Türkiye'nin doğalgaz ithalatında LNG'nin rolü artıyor
2020 yılının ilk çeyreğinde Türkiye'nin LNG ithalatında yüzde 11'lik artış kaydedildi. Artan LNG ithalatı Türkiye'nin Rusya'dan gelen gaza bağımlılığını düşürerek enerji arz güvenliğini artırıcı etki oluşturdu.
Türkiye Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre, 2020 yılı ilk çeyreğinde Türkiye’nin doğalgaz ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 0.6 gerileyerek 17 milyar 825 milyon metreküp olarak gerçekleşti.
TANAP ETKİSİ
Söz konusu dönemde doğalgaz ithal edilen ülkeler arasında Rusya 4 milyar 182 milyon metreküp ile ilk sırada yer aldı. Rusya’yı 3 milyar 645 milyon metreküp ile Azerbaycan, 2 milyar 241 milyon metreküp ile Cezayir izledi. Türkiye’nin doğalgaz ithalatında Azerbaycan’ın payında ciddi artış gözlenirken, Rusya’nın payındaki düşüş dikkat çekti. Türkiye ile Azerbaycan’ı birbirine bağlayan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’nın (TANAP) kapasitesinin kademeli artırılmasının bu durumun ortaya çıkmasında etkili olduğu biliniyor.
İRAN GERİYE DÜŞTÜ
Rusya ve İran’dan ithal edilen doğalgaz miktarında dramatik bir düşüş gözlendi. Türkiye’nin boru hattıyla doğalgaz ithal ettiği ülkeler arasında yer alan İran geçtiğimiz yılın ilk çeyreğinde üçüncü sırada yer alırken, bu yıl beşinci sıraya geriledi. EPDK’nın verilerine göre mart ayında Türkiye’nin İran’dan tedarik ettiği doğalgaz miktarında yüzde 33’lük bir gerileme kaydedildi. Nisan ayı verilerinde ise PKK’nın boru hatlarına düzenlediği sabotaj eylemleri sonucunda iki ülke arasındaki doğalgaz akışının sıfıra indiği gözlendi.
KORONAVİRÜS İLE GELEN BOLLUK
Rusya, geçtiğimiz yılın mart ayında Türkiye’nin doğalgaz ithalatında en büyük payın sahibi iken bu yılın aynı ayında yüzde 72’lik düşüş ile dördüncü sıraya geriledi. Rusya’dan ithal edilen doğalgaz miktarındaki düşüşün, boru gazı ithalatındaki azalmadan kaynaklanması dikkat çekti. İklim değişikliği sonucunda geçtiğimiz kış ayının dünya genelinde beklenenden daha sıcak geçmesi doğalgaz talebinin azalmasına neden olurken, stoklardaki doluluk oranın muhafaza edilmesine de olanak sağladı. Koronavirüs (Kovid-19) krizi küresel doğalgaz talebinde hali hazırda var olan gerilemeyi hızlandırdı ve piyasalarda arz bolluğunun yaşanmasına neden oldu. Doğalgaz fiyatlarının düşmesi ile spot piyasadan tedarik edilen LNG, uzun vadeli sözleşmelerde tedarik edilen boru gazına göre daha ucuz bir seçenek haline geldi.
LNG ÖNE ÇIKIYOR
Tüm bu koşullar altında, 2020 yılının ilk çeyreğinde Türkiye’nin LNG ithalatında yüzde 11’lik artış kaydedildi. Kovid-19 krizinin etkilerinin en sert biçimde hissedildiği mart ve nisan ayları söz konusu artışın yaşandığı dönem olarak kayıtlara geçti. EPDK’nın verilerine göre Türkiye’nin LNG ithalatı mart ayında ilk kez boru gazı ithalatını geride bırakarak ilk sıraya yerleşti. Nisan ayında ise boru gazı ithalatı yarı yarıya düşerken, LNG ithalatı yüzde 80’lik artış ile 2.6 milyar metreküpe ulaştı. Geçtiğimiz yılın ilk çeyreği ile mukayese edildiğinde Türkiye’nin LNG ithalatında Cezayir ve Nijerya’nın yerini koruduğu görülürken Katar ile ABD’nin payında iki kat artış kaydedildi.
TÜRKİYE’NİN FİYAT AVANTAJI POLİTİKASI
Spot piyasadaki doğalgaz fiyatlarının düşmesi Türkiye’nin enerji tedarik ettiği ülkeleri çeşitlendirmesine katkı sağlarken, son 10 yıldır doğalgaz depolama tesislerine yapılan yatırımlar da uygun fiyatlı doğal gaz temin edilmesine imkân sağladı. Böylece Türkiye oluşan fiyat avantajını lehine kullandı. Artan LNG ithalatı Türkiye’nin Rusya’dan gelen gaza bağımlılığını düşürerek enerji arz güvenliğini artırıcı etki oluşturdu.
