05 Kasım 2024 Salı
İstanbul 12°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Türkiye'nin sevmediği adam: Brett McGurk

ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Orta Doğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk, Irak'taki federatif yapı deneyimlerini Suriye'ye taşıyan isim olarak dikkat çekiyor

Türkiye'nin sevmediği adam: Brett McGurk
A+ A-

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın “Bu adam beni ciddi manada rahatsız ediyor!” dediği ABD'nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk'ün sicili, oldukça kötü...

ABD Başkanı Joe Biden, göreve başlamasından kısa süre sonra, eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde DEAŞ ile Mücadele Özel Temsilciliğini yürüten Brett McGurk'ü, Orta Doğu ve Kuzey Afrika Koordinatörlüğüne getirdi.

McGurk, Irak’ta etnik ve mezhep temelli bir kaosun yükselişinde ve terör örgütü DEAŞ'a uzanan sürecin hazırlandığı 5 yıllık Irak deneyiminden sonra, Suriye’de terör örgütü YPG/PKK öncelikli politikalara imza attı.

Avukatlık eğitimine sahip McGurk, 2004’te kariyerinin yönünü diplomasiye çevirmesinin ardından, ilk işi Bağdat Büyükelçisi John Negroponte'ye Irak Anayasası'nın yazımında danışmanlık yapmak oldu.

McGurk'ün Irak'ta görev yaptığı 2004-2009 yılları, Irak'ın yeniden yapılandırıldığı dönemdi. Bu ortamda McGurk, Irak'taki mevcut kaosun taşlarını ören ekibin baş aktörlüğünü yaptı.

DEAŞ'IN ŞARTLARINI HAZIRLADI

Irak’ta McGurk'ün ekibinin desteğini alan Nuri el-Maliki, 2008-2014 yıllarında giderek otoriterleşti. Sünnilerin dışlandığı Irak, siyasi, ekonomik ve toplumsal karmaşaya sürüklendi. Bazı günler 200 kişinin öldüğü bombalı ve silahlı eylemler gerçekleştirildi. Bu sırada ABD, Türkiye'nin Sünnilerin devre dışı bırakılması yönündeki uyarılarını göz ardı etti. Sünnilerin siyasal sistemin dışına itilmesiyle ortaya çıkan boşluğa, DEAŞ'ın tohumları ekildi.

DEAŞ, ABD işgali sonrası etkinlik kazanan ve El Kaide'ye bağlılığını bildiren gruplardan biri olarak 2004'te ortaya çıktı. Dışlanmış Sünnilerden taraftar toplayan örgütün, Maliki hükümetine cephe alan aşiretlerle yaptığı ittifak, ilerleyişini hızlandırdı.

BÜYÜKELÇİLİK HAYALİ

Barack Obama, Ocak 2009'da görevi George Bush'tan devraldığında, McGurk'ün "başkanın üst düzey danışmanı" olarak görevine devam etmesini istedi.

Esasen "Bush'un adamı" McGurk, DEAŞ ile Mücadele Özel Ttemsilcisi olduğunda, hızla yükselerek Obama'yı Irak ve Suriye politikalarında yönlendirdi.

CIA'nın sıcak bakmadığı McGurk, Merkez Kuvvetler Komutanlığının (CENTCOM) desteğini alarak kariyerini sağlamlaştırdı.

McGurk'ün kariyeri, Haziran 2012'de ismi Bağdat Büyükelçisi adaylığı için geçtiği sırada, Bağdat'taki görevi sırasında bir Amerikalı gazeteciyle ilişkisinin basına sızdırılması nedeniyle sarsıldı.

Kongre, McGurk’ün büyükelçiliğine onay vermedi. Ancak büyükelçi olmasına mani olan skandal, McGurk'ü başkanın gözünden düşürmedi.

2004-2009'daki Irak deneyimi sayesinde McGurk, Eylül 2014'te dönemin ABD Başkanı Barack Obama'nın DEAŞ'la Mücadele Özel Temsilcisi John Allen'ın yardımcısı oldu.

SURİYE'YE IRAK MODELİ

Irak'ın federal yapısının mimarlarından McGurk, Suriye'nin kuzeyinde DEAŞ ile mücadele bahanesiyle YPG/PKK'ya destek vererek iç savaş sonrası parçalı bir Suriye haritası çizmeye koyuldu.

McGurk, General Allen'ın yardımcılığını üstlendiği dönemde, DEAŞ tehdidine karşı Türkiye'yi en önemli partner olarak niteliyordu. Ancak özel temsilciliği devralmasına 1 ay kala McGurk, Erbil'de YPG/PKK'lı Salih Müslim ile bir araya geldi ve DEAŞ'a karşı mücadelede ilk kez söz konusu grubun rolüne değindi.

Ekim 2015'te görevi Allen'dan devralarak ABD Başkanı Obama'nın DEAŞ ile Mücadele Özel Temsilcisi olan McGurk, hızla rotasını Ankara'dan, YPG/PKK'ya çevirdi.

