TZOB Başkanı Bayraktar: Sorunun kaynağı plansız üretim
TZOB Başkanı Bayraktar yaptığı açıklama ile temmuz ayındaki üretici market arasındaki fiyat değişimleri değerlendirdi. Bayraktar sorunun plansız üretimden kaynaklandığını belirtti.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kuru soğan, domates ve kuru kayısıda yaşanan sorunlar ile üreticilerin beklentilerini ve temmuz ayı üretici market arasındaki fiyat değişimlerini yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi.
“Kuru soğan, domates ve kuru kayısı ürünlerinde üreticilerimiz pazarlama sorunu yaşıyor.” diyen Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Kuru soğanda erkenci çeşitlerin hasadı Amasya ve Merzifon bölgelerinde başladı. Erkenci soğan depolanamadığı için üreticilerimiz ürününü kısa sürede elinden çıkarmak zorunda kalıyor. Rekolte yüksekliği ve hızlı hasat, arzda artışa neden oldu, bu sebepten soğan fiyatları düştü.
“Geçen sene temmuz ayında 6 lira 50 kuruş olan kuru soğan fiyatı, enflasyon ve girdi fiyatlarındaki artışa rağmen yüzde 6 oranında azaldı. Halen ortalama 6 lira seviyesinde olan soğan fiyatları, Polatlı’da 5 liraya kadar geriledi.
“Üreticilerimiz maliyetin altına düşen fiyatlarla ürünlerini satmak zorunda kalıyor. Bin bir zorlukla üretimini devam ettiren kuru soğan üreticilerimiz emeğinin karşılığını almayı bekliyor.”
DOMATES ÜRETİMİ ARTTI
Bayraktar, kuru soğanda yaşanan durumun bir benzerinin domateste de yaşandığını belirtti. Bayraktar, 2018 yılında 519 bin dekar olan salçalık domates üretim alanının 2023 yılında yüzde 36 oranında artarak 705 bin dekara yükseldiğini ifade etti.
Bayraktar, şöyle devam etti: “Geçen sezon diğer ürünlerden hak ettiği geliri elde edemeyen üreticilerimiz bu yıl domates üretimine yöneldi. Domateste meydana gelen arz artışı fiyatların düşmesine neden oldu. Fiyatların düşmesinin bir diğer sebebi de üreticilerimizin salça fabrikalarıyla yaşadığı sıkıntılardır. Ziraat Odalarımızdan aldığımız bilgilere göre fabrikalar üreticilerimizle sözleşme yapmaktan kaçınıyor, sözleşme yaptığı üreticimizden ürünü alırken de yüksek fire oranları çıkarıp üreticilerimizi mağdur ediyor.
“Son yıllarda bazı ürünlerin gerek üretiminde gerek pazarlamasında gerekse piyasa fiyatlarında yaşanan istikrarsızlıklar, planlı ve sözleşmeli üretimin ne derece önemli olduğunu ortaya koyuyor.”
Kuru kayısıda da arz fazlası yaşanması sebebiyle fiyatlarda gerileme yaşandığını vurgulayan Bayraktar, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin devreye girerek alım yapması gerektiğini belirtti.
ÜRETİCİ MARKET FİYATLARI
Bayraktar’ın verdiği bilgiye göre temmuz ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 420,5 ile havuçta görüldü. Havuçtaki fiyat farkını yüzde 333,9 ile limon, yüzde 328,6 ile elma, yüzde 313,9 ile kuru incir takip etti.
Markette ise fiyatı en fazla artan ürün yüzde 36,2 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 32,9 ile elma, yüzde 13,9 ile yumurta, yüzde 12, 6 ile maydanoz takip etti.
ÜRETİCİ FİYATLARI
Üreticide en çok fiyat düşüşü ise yüzde 48,4 ile karpuzda görüldü. Karpuzdaki fiyat düşüşünü yüzde 33,3 ile kabak, yüzde 29,4 ile havuç, yüzde 21,4 ile kuru kayısı izledi.
Bayraktar, üretici fiyat değişim nedenlerini de şöyle açıkladı:
“Aşırı sıcaklar tarım ürünlerinde hasara ve verimde kayıplara neden oldu. Yeşil soğan, marul, yeşil fasulye ve maydanozda yaşanan fiyat artışı arzdaki azalmadan kaynaklandı. Yeşil mercimeğin fiyatı yeni sezon ürünü olmasından dolayı yükseldi.
“Karpuz, kabak, salatalık ve sivri biberde yoğunlaşan hasatla birlikte ürün arzındaki artış fiyatların düşmesine neden oldu. Havuçta talepteki azalma fiyatın düşmesine neden oldu.”
