TÜSİAD Başkanı'ndan SEFERBERLİK ÇAĞRISI

Sapanca'da düzenlenen UEZ 2022'de Türkiye'nin önde gelen holdinglerinin patronları Türk ve dünya ekonomisine ilişkin soruları yanıtladı. “Geleceğe Hazırlık: Yeni Nesil Yatırımlar, Çözümler Ve Fırsatlar” oturumunda kabaran enerji faturasına dikkat çeken TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, Türkiye'nin bu yılki enerji faturasının 103 milyar dolara çıkacağını söyledi. Türkiye'nin son on yıllık ortalama enerji faturasının yıllık 42 milyar dolar düzeyinde olduğunu belirten Turan, “60 milyar dolar fazla para ödeyeceğiz. Ben yıllardır enerji verimliliğini anlatmaya çalışıyorum. Ben üzülüyorum. Bugün enerji için seferberlik ilan etmezsek ne zaman edeceğiz? Alman sütün litresine 3 kws harcıyorsa ben 10 harcıyorsam; bunu nasıl düşürebiliriz, diye çalışmamız lazım. Bizim TÜSİAD olarak enerji yuvarlak masamız var. Enerji alanında farkındalık yaratmaya çalışıyoruz. Bugün sadece belki bunun için bir oturum yapılabilirdi. Her ay 9-10 milyar dolar enerji ithalatı için para bulmak zorundayız. Enerji verimliliğinde Avrupa çok ciddi önlemler alıyor. Mesela paralı yollardaki hızı azalttılar, biz ise hızı artırdık.” dedi.

GENÇLER NE İÇİN GİDİYOR?

P&G'nin ana sponsorluğunda Capital, Ekonomist ve StartUp dergileri tarafından NG Sapanca Enjoy Otel'de düzenlenen zirvedeki oturumda patronların enerji dışındaki dikkat çektiği diğer konu beyin göçü oldu. TÜSİAD Başkanı Turan, bu konuda şunları söyledi: “Sabahtan beri dinliyoruz en çok bu konu gündemde. Geçen sene 26 bin tane yazılımcı gitmiş. Savunmada yüzlerce mühendisimiz gitti. Almanya'ya iki bin doktor gitmek için müracaat etmiş. Bilime insana ve kurumlara yatırım yapıp iş dünyasının önünü açmamız gerektiğini düşünüyorum. Bu gençlerin hayallerini gerçekleştireceği iklimi Türkiye'de yaratmalıyız. Gidenlerin hepsi maddiyat için gitmiyor. Birçok ülkeden de ülkemize geliyorlar, oralardan da nitelikli insanları çekelim ve katma değer yaratalım.”

Index Grup Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik de, “Dış dünyaya giden gençlerimizin çoğu teknoloji ile ilgili yetkinliktekiler oluyor. Bu teknoloji dünyasındaki muazzam atılımlar ve dış dünya ile meydan okuma noktasında rekabet buraya getirebileceğimiz gençlerle olur.” mesajı verdi.

ÜLKER: GİDEN GENÇLER GELECEK

Bunun üzerine Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ülker, “İnsanı ve gençleri merkeze koymalıyız. Yurt dışına gitmek sadece ekonomik koşullarla da ilgili değil. İş yapış şekliyle de ilgili. Gençlerde tecrübe eksik onu aktarabilmek için şirket için programlar yapıyoruz. O giden gençler geri gelecek.” deyince, Boyner Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cem Boyner, “Bence de. Giden geri geliyor ama hasar yok diyemem. Bir kısmı dönmüyor. Toprağa paraları gömdük diyoruz. Her yıl parlak gençleri dışında eğitsek şimdi ne olurdu? Bunu toprağa eksek. İnsan kalitesinde çok parlak arkadaşlar var ama az arkadaşlar var. Rusya'da savaştan kaçan parlak beyinleri alabiliriz.” ifadelerini kullandı.

'HER ŞEY NORMAL GİDİNCE TERSLİK Mİ VAR DİYORUM'

Dünyadaki kriz ve belirsizlik ortamına işaret eden TÜSİAD Başkanı Turan, “Yabancılar soruyor; nasıl yapıyorsunuz? Fransa'nın eski Cumhurbaşkanı François Hollande ile sohbette söylendi: Dünya da Türkiye'ye benzemeye başladı, diye. Artık Avrupa'da her yıl kriz yaşıyor. Belirsizlik ortamında iş yama yetkinliği en iyi olan ülkeyiz. Her şey normal gidince ben şaşırıyorum; acaba bir terslik mi var diye. Ama iş dünyası belirsizlik istemiyor. Bu sene 200 banka regülasyonu yapılmış. Ucuz iş gücü ve rekabetçi kurla değer yaratılamadığını görüyoruz. Avrupa'nın dış ticaretinden sadece 1.25 dolar pay alıyormuşuz. Bu regülasyonlarla enerji harcayacağımıza geleceğe odaklanmamız onu kurgulamamız gerekiyor.” mesajları verdi.