Türkiye'nin DEAŞ ile Irak ve Suriye'de eş zamanlı mücadele ısrarlarına rağmen, Irak'a yoğunlaşan McGurk, böylece DEAŞ Suriye'de toplandıkça, YPG/PKK'ya DEAŞ ile mücadele bahanesiyle daha fazla destek verilmesinin yolunu açtı.

"Kürtlerin birleşmesi gerektiği" söylemini kullanan McGurk, muhalif Kürtlerin oluşturduğu Kürt Ulusal Konseyine (ENKS) ise hep mesafeli kaldı ve YPG/PKK'nın bu grubu bastırmasına karşı çıkmadı.

ELEBAŞLARIYLA POZ VERDİ

McGurk, yeni görevinde iki sene içinde Suriye'nin kuzeydoğusunda YPG/PKK'nın işgal ettiği bölgeyi birçok kez ziyaret etti. Bunların çoğu basına yansıdı.

İlki, 1 Şubat 2016'da, Ayn el Arab'ın (Kobani) DEAŞ'tan alınarak YPG/PKK'nın işgaline girmesinin yıl dönümünde gerçekleşti.

McGurk'ün, YPG/PKK'nın sözcülerinden Polat Can'ın elinden plaket aldığı fotoğraf üzerine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Obama yönetimine, "terör örgütü ve NATO müttefiki arasında tercih yapması" çağrısında bulundu.

Ancak Ağustos 2016'nın sonunda McGurk, tekrar örgüt kontrolündeki bölgeye gitti ve desteğini yineledi.

McGurk, TSK'nın sınır ötesi operasyonlarını eleştirdi.

Erdoğan'ın ABD'de Trump ile bir araya gelmesinden 1 gün sonra, McGurk de 17 Mayıs 2017'de Rakka'nın kuzeyindeki YPG/PKK noktalarını ziyaret ederek aralarında Şahin Cilo, Aldar Halil, Enver Müslim'in de olduğu terör örgütü elebaşlarıyla poz verdi.

SDG PARAVANINI BULDU

YPG/PKK, McGurk'ün meşruiyet kazandırma projesi çerçevesinde, silah ve lojistik desteğiyle kendisine yakın tuttuğu bazı küçük grupları 12 Ekim 2015'te, "Suriye Demokratik Güçleri" (SDG) altında birleştirdi.

Bu tarihten sonra başta McGurk olmak üzere Amerikalı yetkililer, DEAŞ ile mücadelede SDG'ye destek verdikleri yönünde açıklamalar yaptı.

ABD Özel Kuvvetler Komutanı Orgeneral Raymond Thomas, YPG/PKK'nın McGurk'ün talimatlarıyla isim değiştirdiğini 22 Temmuz'da itiraf etti. Thomas, şöyle demişti: "Brett McGurk gibi bir partnerim olduğu için şanslıydım çünkü (SDG unsurları) benim veremeyeceğim şeyleri istiyorlardı. Suriye'nin geleceğinin konuşulduğu Cenevre ve Astana gibi yerlerde masada olmak istiyorlardı. PKK ismi altında hiçbir zaman masada olamazlardı. Bu yüzden onları askerileştirdik ve Brett McGurk, onları bu şekilde görüşmelerin içinde tuttu ve bizim iyi bir ortağımız olmaları için onlara gerekli meşruiyeti sağladı."

MÜNBİÇ OYUNU

Terör örgütü YPG/PKK, McGurk'ün desteğiyle peş peşe kantonlar ilan ederek özerk yapılarla federal Suriye hazırlıklarına hız verdi. YGP/PKK'nın Ağustos 2016'da ABD yardımıyla Münbiç ilçesine girmesinden sonra Amerikalı yetkililer Türkiye'ye, örgütün ilçeyi terk edeceği garantisini vermişti.

ABD yönetimi ve McGurk, defalarca örgütün Münbiç'ten çıktığını iddia ettikten bir süre sonra varlığını itiraf etti.

ASKER ÇEKMEYE KARŞI

McGurk, Trump'ın ağustos ayında eski Ankara Büyükelçisi James Jeffrey'i Suriye Özel Temsilcisi olarak atamasının ardından geri plana çekildi.

Amerikalı diplomat Trump yönetiminin 19 Aralık 2018'de Suriye'den çekilme kararından hemen sonra, görev süresinin dolmasına 2 ay kala istifa etti.

2020 seçimlerinde ABD'de başkan seçilen Biden, 8 Ocak'ta ulusal güvenlik ekibinde yer alacak yeni isimleri açıkladı.

Biden'ın ekibinde Obama döneminde görev yapan isimleri tercih etmesi dikkati çekti. Dış politikada etkili olacak isimler arasında Obama döneminde DEAŞ ile Mücadele Özel Temsilciliğini yürüten Brett McGurk de yer aldı.

Tartışmalı isim McGurk, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Orta Doğu ve Kuzey Afrika Koordinatörlüğü'ne getirilince YPG/PKK'nın desteklendiği Suriye politikası güç kazandı.

ABD Brett McGurk Pentagon