Uçaklarda telefonlarımızı neden uçak moduna almalıyız?
Son dönemlerde yaşanan uçak kazaları uçuş güvenliğine ilişkin ayrıntıları tekrar akıllara getiriyor. Avrupa Birliği uçuşlarda uçak modu zorunluluğunu 2022'de kaldırmıştı. Ancak Türkiye ve ABD'de devam ediyor. Peki bu yasağın altında ne yatıyor?
2022 yılında Avrupa Birliği, uçakta cep telefonu kullanımını serbest bırakmış olsa da Türkiye ve ABD’de hâlâ uçak modunun kullanılması zorunludur. Peki, bu uygulamanın nedeni nedir?
ABD’de uçağa bindiğinizde, telefonlar da dahil olmak üzere elektronik cihazlarınızı uçak moduna almanız gerektiği belirtilir.
Türkiye’de de benzer bir durum söz konusu. Türk Hava Yolları'nın (THY) uçak içi eğlence sisteminde yer alan bilgilendirmeye göre, elektronik cihazlarla ilgili talimatlar şu şekildedir:
“Elektromanyetik dalgalarla iletişim sağlayan cep telefonu ve dizüstü bilgisayar gibi cihazlarınızı uçak moduna alarak tüm uçuş boyunca kullanabilirsiniz. Ancak uçak modu olmayan bu tür cihazlarınızın uçuşun iniş ve kalkış aşamalarında kapalı olması gerekmektedir.
Bu kapsamda olmayan elektronik cihazlarınızı uçuşun her aşamasında kullanabilirsiniz. Elektronik cihaz kullanımıyla ilgili kabin ekiplerimizin yönlendirmelerine uymanız gerekmektedir.”
Uçaklardaki elektronik cihazlara ilişkin kuralların ana nedeni, geçmişte bu cihazların uçak sistemlerini etkileyebilmesiydi. Ancak, Avrupa Birliği, 2022 yılında cep telefonu kullanımı yasağını kaldırdı.
ABD Federal Havacılık Dairesi (FAA) yetkililerine göre, cep telefonu sinyalleri uçakların iletişim ve navigasyon sistemlerini etkileyebilir. Ancak uzmanlar, modern uçaklarda cep telefonlarının navigasyon sistemlerine zarar verme olasılığının çok düşük olduğunu belirtiyorlar. Boeing ve Airbus uçaklarında, navigasyon sisteminin otomobillerdeki gibi GPS tabanlı olduğu ve cep telefonlarının bu sistemlere müdahale etme olasılığının neredeyse sıfır olduğu vurgulanıyor.
NEDEN HALA UÇUŞ MODU KURALI VAR?
ABD’de uçaklarda cep telefonu yasağının hala devam etmesinin sebeplerine dair pek çok farklı görüş bulunmakta, ancak bunlardan bir tanesi pragmatizm, yani çıkarcı bir bakış açısıdır. Gizmodo, Şubat ayında yayınladığı bir yazıda uçaklarda uçak modu zorunluluğunun kaldırılmamasının başlıca nedeninin ‘uçak içindeki iletişim gürültüsü’ olduğunu öne sürdü.
Bunların başında, uçakta telefonla konuşan yolcuların yarattığı gürültünün, diğer yolcuları rahatsız etmesi riski bulunmaktadır. Bu nedenle, uçak modu zorunluluğu hala geçerliliğini koruyor olabilir.
Türkiye’de de uçaklarda uçak modu kullanma zorunluluğu devam etmekte, ancak bazı uçuşlarda telefonların çaldığına şahit olabilirsiniz. Bu durum, Türkiye’deki yolcuların bu zorunluluğun ne kadar mantıklı olduğu ve buna ne kadar uydukları konusunda tartışmalar doğuruyor. Gelişen teknolojiyle birlikte riskler azalmış olsa da, uzun uçuşlarda uçak modu zorunluluğu yolcuları rahatsız etmeye devam etmektedir.
Ayrıca, uçakta SMS göndermek gibi işlemlerin bile bazı koşullara bağlı olduğunu göz önünde bulundurursak, bu kısıtlamalar hâlâ geçerli ve büyük ölçüde yolcuların rahatlığını korumaya yönelik.