Türkiye jelatinde devlerle yarışacak

Türkiye geçen yıl 68.5 milyon dolarlık jelatin ihraç etti. İthalatımız ise 10.5 milyon dolar düzeyinde. En çok ihracat yapılan ülke 10.6 milyon dolarla İran olurken en çok ithalat yapılan ülke ise 2.8 milyon dolarla Brezilya. Türkiye jelatinde İran dışında ağırlıkla ABD, Almanya, Hollanda gibi batılı ülkelere ihracat yapıyor. Jelatinin kilogram değeri 5-6 doları buluyor. Ülkemizde hayvanların helal kesim yapılmasından ötürü hayvansal jelatin ve bunun bir türevi olan kolajen, helal ürün olarak sertifikalandırılıyor. Bu nedenle Türkiye'de üretime başlayan her yerli firmaya dünyadaki büyük 4-5 üretici gözünü dikiyor ve ürünlerini satın almayı teklif ediyor. Kolajende ise kilogram fiyatı 9 doları buluyor. Salgın döneminde takviye gıdalara olan ilgiyi görüp “Zaten bunun ham maddesi bizde” diyerek yeni bir yatırıma girişen iş insanı Burak Uyguner de 80 yıldır yaptıkları aile mesleği olan deri sanayiciliğinin yanında gıda sanayiciliğine de adım attı. İstanbul Deri ve Deri Mamülleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkan Yardımcısı ve Türkiye Deri Sanayicileri Derneği Başkanlığı görevlerini de yürüten Uyguner, kurduğu Gelner Gıda ile jelatin ve kolajen üretimine başladı.

PİYASAYA DEVLER HAKİM

Uyguner'in Balıkesir OSB'de kurduğu tesisi ziyaret ettiğimizde şu bilgileri edindik: Türkiye'de çok gelişmiş bir tabakhane altyapısı var. Ayakkabı, saraciye ve deri konfeksiyonda önemli bir üretici ve ihracatçı ülkeyiz. Ancak kesilen hayvanların bir kılının bile ziyan edilmemesi gerekiyor. Bunun için deri sanayisine gitmeyen kısımlardan jelatin ve kolajen üretilerek katma değer yaratılıyor. Avrupa'da genellikle domuz kullanıldığı için helal tüketim yapan ülkeler bu gıdaya karşı ön yargılı. Bu yüzden helal kesimin olduğu domuzun kullanılmadığı Türkiye, Müslüman nüfusun yaşadığı ülkelerde jelatin pazarında güçlü bir oyuncu olabilir. Dünyada bu işi yapan 4-5 büyük şirket var. Helal üretim olduğu için Türkiye'deki ürünlere de talipler. Türk firmaları ise üretimlerini artırarak dünya çapında oyuncu olmak istiyorlar. Yakın zamanda şekerleme sektörüne ham madde sağlayacak bir jelatin tesisi de Bolu'da kurulacak.

'TÜRKİYE YATIRIM YAPILABİLİR BİR ÜLKE'

Türkiye'de bir üreticiyi yakın zamanda dünyanın en büyük jelatincisinin satın aldığını anlatan Uyguner, şunları söyledi: “Türkiye'de potansiyel olduğunu gördüler. Tabakhane altyapısı var. Helal anlamında da zaten geliyorlar. Bunlar katma değerli işler. Türkiye CDS, kredi notu vs deniyor ama yatırım yapılabilecek bir ülke. Şirketi kurduğumuz ilk gün toplantı yapar yapmaz Avrupalılar geldi, yarısını bize sat dediler. Ürüne de talip oldular. Satmıyorsan ürünün ne kadarını verirsin, diyorlar. Buğdaya talep var mı var, aynı buna da talep var. Çıkarttığın malı satarsın ama doğru ham maddeyi bulmak lazım. Ürünün fiyatı belli dünyada, rekabetçi üretim yapmak lazım. Seni hemen bir bilek güreşine almak istiyorlar. Helal olduğu için İslam coğrafyasına girmek amacıyla buraya giriyorlar. Türkiye'de 100 bin ton yumuşak şekerleme yatırımı yapılmış. Bunun jelatin talebi 6 bin ton.”

80 DOLARLIK DERİ SATAMADI AMA 14 KONTEYNER JELATİN YOLLADI

Gelner Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Burak Uyguner, şu aşamada 3 bin ton civarında olan üretimlerini iki sene içerisinde 9 bin tona çıkaracaklarını söyledi. Uyguner, “Gelner olarak üretimimizin yüzde 50’sini ihraç ediyoruz. Kurulduktan bir sene sonra Amerika’ya katma değeri yüksek ihracat gerçekleştirmeye başladık. 80 yıllık deri firmasıyız ABD'ye 80 dolarlık ihracat yapamadık ama bu fabrikayı açınca 18 konteyner ürün yolladık. O dönem pazarda ihtiyaç vardı.” dedi. Ağustos ayı itibarıyla da seri kolajen üretimine başlayarak ihracat yapacaklarını belirten Uyguner, “Kazanılan para ile sermayemizi büyüteceğiz. Kolajen ve jelatinin dünyadaki pazar payı 4 milyar dolar. Kolajen, jelatine göre 1.5 kat daha katma değerli bir ürün. Türkiye kolajen pazarında çok yeni. Biz de gerçekleştireceğimiz üretimle Türkiye’nin kolajen pazarına güç katacağız. Yaprak jelatinde bütün Avrupa'ya ürünlerimizi ihraç ediyoruz. Fransa’nın en büyük market zinciriyle çalışıyoruz. Amerika’ya da ihracat gerçekleştiriyoruz.” bilgilerini verdi.

KALİTEYİ NASIL ANLARIZ?

Kolajende 100 gramda yüzde 90 protein değerinin olduğunu aktaran Uyguner, kolajenin kalitesinin, koku olmamasından ve suda çözülmesinden anlaşıldığını söyledi. Uyguner, şu bilgileri aktardı: “Jelyap Yaprak Jelatin, 160 gram ete eşit. Beslenme açısından çok kıymetli olan glisin ve prolin amino asitleri Jelyap Yaprak Jelatin'de diğer proteinlerde bulunan konsantrasyonun 10 ila 20 katı arasında bulunuyor. 10 gram Jelyap Yaprak Jelatin'de bulunan aynı miktarda glisini almak için, yaklaşık 2.8 litre süt veya 160 gram et tüketmek gerekir.”