Turpun büyüğü 28'in batısında

Yunanistan Parlamentosu, önceki gün Mısır ile imzalanan Münhasır Ekonomik Bölge anlaşmasını onayladı. 300 milletvekilinden 178'si 'Evet' oyu kullanırken, 26'sı 'Hayır', 81'i 'Çekimser' yönde görüş beyan etti. 26-28 derece boylamları arasındaki bölgeyi kapsayan sınırlı anlaşmaya ilişkin Yunan basınında çok sayıda eleştiri yer aldı. İtirazların ana hattını 28 derece Batı Meridyeni ile Meis'in ihmal edilmesi oluşturuyor.

28'İNCİ BOYLAMIN SIRRI

Türkiye 18 Mart 2019'da Birleşmiş Milletler'e gönderdiği mektupta, "32 derece, 16 dakika, 18 saniye Doğu Meridyeni ile 28 derece Batı Meridyeni arasında kalan bölgede Türkiye’nin çıkarları vardır" demiş, "28 derece boylamının batısı da müteakip sınırlamalara esastır" beyanında bulunmuştu. Daha sonra Libya ile imzalanan anlaşmada Batı sınırı tam anlamıyla çizilerek 26 derece 19 dakika 11 saniyeye kadar deniz alanı uzatıldı. Anlaşmanın ardından Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) hızla 26-28 boylamları arasındaki bölgede sismik araştırma ve sondaj için ruhsat başvurusunda bulundu. 7 adet yeni ruhsat sahası belirlenen bölgede yakında başlayacak sismik çalışmalar, Yunanistan için asıl kâbus olacak.

ORUÇ REİS NEREDE ÇALIŞIYOR

Bugün Oruç Reis sismik araştırma gemisinin faaliyet yürüttüğü alan, 28 derece boylamından başlayarak, doğuya doğru ilerliyor. Ne ilk Navtex'te ne de ikincisinde 28'in batısına geçilmedi. Yani ne sözde Mısır-Yunanistan anlaşmasının sınırları içine, ne de GKRY'nin sözde parsellerine girildi. Atina'nın kendi anlaşmasına konu bile edemediği 28'inci boylamın doğusuna bu kadar büyük itirazda bulunması, yarın Türkiye'nin 28'in batısına geçmesine ön almak olarak değerlendiriliyor. Aslında bugün tüm dünya, Oruç Reis'in faaliyet alanının meşru olduğunu, Yunanistan'ın itirazlarının ise tutarsız ve maksimalist olduğunu görüyor. Çünkü 28'in doğusu, Türkiye'nin defaaten BM'ye beyan ettiği, Yunanistan'ın da Mısır anlaşmasıyla bunu kabul ettiği alanı ihtiva ediyor.

MISIR'IN TÜRKİYE'YE MESAJI

Kahire, Atina ile anlaşmasında Meis'i ihmal ederek ve 28'in doğusuna geçmeyerek Türkiye'yle anlaşma kapısını açık bıraktı. Ayrıca yaptığı sınırlı anlaşma ile Yunanistan-GKRY anlaşmasının anahtarını eline aldı. Yani iki ülke arasındaki bir anlaşma için doğu sınırının genişletilmesi gerekecek ve bu da Kahire'nin iznine bağlı olacak. Henüz Yunanistan anlaşması Kahire'de onaylanmadığı için de Türkiye'nin işleri tersine çevirme şansı var. Mısır'ın verdiği mesajlardan ise Türkiye ile bir kavgaya girmek istemedikleri anlaşılıyor. Diplomasi için süre sınırlı, atak yapma vakti geçiyor.

TÜRKİYE 28'İN BATISINA GEÇMELİ

Türkiye'nin Libya anlaşmasının sınırlarını çeşitli devlet uygulamaları ile belirginleştirmesi gerekiyor. Bunun için de savaş gemilerinden ziyade sismik araştırma ve sondaj gemileri gönderilmeli. Çünkü tüm dünya donanmalarının açık denizlerde tatbikat yapma hakkı varken, sismik faaliyetler kıyı ülkesinin münhasır hakkı olarak tanınmış. 26-28 arasındaki faaliyetlerin başlaması Mısır'ı da rahatsız etmeyecek çünkü sınırları daha güneyde kalıyor. TPAO'nun yaptığı yeni ruhsat başvurusu alanlarında Rusya ve Çin gibi ülkelerle işbirliği içinde sismik faaliyetlerin yapılması, Türkiye'nin elini güçlendirebilir.

