Suriyeli diplomat Aydınlık'a anlattı

Suriye Uzlaşı Komitesi'nin resmi sözcüsü Ömer Rahmon, Ankara-Şam hattında verilen sıcak mesajları Aydınlık’a değerlendirdi. Türkiye'nin Suriye ile yakınlaşmasının birkaç nedeni olduğunu söyleyen Suriyeli diplomat, bu nedenleri şöyle sıraladı:

- Birincisi: SDG'nin, Türkiye'nin ulusal güvenliğini tehdit eden yerel seçim çabaları.
- İkincisi: Türkiye'ye yük haline gelen Suriyeli mültecilerin geri gönderilmesi.
- Üçüncüsü: Türkiye ile Körfez arasındaki uluslararası yolun Suriye üzerinden açılması.
- Dördüncüsü: Kuzey Suriye'de artık disiplinli olmayan ve Heyet-i Tahrir el-Şam (HTŞ) ve Milli Ordu (SMO) liderlerinin yaptığı gibi, Türkiye'ye ve ordusuna meydan okumaya başlayan silahlı gruplardan kurtulmak.

Rahmon, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Türkiye nihayet, Suriye'ye barış ve güvenliğin geri dönmesinin, Türk ulusal güvenliği için en iyisi olduğuna ikna olmuştur.”

'ANAYASA DAYATMASI RAFA KALKABİLİR'

Suriye ile normalleşme konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözlerini değerlendiren Prof. Dr. Hasan Ünal, “Amerikancıların süreci bir kez daha yavaşlatmasına izin vermemek gerekir.” derken, Coşkun Başbuğ da bu yaz Suriye ile ortak birtakım askeri operasyonlar beklediğini söyledi.

‘AMERİKANCILARA DİKKAT!’

Türkiye ile Suriye arasında yaşanan gelişmeleri uluslararası ilişkiler alanında yetkin isim Prof. Dr. Hasan Ünal ve güvenlik uzmanı Coşkun Başbuğ’la konuştuk.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suriye ile uzlaşma mesajlarının çok önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Hasan Ünal, “Özellikle Sayın Devlet Bahçeli’nin normalleşme çağrısının hemen akabinde gelmesi de ayrıca ilginç. Bu, ağır bir maliyet getiren yanlış bir politikanın terk edileceği anlamına geliyor. Umarım geri adım atılmaz.” dedi. Prof. Dr. Ünal, şöyle devam etti: “Mesajda rejim gibi toksik ifadelerin yer almaması önemli. Israrla ‘Sayın Esed’ denilmesi yerinde. Suriye’nin iç işlerine karışmama vurgusu, ‘yeni anayasa’ gibi fantezilerinden vazgeçildiği intibaını veriyor. Amerikancıların süreci bir kez daha yavaşlatmasına izin vermemek gerekir.

‘ABD SURİYE’DE KALAMAZ’

“Sığınmacıların gönderilmesi ve teröre karşı mücadeleyi esas alan bir politika geliştirmek lazım. Kontrolümüz altındaki toprakların Suriye egemenliğine devri kademeli gerçekleşebilir. O bölgelerde hastane, postane, fakülte vs açmak gibi girişimlere son vermek şart.

“Terörle mücadelede sadece PKK/PYD ve türevleri değil, Suriye’nin terör örgütü olarak gördüğü grupların da ortak mücadele alanına alınmasına karşı çıkamayız. O örgütlerin pek çoğunu zaten terör örgütü olarak kabul ediyoruz.

“Eğer bu normalleşme gerçekleşirse Amerika’nın Suriye’de kalması zorlaşır. Psikolojik üstünlük Türkiye-Suriye-Rusya ve İran tarafına geçer. Amerika, PKK ve türevlerini Afganistan’daki müttefikleri gibi ortada bırakır. Çok kutuplu dünyada başka seçeneği kalmadı zaten.”

