Haydi Türk Mührünü dağa çakalım

Ressam Mustafa Aydemir, askerliğini yaparken 3 bin erle birlikte dağa nakşettiği portrenin kalıcı hale getirilmesi çağrısında bulundu.

Ressam Mustafa Aydemir’in 1982 yılında askerliğini yaparken, 3 bin eri seferber ederek Keşiş Dağı’na nakşettiği dev Atatürk portresi yok olma tehlikesi ile karşı karşıya… Aydemir, geçen 40 yıl içinde zaman zaman boyaları yenilenen 7 bin 565 metrekare büyüklüğündeki portrenin çelik betonerme yapı ile kalıcı hale getirilmesini istedi.

TAŞLAR İNSAN ZİNCİRİ İLE TAŞINDI

Erzincan’a bakan Keşiş Dağı, 1982 yılında benzersiz bir seferberliğe tanık olur. 59. Topçu Er Eğitim Tugayı’nda askerliğini yapmakta olan Mustafa Aydemir dağa bakarken gözünde “Atatürk” canlanır. O portre Keşiş Dağı’na çizilecektir. Haftalarca komutanlarıyla konuşabilmek için zamanı kollar. Nihayet bir yolunu bulup Tugay Komutanı Hidayet Güngör’ü bu işin üstesinden gelebileceğine ikna eder. “30 günde tamamlarım” sözü ağızdan çıkmıştır bir kere… 600 ton taş çevredeki 7 dağdan insan zinciri ile taşınacak, beyaz boya ordunun asetilan fabrikasının atıklarından, siyah boya ise atık motor yağlarından elde edilecektir. Üstelik erler de emir komuta ile değil, gönüllü çalışacaklardır. Aydemir önce çalışacak erleri ikna ile işe başlar. Koğuşlarda konuşmalar yapar, “Bu vatana borçluyuz, bunu ödeme şansımız var. Bu dağa çakılan bir Türk mührü olacak. Türk Ordusu'nda moral yaratacak.” der. Üniversite mezunu 15 sorumlu belirlenir. Taş sorumlusu, boya sorumlusu, kanal sorumlusu, yemek sorumlusu, temel sorumlusu, zimmet sorumlusu… 3 bin kişinin alın teri… Atatürk portresi gece gündüz çalışarak 30 günde tamamlanır.

RESSAMSIZ RESTORASYON

O portre günümüze kadar erişti. Ancak 2016 yılında portrenin üzerindeki koruma kaldırıldı. Aydemir, sonrasında yaşananları anlattı: “Portre Atatürk düşmanı yobazların saldırısına uğradı. Portreyi oluşturan malzeme söküldü. Aydınlık’ın haberi sonrasında, o dönem başbakan olan Binali Yıldırım’ın girişimi ile valilik beni Erzincan’a davet etti. 15 Ağustos 2017’de 15 gün çalıştım ve toprağın üzerini boyayarak portreyi yeniden çizdim. Yetkililerden ertesi yıl kurulacak bir şantiye ile bu portrenin mutlaka çelik betonarmeye alınması sözünü aldım. Ama verilen sözler tutulmadı. Geçen yıl gittiğimde de üzerini otlar bürümüştü. Kamuoyu baskısı ile iki gün önce işçiler portreyi yeniden boyamaya başlamışlar. Bu, ben olmadan işçilerin yapabileceği bir iş değil. Resimin restorasyonunu ressam yapar. Öteki türlü hem sanatsal değerini yitirir hem de giderek Atatürk’e benzemekten uzaklaşır.”

Mustafa Aydemir, geçen yıl bir belgesel çekimi için davet üzerine yeniden Keşiş Dağı’na gitti. Gördüklerini anlattı: “Belimize kadar otlar vardı. Otları film ekibiyle birlikte yolduk. Son halini gördüğümde çok üzüldüm. Çalmadığım kapı kalmadı, iş insanları, siyasi partiler… Artık portrenin sonsuza kadar kalması için adım atılması gerekiyor.”

YAĞMURDA BOYA AKIYOR

Büyük Zafer’in 100’ncü yılını kutladığımız bugünlerde Mustafa Aydemir, bu eseri geleceğe taşımak için çağrıda bulundu: “Bir dağa işlenmiş dünyadaki en büyük portre. O dönem, bunu yaptık. Portreyi oluşturan malzeme sökülünce geriye toprak kaldı. Oysa biz, yağmur sularının akışını hesap etmiş, kanallar yapmıştık. Topraktaki boya yağmurda karda kışta yok oluyor. Portre, 2017 yılından sonra bir daha boyanmadı. Bu eserin artık dağa çakılması gerekiyor. Valilikle oturduk beton, çelik hesabını yaptık. Ama söz verenler ertesi yıl ortadan kayboldu. Portre toprak üzerinde savunmasız kaldı. Bugün boyuyorlar ama yarın yine otlar büyüyecek. Makyaj yapmayı bırakmalı ve bu eseri artık dağa çakmalıyız.”

VALİLİKTEN AÇIKLAMA: BAKIMINI YAPIYORUZ

Erzincan Valiliğinden yapılan açıklamada, portrenin çevresindeki otların temizlendiği ve boya yapıldığı ifade edildi. Açıklama şöyle: “1982 yılında ilimizde vatani görevini yapmakta olan Ressam Mustafa Aydemir ve 3000 gönüllü askerimiz tarafından Keşiş Dağı'na yapılan Atatürk Portresi, hem ilimiz yöneticileri için hem de tüm Erzincanlılar için çok önemlidir. “Kurtuluş Savaşımızın lideri, Cumhuriyetimizin kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün bu portresi ilimizin sembollerinden biri hâline gelmiştir. Bu önemli eserin en güzel şekilde korunması ve geleceğe taşınması için gerekli tüm tedbirler alınmakta ve çalışmalar yapılmaktadır. “Bu önemli eseri şehrimize kazandıran Mustafa Aydemir 2017 yılında ilimize davet edilmiş olup, Mustafa Aydemir'in de önerileri doğrultusunda Atatürk Portresi üzerinde onarım ve boyama çalışması yapılmıştır. “Valiliğimiz İl Özel İdaresince her yıl belirli periyotlarla portre üzerinde ve çevresinde temizleme çalışmaları yapılmaktadır. 2020 yılında yapılan ot temizleme çalışmalarının yanında Portrenin solan kısımlarında boyama çalışması da yapılmıştır. En son olarak Valiliğimiz İl Özel İdaresince 20 Ağustos 2022 tarihinde başlatılan ve 27 Ağustos 2022 tarihinde tamamlanan çalışma ile portre üzerinde bulunan otların temizlemesi yapılmış olup, yapılan temizlemenin ardından 3200 kg beyaz boya ve 3800 kg siyah boya kullanılarak boyama işlemi de yapılmıştır.”

AYDINLIK GÜNDEME GETİRMİŞTİ

Erzincan’ın simgesi haline gelen dev Atatürk portresinin Aydınlık, 3 Ağustos 2017’de gündeme getirdi. Aydınlık’ın haberinin ardından Mustafa Aydemir, İl Özel İdaresi tarafından Erzincan’a davet edildi. Aydemir, 15 günlük çalışma ile portreyi elden geçirdi.

PORTRENİN MATEMATİĞİ

Boyu, 176 metre. Alanı 7 bin 565 metrekare. 600 ton taş, 200 ton beton, 200 ton boya, 160 ton kum kullanıldı.