buluyor ve destekliyoruz. Tüm dünyanın gözü önünde yaşanan bu trajedinin, bir an önce sona ermesi için herkes tarafından cesur adımlar atılmasını ve erdemli bir duruş sergilenmesini bekliyoruz.” ifadeleri yer aldı.
EN BARIŞÇIL KUVVET
İstanbul Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç de karara ilişkin yaptığı paylaşımda, “Türkiye, Gazze’deki vahşeti sonlandırmak için elindeki en barışçıl yöntem olan ‘ekonomik kuvveti’ kullanmıştır. Bu tavır aynı zamanda İsrail’in Filistin’e yönelik soykırıma varan saldırısının en kısa zamanda sona ermesi bakımından da tarihsel bir değer taşıyor. Devletimizin aldığı ve alacağı tüm tedbirlerin sadece iş dünyası olarak değil, vicdan sahibi insanlar olarak arkasındayız.” sözlerini kullandı.
BAKAN ÖFKE KUSTU
İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz ise sosyal medya platformu X'te yaptığı paylaşımda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "İsrail'in ithalat ve ihracat limanlarını bloke ederek anlaşmaları bozduğunu" savundu. Katz, "Türk halkının ve iş insanlarının çıkarlarını hiçe sayan ve uluslararası ticaret anlaşmalarını görmezden gelen bir diktatör böyle davranır." ifadelerini kullandı. Katz, Bakanlığına, "Türkiye ile ticaret için yerel üretime ve diğer ülkelerden ithalata odaklanan alternatifler yaratılması" talimatını da verdi.
HARETZ İŞARET ETMİŞTİ
İsrail’de hükümete muhalif Haretz gazetesi de konuyla ilgili haberinde, İsrail Vergi Dairesinin perşembe sabahı Türkiye'nin mal sevkiyatını engellediğine dair ilk işaretleri aldığını ve ithalatçıların geciken sevkiyatlardan şikayetçi olduğunu yazdı. Haretz haberinde, “İsrail ekonomi ve maliye bakanlıkları bayram sonrasına kadar bekleyip Türkiye'nin tehdidini yerine getirip getirmeyeceğini görmeye karar verdi. Bazı üst düzey yetkililer Ramazan Bayramı ve Hamursuz Bayramı'ndan sonra konunun unutulacağına ve ekonomik çıkarların üstün geleceğine inanıyordu.” değerlendirmesinde bulundu.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: BU KAPIYI KAPATTIK
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cuma namazı çıkışında açıklamalarda bulunarak 9,5 milyar dolarlık ticaret hacmini yok sayarak Gazze'de acımasızca katliamlarını sürdüren İsrail ile ticareti sona erdirdiklerini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklaması şöyle oldu: “İsrail, bizim bu yaklaşımlarımıza maalesef bu olaylar başlamadan önceki süreçte de söylediğimiz halde yani ben Netenyahu ile Amerika'daki yaptığım görüşmeyi sadece durup dururken yapmadım. Ama Türkiye-İsrail arasında bazı adımların atılabileceğini göstermek için yaptım. Ama Netenyahu acımasız ve bu acımasızlığını da maalesef bu çocuklara, kadınlara, yaşlılara karşı gösterdi. Onun elindeki imkanlar yok. Tüm batı İsrail'e çalışıyor. Bunun karşısında artık biz daha sabredemezdik ve adımlarımızı attık. Aramızda 9,5 milyar dolarlık bir ticaret hacmi vardı. Bu ticaret hacmini de biz yok farz ederek bu kapıyı kapattık.”
İHRACATÇILARDAN ‘İNSANİ DURUŞA’ DESTEK
Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)'nin nisan ayı dış ticaret verilerini açıkladığı toplantı öncesi sohbet ettiğimiz ihracatçı başkanlar, İsrail'e ihracatın durdurulmasını insani duruş anlamında desteklediklerini ifade ettiler.
Bunun yanında "attığın taş ürküttüğün kuş" hesabı hadiseye bakıldığında halihazırda bunun İsrail'den ziyade Türkiye ticaretine zarar vereceğini belirttiler.
İsrail'e savunma sanayii ve bunu destekleyecek türde ürün satımının yasaklanmasının doğru bir karar olduğunu ancak bunun dışındaki ürünlerin yasaklanmasının ticari açıdan sıkıntılı olduğunu kaydeden ihracatçı başkanların yanında, çeşitli ihracatçı birlik personeline de durumu sorduğumuzda, farklı ülkelerin bundan fayda sağlayacağını, mesela Ürdün'ün İsrail'in ihtiyacı ürünleri Türkiye'den ihraç edip İsrail'e re-export yapabileceğini not ettiler. Filistin'e ihracatın ise sürdüğünü anlatan uzmanlar, ürünlerin Filistin'e gönderileceği kaydıyla izin verildiğini ancak Filistin'e giden ürünlerin de İsrail limanlarından geçtiğini kaydettiler.