‘RUSYA DEVREYE GİRDİ’

Güvenlik politikaları uzmanı Coşkun Başbuğ da Amerika’nın USS Eisenhower uçak gemisinin Lübnan açıklarına geldiğini, Lübnan merkezinden başlayan bir dünya savaşı çıkma ihtimaline karşı Rusya’nın ağırlığını koyarak Suriye’nin adım atması konusunda girişimde bulunduğunu söyledi. Başbuğ, şöyle devam etti:

“Devlet tarafında ilişkilerde duygusallık yok. Anlık coğrafyanın şekline göre değişen ilişkiler her daim yürüyebilir. Hatta suyun bir tarafında kavgalı olduğunla diğer tarafında müttefik olarak iş yapabilirsin. Şimdi bu gerilen süreçte işi normale çevirmek en doğru iş. Çünkü burada Suriye’nin bölünmesi söz konusu...

“Lübnan’ın bir anda denkleme girmesi ve burada ‘Lübnan merkezinden başlayan bir dünya savaşı çıkar.’ diye oluşan hava, bana göre Rusya’yı yeni bir hesaplaşmaya itti ve Rusya, ABD’nin Lübnan’a geldiği takdirde bu işin sadece Lübnan’la sınırlı kalmayacağını, Suriye’den ikinci basamak olacağını net gördü.

“Bu durumda Rusya’nın Amerika’yla ya göğüs göğüse karşılaşması lazım ya da yanına bir müttefik alıp bir blok oluşturması lazım. Rusya ikinciyi tercih etti, rejim üzerindeki ağırlığını koyarak bir ortam oluşturdu ve Esad bunun üzerine böyle bir açıklamayı yaptı. Lübnan’daki gelişmelerle paralel ben burada da gelişme olacağı kanaatindeyim. Türkiye’nin derdi üzüm yemek olduğu için buna hemen olumlu cevap verdi ve Sayın Erdoğan ‘Ailece zaten görüşüyorduk gene aynı ortam olur.’ dedi.”

‘ORTAK OPERASYON BEKLİYORUM’

Başbuğ, bundan sonra olmasını beklediği gelişmeleri de şöyle sıraladı: “Öncelikle alt düzeylerde, yani bakanlık düzeylerinde görüşme gerçekleşecek ki temaslar başladı. Akabinde bir anda bakanlar düzeyine evrilen bir süreç yaşayacağız. Ve hemen sonrasında muhtemelen başkan düzeyinde bir takım açıklamalar göreceğiz. Benim beklentim bu. Bu yönde işler ilerliyor gibi geliyor ve dolayısıyla önümüzdeki süreçte Suriye ile ortak bir takım askeri operasyonlar ve terörle mücadele alanında ortak çalışmalar bu yaz bekliyorum. Irak’la bir süreç işler mi dersen ben öyle bir ihtimali de kuvvetli görüyorum.”

‘DÖRT ÜLKE BİRLİKTE HAREKET EDERSE ABD TUTUNAMAZ’

“İki ülkenin ortak askeri operasyonu olabilir mi?” sorumuza da Başbuğ, şu yanıtı verdi: “Askeri operasyonlar elbette olur. Suriye’yle birlikte o coğrafyada müşterek hareket edeceğimiz, harekat düzenleyeceğimiz kanaatindeyim. Biz zaten coğrafyaya hâkimiz. İstihbarat anlamında da ciddi bir altyapımız var. Rejim de zaten bana göre birçok yerde bölgede hakim. Dolayısıyla burada samimiyetle hareket ederlerse, eğer Türkiye’yle işbirliği yapılırsa, Irak’la eş zamanda hatta belki İran… Bu olduğu takdirde zaten Amerika’nın bölgede tutunma şansı yok. Amerika, Lübnan’ı alamadan Suriye’den olabilir. Evdeki bulgur misali. Rusya herhalde bunun hesabını yaptı. Ben bu yakınlaşmayı böyle okuyorum. Ve ilk defa da bu kadar ümitliyim Rusya’nın sahaya indiği ve ağırlığını koyduğu için.”