NAVTEX'İN YANINDA NOTAM İLAN EDELİM

Bugün Türkiye'nin Navtex alanlarına satıhtan giremeyen Yunanistan, hava tatbikatları ile Türkiye'yi taciz etmeye çalışıyor. Her ne kadar uzmanlar tarafından "sinek vızıltısı" olarak değerlendirilse de, aynı Navtex sahalarının üstündeki hava bölgesinin de Notamlanarak faaliyetler icra edilmesi faydalı olacak. Çünkü Yunanistan, deniz sahası ile hava sahasının farklı uzunluklarda olabileceğini iddia eden ve bunu uygulayan dünyadaki tek ülke. Özellikle Adalar Denizi'nde 6 mil karasuyu olmasına rağmen 10 millik FIR Hattı olduğu iddiasının dünyada emsali bulunmuyor.

ATİNA'NIN YALANLARI

Bugün Atina, her ne kadar Türkiye karşısında geniş bir cephe kurduğunu iddia etse de, sahadaki durum pek öyle görünmüyor. Atina ile tatbikat yapan hiçbir ülke, henüz Türk Donanması'nın karşısına gemi çıkarmış, yada Türkiye'nin Navtex alanlarını ihlal etmiş değil. Atina'nın yalanlarından bazıları ise şöyle:

Amerikan uçak gemisinin kendilerine destek için Girit açıklarına geldiğini ileri sürdüler. Fakat Hint Okyanusu'ndan dönen uçak gemisinin rotasyon için Akdeniz'den geçtiği, bu sırada Türkiye dahil tüm NATO üyeleriyle benzer geçiş eğitimleri icra ettiği ortaya çıktı.

Yine Girit'e ABD'nin en gelişmiş savaş gemisi USS Hershel Woody Williams'ın arabuluculuk rolüyle geldiğini iddia ettiler. Geminin Afrika'ya gittiği ve muharip hiçbir kabiliyeti olmayan lojistik destek gemsi olduğu ortaya çıktı.

Oruç Reis'in Navtex'ine karşı ABD, İtalya, BAE, Fransa ile tatbikat yapacaklarını duyurdular. Fakat ABD ve İtalya gemilerinin bir gün sonra Türkiye ile de benzer bir tatbikata katıldığı ortaya çıktı.

Türkiye'nin Navtex alanına girerek TCG Kemalreis'e büyük hasar verdiklerini iddia ettiler. Türk sahasına giremedikleri, çarpışma sırasında Limnos'un büyük hasar alarak limana çekildiği, TCG Kemalreis'in ise ertesi gün görevine devam ettiği ortaya çıktı.

ALMANYA VE FRANSA'NIN TAVRI

Almanya her ne kadar arabulucu rolünü üstlense de, Atina'nın tezlerini paylaşmadığı açıkça görülüyor. Özellikle ABD'nin kışkırtmasıyla bir Yunan provokasyonunun önüne geçmek için ciddi çaba sarfediyor. Bir Yunan-Türk çatışmasının Atina'nın aleyhinde sonuçlanacağını çok iyi bilen Almanya, Atina'nın bütün ekonomik yükünün yeniden kendi üzerine yükleneceğini değerlendiriyor.

Fransa ise içerideki sıkışmışlığını dışarıdaki bir zaferle açmaya çalışıyor. Son belediye seçimlerinde büyük bir hezimet alan Macron; Suriye, Libya, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz'de bir başarı arıyor. Aynı zamanda Avrupa'da inisiyatifi ele almak isteyen Fransa'nın, Alman ekonomisi karşısında ciddi zaafları bulunuyor.