Ücret zammı enflasyonu artırmaz: Çözüm denetim ve verimlilik

Yeni yılda geçerli olacak asgari ücret yüzde 49’luk artışla 17 bin 2 liraya yükseldi. Vatandaşlar, çarşıya pazara gelecek zamlar karşısında endişeliyken, işverenler de artan işgücü maliyetlerini öne sürerek hükümetten destek taleplerini dile getirdi. Asgari ücrete yapılan zamların, enflasyonu artıracağı yönündeki görüşler de gündemin en konuşulan konusu haline geldi. Aydınlık’a konuşan uzmanlar, ücret artışlarının enflasyona neden olmayacağını açıkladı. Uzmanlar, piyasa kontrolünde denetim mekanizmalarının yaratılması ve rekabet gücünün korunmasında verimliliği sağlayacak formüllerin gerektiğine işaret etti.

DIŞSAL KAYNAK YERİNİ İÇERİYE BIRAKTI

Vatan Partisi'nin Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hakan Topkurulu, “Ücretlere yapılan zamların enflasyonun kaynağı olarak gösterilmesi çok önemli bir yanlış.” dedi ve ekledi:

“Yapılan hesaplamalarda ücret artışlarının enflasyona etkisinin yapılan artışın yüzde 10’u civarında olduğu hesaplanıyor teknik olarak. Yani ücret artışlarının toplam fiyat artışlarına etkisi yüzde 5’ler civarında olacak. Ancak enflasyonun başlangıçta bir kaynağı vardı, bu da dışsal bir kaynaktı. Hem yurt dışı hammadde, gıda ve enerji fiyatlarındaki artış aynı zamanda bu ithalat fiyatlarının yurt içinde döviz kurları artışıyla desteklenmesi 2021 yılı sonunda Türkiye’de enflasyonun çok ciddi boyutlara ulaşmasına neden oldu. Ancak daha sonra bu yurt dışı etkilere ilaveten yapışkan enflasyon olarak da bilinen halk arasında fırsatçılık olarak da isimlendirilen fiyat artışları devreye girdi.

FIRSATÇILIK TEMEL NOKTA

“Bugün dünyada gerek hammadde gerek gıda gerekse de enerji fiyatları düşerken bizde enflasyon hala yükselmekte. Yaklaşık temmuz ayından bu yana yurt dışı fiyatlarda artış olmamasıyla beraber kurların da artıyor olmaması aslında enflasyonu çok düşük seviyelere getirmesi gerekirken yapışkan enflasyon diye adlandırılan ve fiyat artışlarına neden olan fırsatçılığın önlenememesi enflasyonu hala yukarılarda seyretmesine neden olmaktadır.”

DENETİM MEKANİZMALARI ŞART

Enflasyonun önlenebilmesi için öncelikle cari açığın ivedilikle kapatılması; sermaye hareketlerinde denetim sağlanması ve devletin devletin fiyat artışlarını denetim altında tutacak tedbirler alması gerektiğine işaret eden Topkurulu, şöyle devam etti:

“Özellikle Ticaret Bakanlığımızın devreye girerek piyasalara hakim olması ve piyasaları denetleme mekanizmaları kurarak fırsatçı fiyat artışlarını önlemesi gerekmektedir. Biz Vatan Partisi olarak hükümette bulunduğumuzda hem enflasyonun kaynağı olan fiyat artışlarını ortaya çıkaran yurt dışı etkileri hem de cari açığı kapatan ve sermaye hareketlerini kontrol eden önlemler alarak ilerleyeceğiz. Bunun yanı sıra iç piyasalarda da devlet yatırımlarını harekete geçirerek hem piyasalarda mal arzını kontrol edeceğiz hem de aşırı fiyat artışlarını denetleyeceğiz.”

‘BU NE PERHİZ BU NE LAHANA TURŞUSU’

Doç. Dr. Cüneyt Dirican, satıcı enflasyonunun tüm dünyada kabul edilen bir olguyken Türkiye’de kimsenin bunu dillendirmediğini kaydetti. Dirican, belirlenen asgari ücretin işverene maliyeti üzerinden hesaplandığında yaklaşık 750 dolar olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Bu da kurun değişimine göre aşağıya doğru gidecek ya da bu bant aralığında olacak. Bugün ABD’de saatlik ücretler 34 dolara geldi. Aylık olarak hesapladığınızda, bizim asgari ücretli arkadaşımız ABD’de asgari ücretle çalışan birinin ancak 12’de 1’i oranında ücret alıyor. Yani, bizim işçimizin bir ay çalışırken aldığı ücreti ABD’deki ortalama bir kahve baristası 3 günde kazanıyor.

“ABD’de durum buyken, siz hem ABD’nin Ortodoks politikalarıyla enflasyonu yüzde 3,2’ye indirdiğini düşüneceksiniz, Ortodoks iktisatçılar olarak bunu körü körüne can pahasına savunacaksınız sonra da ‘Ücretlerden dolayı enflasyon oluyor.’ diyeceksiniz. Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu.”

TALEP YARATMAK MUCİZE OLUR

Bugün belirlenen 17 bin 2 liralık asgari ücretle önemli bir talep artışı yaratmanın adeta bir mucize olacağına dikkati çeken Dirican, şunları kaydetti:

“Bugün ortalama bir arabanın deposu bin 500 liraya doluyor. Ayda iki defa depo doldurduğunuzda asgari ücretin yüzde 25’i buraya harcanıyor. 17 bin lirayla insanlar nasıl talep yaratacaklar? Çocuğuna bilgisayar alabilecek mi? Hangi lüks ihtiyaç giderebilecek?”

Dirican, Türkiye’nin rekabet gücünü korumak ve geliştirmek için odaklanılması gereken noktalara şöyle işaret etti:

“Biz rekabeti düşük ücretlerle mi koruyacağız yoksa inovasyon, patentler, rekabet gücü yüksek markalarla mı, verimliliklerle mi yaratacağız? Biz verimliliği maaşlardan kısarak bugüne kadar yaratabiliyor olsak her sene asgari ücret tartışması olmazdı ülkede. Demek ki yaratamamışız. O zaman biz verimliliği başka yerlerde aramalıyız. Kaldı ki şirketlerin gider tablolarında işgücünün maliyeti sektörel bazda en yüksek yüzde 25’tir. Biz bu payla dünyada rekabet gücümüzü kaybediyorsak veya işveren dükkanını döndüremiyorsa biz bunca yıldır neyi yanlış yapıyoruz diye daha da düşünmemiz lazım. Asgari ücreti bin lira daha fazla verirsek rekabet gücümüzü kaybederiz diye düşüneceğimize bu rekabeti yaratabilmek için nasıl verim artışı yaratabileceğimizi düşünmeliyiz. Bu daha doğru bir bakış açısı olur.”