Tarımda girdi maliyetlerinin yükseldiğine işaret eden Ali Ülker, gıda konusunda özetle şunları söyledi: “Ekilmeyen araziler ekilmeli. Verimlilik sağlanmalı. Gıdada yurt dışı rekabette geri kalıyoruz. Tarlaları drone'larla izlemeliyiz.”

'E-TİCARETTE BİRİ KRAL ÇIPLAK DEDİ'

E-ticaret ile gelişen siparişi verir vermez ödeme alınması yönetimini eleştiren Cem Boyner, “Siparişi verirken parasını veriyorsun. Bizi kim kandırmış bilmiyorum. Restorana girer girmez kredi kartı bilgilerini vermiyorsun. Amazon vs.. Birinin 'kral çıplak' demesi lazımdı. Biz bunu yaptık. 90 dakika ödeme almadan siparişi teslim edebiliyoruz. Bu yıl turistlere 100 milyon dolardan fazla satış yapmışız. Türkiye'nin bir şeyi olursanız yurt dışında da bir şey olursunuz.” ifadelerini kullandı. “Siz 90 dakika ödeme almadan bekleyebiliriz dediniz ama biz Fenerbahçe olarak 90 dakika gol atmadan bekleyemeyiz.” esprisiyle söze giren Erol Bilecik, “Türkiye'de online gelirler 30 milyar dolar. Dünyada 4.4 trilyon dolar. Biz dünyadaki bütün endüstrilerde yüzde 1'lik dilimdeyiz. Belki tükettiğimiz peynir bile dünyadakinin yüzde 1'idir. Ama teknolojide yüzde 1 değiliz. Binde 7'yiz. Elbette dövizin de bunda etkisi var. Ama dünyanın vites büyüttüğü bizim büyütemediğimiz bir dönem oldu. Teknoloji ihracatımız dünyadaki oranı itibarıyla ihmal edilebilir noktaya gelmiş. Yazılımda bilhassa ekosistemin ciddiye alınması lazım. Bir yönetişim liderliği eksikliği var ülkede. Çok milyar dolarlı hedefleri oraya koymak ve dünyada söz sahibi olmak için bu gerekiyor. Beyin göçünü tamamen tersine çevrilmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.

TAV ŞENER: İKİNCİ SAVAŞ SONRASI KURULAN DÜZEN BİTTİ

TAV Havalimanları Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sani Şener, şirket olarak “çok iyi” jeopolitik okuma yaptıklarını esprili bir dille ifade ederek, nerede iş yapmak için adım atsalar orada kriz çıktığını, Gürcistan, Libya, Kazakistan vd. örneklerle anlattı: “Şimdi Nijerya'ya gidiyoruz. Fransızlar aradı; Lagos'a gidiyorsunuz bir de Kano diye bir yere gidiyorsunuz orada Boko Haram var, dediler. Almatı'da tarihinde yumruklaşma olmamış halk isyanı çıktı. Ama hepsinden para kazandık. Bizim gideceğimiz yere gelmeyin. Biz kazanalım parayı sonra gelirsiniz. Demek ki bu krizler her zaman olacak. Bir webinarda dinledim bir hoca şöyle dedi: Avrupa yanlış yapıyor. Çin dünyada ikinci, Avrupa ne yapıyor? Afrika'dan gelen botlarla uğraşıyor. Avrupa'nın Türkiye ve Çin ile birlikte Afrika'ya gitmesi lazım. Bizim hava yolları ve limanlarda sıkıntı yoktu ama Avrupa'da sıkıntı olunca bu bizi de etkiliyordu. Biz hazırdık salgın sonrası ama onlar hazır değildi. İkinci Dünya Savaşı sonrası cicim ayları bitti. Ondan sonra kurulan düzen bitti. Bu yeni dünyaya hazırlıklı uyumlu olmak lazım. Bu ülkeye ve bu ülke insanına çok güveniyorum. Bankacıların bir lafı vardır: Kötümserler daima haklı çıkar ama iyimserler para kazanır diye.”

SASA İLE 15 MİLYAR DOLARLIK AÇIĞI KAPATACAK

Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, oturumda yaptığı sunumda, SASA tesislerinde bir milyon 400 bin ton büyüklüğünde üretim yaptıklarını, polyesterin ham maddesini üretmek için yatırıma başladıklarını ve 1.6 milyon ton PTA üreteceklerini anlattı. Erdemoğlu, “Önümüzdeki yıl Türkiye'nin ithal ettiği ham maddelerle ilgili yatırımı yapacağız.
10 milyon tonluk petrokimya yatırımını kurduğumuzda Avrupa dahil bölgenin en büyüğü olacak. Öncelikle polipropilen ilk yapacağız. 13 milyon ton ham madde ve kimyasal ürün ithalatı yapıyoruz. 18 milyar dolar ödüyoruz. Bunun on yılda 25 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. Yumurtalık'ta yapacağımız 10 milyon tonluk ham petrolden mamül üretimi ile on yıl sonraki 25 milyar dolarlık cari açığın 15 milyar dolarını SASA'daki üretimle yerli karşılamayı düşünüyoruz.” bilgisini verdi.