TÜRK-İŞ 'telafi çalışması'na karşı uyarıda bulundu: İş kazalarına davetiye çıkarır!
Meclis’te kabul edilen torba kanunla iki ay olan telafi çalışma süresi dört aya çıkarıldı. Süre, 8 ay daha uzatılabilecek. Birçok işin durdurulduğu bu günleri geride bıraktığımızda telafi çalışmasının uzun olması işçilerin belki de 4 ay boyunca günde 11 saat çalışmasına neden olabilecek.
Türk-İş, 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda çalışma hayatı ile ilgili yapılan düzenlemeleri derledi. Raporda, bazı düzenlemelerin eksik kaldığı belirtilerek, kısa çalışma ve işsizlik ödeneklerinin alınmasının kolaylaştırılmasına vurgu yapıldı. İşverenlerin uzun süredir artırılmasını istediği 2 ay olan telafi çalışma süresinin 4 aya çıkarılması ve cumhurbaşkanının yetkisiyle bu sürenin 4 katına kadar uzatılmasına ilişkin kararın iş kazalarına davetiye çıkaracağına dikkat çekilirken, şu an duran işler yeniden başladığında fazla çalışma yapacak olan işçilerin sağlığının da kötü etkileneceğinin altı çizildi.
KISA ÇALIŞMA VE İŞSİZLİK
Değerlendirmede şunlar kaydedildi:
“7226 sayılı kanun ile çalışan ve emeklileri ilgilendiren düzenlemeler yapılmıştır. Kısa Çalışma Ödeneği, koronavirüs salgını nedeniyle faaliyetlerini azaltan ya da durduran işletmelerin işçi çıkarmasının önüne geçecek önemli bir düzenlemedir. Ancak ödeneğe hak kazanma koşulları ödeneğe ulaşmayı çok zor hale getirmektedir. Torba Kanun ile kısa çalışma ödeneğine hak kazanma koşullarının belli bir süre için kolaylaştırılması içerisinden geçtiğimiz bu dönemde çok önemli görülmektedir. Yakın zamanda işsizlik ödeneğine hak kazanma koşullarının da sürekli olarak kolaylaştırılması işçilerin öncelikli talepleri arasındadır.
“En düşük emekli aylığı seviyesinin 1.500 TL olarak revize edilmesi atılan bir diğer önemli adımdır. Konfederasyonumuz belli aralıklar ile emekli aylığı seviyelerinde düzenleme yapmak yerine emekli aylığı hesaplama parametrelerinin düzenlenmesi gerekliliğini vurgulamaktadır.”
TELAFİ ÇALIŞMA SÜRESİ
Telafi çalışma süresinin 2 aydan 4 aya çıkarılması ve Cumhurbaşkanı yetkisiyle bu sürenin iki katına kadar artırılmasının önünün açılmasının sakıncaları anlatılan raporda şöyle denildi:
“4857 sayılı İş Kanununun 64’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan ‘iki ibaresi ‘dört’ şeklinde değiştirilmiş ve fıkraya birinci cümlesinden sonra gelmek üzere şu cümle eklenmiştir: ‘Cumhurbaşkanı bu süreyi iki katına kadar artırmaya yetkilidir.’
“Zorunlu nedenlerle işin durması gibi hallerde işçi çalışmasa da ücretini kesintisiz olarak almakta ancak aldığı bu ücretin karşılığı olarak 2 ay içerisinde herhangi bir fazla çalışma ücreti almadan telafi çalışması yapmaktadır. Torba Kanun ile yapılan düzenleme ile 2 aylık süre 4 aya çıkarılmıştır. Ayrıca Cumhurbaşkanı 4 aylık süreyi 8 ay daha uzatarak 12 ay yapabilecektir.
“Virüs salgını nedeniyle ülkemizde birçok işletme haftalık çalışma sürelerini azaltmış büyük bir çoğunluğu da işletmesini tamamen kapatmıştır. Bu süreçte çalışılmayan sürelerin ücretini işçisine ödeyen işveren virüs sonrasında bu sürelerin telafisini talep etme hakkına sahiptir. Çalışılmayan sürenin çok uzun olması sebebiyle bazı işletmelerde 4 ay süreyle işçiler fazla çalışma ücreti almadan fazla çalışmak zorunda kalabilecektir.
İŞ KAZASI RİSKİ ARTAR
“Kanun maddesinde işçilere günde 3 saat telafi çalışması yaptırılabileceği düzenlenmektedir. Bu düzenlemeyle 8 saat çalışma süresi olan bir işyerinde işçiler 4 ay süreyle günde 11 saat çalışabilecektir. Bu işçi sağlığı için son derece sakıncalıdır. Uzun çalışma süreleri sebebiyle oluşan yorgunluk iş kaza riskini artıracaktır.”
İŞÇİ SAĞLIĞI VURGUSU
İşveren örgütlerinin telafi çalışması süresinin uzatılmasını uzun süredir talep ettiği hatırlatılan değerlendirmede şu ifadelere yer verildi: “Konfederasyon olarak telafi çalışması süresinin uzatılması hususuna karşı çıktığımızı birçok kez yazılı ve sözlü olarak dile getirdik. Telafi çalışması, işçilerin günlük çalışma süresinin ardından fazla çalışma ücreti ödenmeksizin yaptırılan bir çalışmadır. Telafi çalışmasının 4 ay süresince yaptırılması özellikle salgın ve ekonomik kriz sebebiyle uzun süre yapılamayan çalışmaları bu 4 aya sığdırma girişimine dönüşebilecektir. Uzun çalışma sürelerinin işçi sağlığına olan olumsuz etkileri göz ardı edilerek yapılan bu düzenlemenin kabul edilmesi mümkün değildir. Kısa çalışma ödeneğine hak etme koşullarında olduğu gibi telafi çalışmasında yapılan bu düzenlemenin de belirli bir süre geçerli olması ve sonraki süreçte tekrar 2 aya indirilmesi gerekmektedir.
