Türkiye Ege’yi böyle kapattı! Türk NOTAM’ı Ege’de sınırı çizdi

Türkiye, Yunanistan ile devam eden sözde diyalog sürecine rağmen Atina’yı endişelendiren bir havacılık bildirimi (NOTAM) yayınladı. 1 Nisan’da yayınlanan A2280/24 sayılı NOTAM ile kapatılan sahalar, 25. paralele kadar uzanıyor. Söz konusu bildirimin, Türk Deniz Kuvvetlerinin “Çevresel Koruma ve Arama Kurtarma Destek Görevi” çerçevesinde yayınlandığı görülüyor. Ege'yi doğu-batı yönünde ikiye bölen sahalar, aynı zamanda Türkiye’nin müstakbel Uçuş Bilgi Bölgesi (FIR)’nin de sınırlarını içeriyor.

Türkiye’nin bu hamlesine tepki gösteren Yunan basını, söz konusu NOTAM’ı “yasadışı” olarak niteledi.

Pentapostagma’nın haberinde şu ifadelere yer verildi:

“Erdoğan, yerel seçimlerdeki yenilgisinden bir gün sonra, yetki alanının en azından 25. meridyene kadar uzandığını düşündüğü Ege'deki revizyonist pozisyonuna geri dönmüş görünüyor. Bu bağlamda, 1 Nisan'da, Ege'de kuzeyden güneye beş bölgeyi çevresel koruma ve arama kurtarma operasyonlarının desteklenmesi çerçevesinde Türk Deniz Kuvvetlerinin helikopter ve uçakları için ayırdığı yasadışı NOTAM A2280/24'ü yeniden yayınlamaya başladı.”

ATİNA DAHA ÖNCE İTİRAZ ETMİŞTİ

Yunan basını, aynı NOTAM daha önce de yayınlandığı için “yeniden” kelimesini kullanıyor. Söz konusu ilk NOTAM, daha önce 24 Kasım-19 Aralık 2023 tarihleri arasında yayınlanmıştı. Atina ise bu duyuruya bir karşı bildirim ile yanıt vermişti. Yunanistan'dan yayınlanan A4245/23 sayılı karşı NOTAM'da, Türkiye’nin kapattığı bölgenin ATİNA FIR'ı içinde kaldığı, burada NOTAM yayınlama yetkisinin sadece Pire'deki Arama ve Kurtarma Operasyon Merkezi'ne ait olduğu iddia edilmişti. Bunun üzerine Yunan basını da şu değerlendirmeleri manşetine taşımıştı:

“Sadece bu NOTAM'ın yayınlanması bile Atina FIR'ına ve Yunanistan'ın bu bölgedeki münhasır yargı yetkisine doğrudan bir meydan okumadır. Türkler Ege'de, özellikle de 25'inci meridyenin doğusundaki alanda, arama ve kurtarma operasyonlarının kontrolünü Yunanistan'dan almak istediklerini bir kez daha ilan etti. Türkiye, Ağustos 1974'te NOTAM 714'ü yayınlayarak havadaki yetki alanını Ege Denizi'nin ortasına kadar genişletmeye çalışmıştı. Bunun üzerine Yunanistan da NOTAM 1157 ile Ege Denizi'ni tehlikeli bölge ilan etmişti. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) her iki tarafı uyarsa da uzlaşı sağlayamamıştı. Ancak Ankara, 1980 yılında turizme zarar verdiğini belirterek kendiliğinden NOTAM 714'ü iptal etti. Buna rağmen Türk tarafı yıllardır Chicago Sözleşmesi'nin devlet uçakları için geçerli olmadığını ileri sürüyor ve askeri uçaklarının Atina FIR'ına girişi için uçuş planları sunmayı reddediyor. Yunan Hava Kuvvetleri ise uçuş planı sunmadan Atina FIR'ına giren uçakları tespit etmek için bazı prosedürler uygulamak zorunda kalıyor.”

10 MİL YALANI

Türkiye ve dünyadaki herhangi bir ülke, Yunanistan’ın 10 millik hava sahası iddiasını tanımıyor. Çünkü dünyada, karasuları genişliğinin ötesinde bir hava sahası belirleyen ikinci bir ülke daha bulunmuyor. Türk Dışişleri Bakanlığı, bu itirazını şöyle açıklıyor:

“Yunanistan’ın 10 deniz mili genişliğinde ulusal hava sahası iddiası Ege hava sahası anlaşmazlığının temelini oluşturmaktadır. Bu ihtilafın ana nedenleri Uçuş Bilgi Bölgesi sorumluluğunun Yunanistan tarafından ısrarla istismar edilmesi ve Yunanistan’ın karasuları genişliğinin 6 deniz mili olmasına karşın, ulusal hava sahası genişliğinin 10 deniz mili olduğuna yönelik Yunan iddiasıdır. Uluslararası hukuka göre, bir ülkenin karasuları genişliği aynı zamanda o ülkenin ulusal hava sahasının genişliğini de belirler. Yunanistan, 1931 yılında o tarihte karasularının genişliği 3 deniz mili olmasına karşın, ulusal hava sahasını 10 deniz mili olarak deklare etmiştir. Yunanistan daha sonra 1936 yılında karasularını günümüzde uyguladığı 6 deniz miline çıkartmıştır. Bu nedenle Yunanistan’ın ulusal hava sahasının 10 deniz mili olduğu iddiası uluslararası hukuk çerçevesinde savunulabilir bir yanı bulunmamaktadır. Yunanistan’ın 6 deniz mili genişliğinde olan karasuları ile 10 deniz mili olarak deklare ettiği ulusal hava sahası arasında kalan saha uluslararası hava sahasıdır. Yunanistan’ın 10 deniz mili genişliğindeki hava sahası iddiası ne uluslararası alanda ne de Türkiye tarafından tanınmaktadır.”