Türkiye’den AB’ye ‘savunma’ başvurusu

Alman Welt am Sonntag gazetesinin diplomatik kaynaklara dayandırdığı habere göre Türkiye, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin savunma alanında yoğun işbirliğine çerçeve oluşturan Yapılandırılmış Daimi İşbirliği'nin (PESCO) bir projesinde yer almak üzere resmen başvurdu. Habere göre, Ankara yer almak istediği PESCO projesinin koordinasyonundan sorumlu olan AB ülkesi Hollanda’ya bu konuda geçen hafta resmi başvuru yaptı. Türkiye'nin yer almak istediği milyarlık projenin askeri hareket kabiliyetinin iyileştirilmesini içerdiği bildiriliyor. Hollanda, askeri birliklerin ve askeri araç ile teçhizatın Avrupa içinde naklinin iyileştirilmesine dair projenin koordinasyonunu yürüten üye ülke.

AB ÜYE OLMAYAN ÜLKELER KATILABİLİYOR

Avrupa Birliği dönem başkanlığını Almanya'nın yönettiği 2020'nin ikinci yarısında, AB üyesi olmayan ülkelerin de PESCO projelerinde yer alabilmesinin önünü açan düzenleme sunulmuş ve kabul edilmişti. AB üyesi olmayan ülkelerin belli siyasi, yasal ve maddi kriterleri yerine getirmesi şartıyla projelere dahil olması mümkün. Bu kriterlerin başında da söz konusu ülkenin ‘AB'nin değerlerini paylaşması’, ayrıca ‘AB ülkeleri ile iyi komşuluk ilişkileri ilkeleri çerçevesinde davranması’, ‘ortak güvenlik ve savunma çıkarlarıyla çelişecek adımlar atmaması’ şartı bulunuyor. PESCO, 24 AB üyesi müşterekliğinde yürütülüyor.

Mayıs ayı başında Brüksel'de düzenlenen AB ülkeleri savunma bakanları toplantısında Türkiye'nin dahil olmak istediği projeye ABD, Kanada ve Norveç'in de katılabilmesi yönünde izin çıkmıştı. PESCO projeleri, katılımcı ülkelerin tamamı veya bir kısmının iştiraki ile yürütülebiliyor. AB Konseyi de projeye dahil olmak isteyen AB üyesi olmayan ülkelerin gerekli şartları yerine getirip getirmediğini denetlemekle yükümlü. 2017 yılında kurulan PESCO, proje üyesi ülkelere savunma kabiliyetlerini işbirliği içinde geliştirme, operasyonel hazırlık yürütme ve askeri kuvvetlerin katkılarını artırma imkanı tanıyor. PESCO kapsamında şu ana kadar eğitim, kara formasyon sistemleri, deniz ve hava sistemleri, siber güvenlik gibi alanlarda bir tanesi tamamlanmış toplam 46 proje bulunuyor.

YUNANİSTAN’IN TEPKİSİ NE OLACAK?

Geçen yıl Doğu Akdeniz’deki gerilimlerin yaşandığı göz önünde bulundurulduğunda Türkiye'nin AB’nin ortak savunma projesine iştirak için başvuruda bulunmasına Yunanistan ile GKRY’nin tepkisinin ne olacağı merak konusu. Welt am Sonntag gazetesine konuşan, adını vermek istemeyen diplomatlar, "Türkiye ile PESCO çerçevesinde yapılacak bir işbirliğinin AB ile NATO arasındaki işbirliğini iyileştirmesi dışında Türkiye ile GKRY ve Yunanistan arasında da normalleşme sağlamasını umut ediyoruz" dedi.

PESCO, Avrupa Birliği'nin güvenlik ve savunma alanındaki hareket kabiliyetini iyileştirme ve söz konusu alanlardaki zaafiyetin kapatılması amacını hedefliyor. Avrupa'da askeri birliklerle araç ve teçhizatların nakliye ve hareketliliğini kapsayan ve Türkiye'nin de dahil olmak üzere başvurduğu iddia edilen proje 46 PESCO projesinden sadece biri. Söz konusu 46 projeden altısının koordinasyonunu Almanya yürütüyor.