Türkiye’den Mariinski orkestrası geçti! Türk Rus dostluğu CSO’da taçlandı
Batı’da bir buçuk yıldır ambargoya uğrayan büyük orkestra şefi Valery Gergiev, yönettiği Mariinski orkestrasıyla Türkiye turnesinde CSO ile birlikte sahneye çıktı. Tarihi buluşmaya medya yeterli ilgiyi göstermedi
Ali Ulusoy
Kültür ve Turizm Bakanlığının davetlisi olarak Rusya’dan Türkiye’ye ilk kez gelen Mariinski Orkestrası’nın Türkiye turnesi tamamlandı. Dünyanın sayılı orkestra şeflerinden birisi olan Valery Gergiev yönetimindeki orkestra, ilk olarak Antalya Aspendos’ta, ardından CSO Ada Ankara’da sahneye çıktı. Son olarak İstanbul’da Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) konser veren Gergiev yönetimindeki Mariinski Orkestrası’nın özellikle başkentte verdiği konser tarihi öneme sahipti. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) ile birlikte sahneye çıkan Mariinsky, Rusya’nın 2. Dünya Savaşı’nda Nazi işgaline karşı direnişinin sembolü olan Şostokoviç’in “Leningrad Senfonisi”ni seslendirdi.
İstanbul konseri ise Gergiev’in özel isteği üzerine, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenlerin anısına ithaf edildi. Mariinski Orkestrası, konserde büyük Rus besteci Çaykovski’nin Fındıkkıran Süitleri ile 6. Senfonisi’ni çaldı.
GEÇEN YIL BAŞLAYAN ‘İPTAL KÜLTÜRÜ’
Şef Valery Gergiev, Rusya’nın Ukrayna operasyonunun ardından Batı ülkelerinde yasaklanmıştı. Sanata yapılan bu saygısızlık dünya çapında tepkilere neden oldu. Peşi sıra Rus sanatçılara ambargo uygulanmaya başlandı. Başta Almanya, İngiltere ve Amerika’daki Carnage Hall gibi ünlü konser salonlarında, Rus sanatçıların konser programları “Putin’i kınamadıkları” gerekçesiyle iptal edildi. Gergiev, Almanya’da Münih Filarmoni Orkestrası’nın daimi şeflik görevinden alınmasının ardından Rusya’da Mariinski Tiyatrosu’nun orkestra şefi ve Genel Sanat Yönetmeni görevine getirildi. Aralık ayı başında da ulusal ödül olan “Yılın Kişisi” ödülünü aldı. Rus sanatçılara yapılan baskılar, Dostoyevski kitaplarını, Çaykovski müziklerini hatta Rus kedilerini yasaklamaya kadar vardı. 2022 yılına damga vuran ambargo, bir “iptal kültürü”nü beraberinde getirdi.
TÜRKİYE DOĞRU TUTUM ALDI
Avrupa’nın birçok üniversitesinden Rus öğrencilerin kayıtlarının silindiği haberleri gelirken Batı ülkelerinin ve dev şirketlerinin Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar, sanata da sıçramıştı. Nefret suçuna varacak şekilde artan yaptırımlara Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tepki gösterdi. Erdoğan şunları söyledi:
“Ukrayna’nın sahipsiz bırakılması gibi Rus halkına, edebiyatına, öğrencilerine, sanatçılarına yönelik cadı avını andıran uygulamaları da kabul etmiyoruz. Hale bak, Almanya’da filarmoni orkestrasının şefi Putin’in arkadaşı diye görevine son veriliyor. Böyle saçmalık olur mu? Dostoyevski’nin eserlerine yasak getiriliyor. Böyle saçmalık olur mu?”
BATI’YA ATILAN GOLE MEDYAMIZ SESSİZ
200 yıldan fazla tarihi olan iki büyük orkestranın birlikte sahneye çıktığı tarihi konser, iki ülke açısından sanatta yeni bir işbirliği döneminin kapısını araladı. Bununla birlikte Dünya’da önemli yere sahip olan Rus sanat ekolüne yapılan akıl almaz ve çağ dışı ambargo Dünya’yı sarsarken Türkiye ve Rusya’nın devlet katında öneme sahip iki köklü orkestrasının CSO Ada Ankara sahnesinde “Leningrad Senfonisi”ni birlikte seslendirmesi, Batı’ya atılan bir goldür. Fakat ne yazık ki tarihi öneme sahip bu büyük olaya Aydınlık Gazetesi ve Ulusal Kanal dışında yeterince ilgi gösterilmedi. Ülkemizin büyük haber ajansları, holding medyası ve sözde solcu basın, bu büyük haberi ya hiç vermedi ya da kısa haberlerle geçiştirdi. Yoksa Batı’nın Gergiev boykotuna onlar da mı katıldı?
