Türkiye’nin tepkisine rağmen sondaj çalışması başladı
Türkiye ile AB arasında tartışma konusu olan doğal gaz gerilimini tırmandıracak bir gelişme yaşandı. Yunan basını, Türkiye'nin tepkisine ve itirazlarına rağmen ExxonMobil ve Katar Petrolleri'nin 10. parselde sondaj çalışmalarına başladığını duyurdu.
Bir süredir uluslararası kamuoyunun gündeminde olan doğal gaz geriliminde yeni bir gelişme yaşandı. Türkiye’nin itirazları rağmen ABD’li enerji şirketi ExxonMobil ve partneri Katar Petrolleri, Kıbrıs adası açıklarında sondaj çalışmalarına başladı. Gelişme Yunan basınında geniş yer aldı.
Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin Enerji, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, geçen günlerde 10. parselde sondaj çalışmalarının başlayacağını duyurmuştu. İngilizce yayın yapan National Herald gazetesinin haberinde, iki şirketin 10. parselde çalışmaya başladığı duyurulurken, Türk savaş gemilerinin de bölgeyi korumak için tetikte olduğuna dikkat çekildi. ABD’de yayın yapan National Herald gazetesi gelişmeyi, “Türk savaş gemisi yokken ExxonMobil Kıbrıs açıklarında sondaj çalışmasına başladı” başlığıyla okurlarına aktardı.
Sondaj çalışmalarının Stena Forth isimli gemi tarafından yürütüldüğünü ve gelişmelerin “Kıbrıs Hidrokarbon Şirketi” ile bakanlık tarafından izlendiği de aktarıldı. Yunan gazetesi Kathimerini ise Kovid-19’dan ve Türkiye ile yaşanan gerilimden beri ilk kez sondaj çalışması yapıldığına dikkat çekti.
AKDENİZ’DE NE OLMUŞTU?
Exxon Mobil-Katar Petrolleri konsorsiyumu, 5 Nisan 2017’de Kıbrıs’ın güneybatısındaki 10 numaralı parselde doğal gaz arama ve sondaj hakkı için Güney Kıbrıs ile anlaşmıştı.
Türk Dışişleri Bakanlığı, Kıbrıs açıklarında doğal gaz arama çalışmalarıyla ilgili gelişmelere tepki göstermişti.
Konsorsiyum'un 15 Kasım 2018’de başladığı sondajla ilgili 18 Kasım’da açıklama yapan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, “ExxonMobil şirketinin Kıbrıs adası açıklarında, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin verdiği sözde 10 numaralı ‘parselde’ doğal gaz arama faaliyeti başlatması bölgenin istikrarına katkıda bulunmamaktadır.” demiş ve Ankara’nın “Rumların tek yanlı arama ve çıkarma çalışmalarına iştirak eden şirketlere yönelik ikazını” yinelemişti.
Rumların hamlelerine yanıt olarak Türkiye, Fatih ve Yavuz isimli sondaj gemilerini Türk savaş gemilerinin korumasında Akdeniz’e göndermişti.
Nisan 2020'de ise ExxonMobil, sondaj programını erteleme kararı almıştı. ExxonMobil, kararın gerekçesi olarak koronavirüs salgını nedeniyle enerji fiyatlarında görülen düşüşü göstermişti.
Güney Kıbrıs, 2007’nin başında 13 adet arama sahası ilan etmiş ve ABD, Fransız, İtalyan ve Katar şirketlerine ruhsat verme aşamasına geçmişti. Buna karşılık olarak Türkiye, Doğu Akdeniz’de kendi münhasır ekonomik bölgesinde ve Kuzey Kıbrıs'ta belirlenen bölgelerde TPAO’ya arama ruhsatları verdi.
10 numaralı sözde parsel, Türkiye'nin kıta sahanlığı ile kesişmese de KKTC'nin ada üzerindeki eşit haklarını yok saydığı için Türk tarafının tepkisini çekiyor.
